175 ha rừng ở Đắk Nông bị khai tử: Ai chịu trách nhiệm?

175 ha rừng bị người dân tàn phá, lấn chiếm.

Năm 2008, để đảm bảo phục vụ cho diễn tập khu phòng thủ tỉnh, Bộ CHQS tỉnh Đắk Nông đã có tờ trình gửi Tỉnh ủy và UBND tỉnh Đắk Nông. Ngày 21/5/2008, UBND tỉnh Đắk Nông ban hành Quyết định số 627/QĐ-UBND về việc tạm thu hồi diện tích 175 ha đất rừng thuộc địa giới hành chính xã Đắk Ha và Quảng Sơn (huyện Đắk G’Long) do Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Gia Nghĩa quản lý để tạm giao cho Bộ CHQS tỉnh quản lý, phục vụ diễn tập đến hết ngày 30/10/2008. Quyết định này nêu rõ, sau thời gian nêu trên, khu đất này vẫn thuộc quyền quản lý, sử dụng của Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Gia Nghĩa.

Sau diễn tập, Bộ CHQS tỉnh đã tổ chức lực lượng bảo vệ và quản lý chặt chẽ, giữ nguyên hiện trạng đất rừng. Ngày 23-10-2009, Bộ CHQS tỉnh có tờ trình số 1113/TT-BCH về việc xin chủ trương nhận diện tích đất trên để quản lý, khoanh nuôi bảo vệ rừng. Ngày 6/1/2009, UBND tỉnh có công văn số 2947/UBND-NN đồng ý về mặt chủ trương và giao Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở NN-PTNT hướng dẫn thủ tục và tham mưu cho UBND tỉnh thu hồi giao diện tích 175 ha cho Bộ CHQS tỉnh. (Tuy nhiên, đến nay UBND tỉnh Đắk Nông vẫn chưa có quyết định chính thức nào giao diện tích đất rừng nói trên cho Bộ CHQS tỉnh quản lý, bảo vệ).

Ngày 25/10/2011, Bộ CHQS tỉnh ký hợp đồng thuê Trung tâm Quy hoạch khảo sát thiết kế Nông-Lâm nghiệp Đắk Nông kiểm kê, xác minh, đánh giá hiện trạng rừng, đất lâm nghiệp. Ngày 28/5/2012, theo kết quả kiểm kê xác minh của trung tâm, trong 175 ha đất rừng do Bộ CHQS tỉnh quản lý có một phần diện tích rừng bị mất khoảng 45,671 ha (trong đó có khoảng 30 ha sử dụng xây dựng công trình bố trí khu vực sơ tán phục vụ diễn tập, 10,2 ha đất trồng cây lâu năm và bị phá trước khi bàn giao, khoảng 3,471 ha bị phá trong thời gian Bộ CHQS tỉnh quản lý).

Đến cuối tháng 11/2012, diện tích đất rừng trong 175 ha nêu trên cơ bản vẫn được giữ nguyên hiện trạng. Ngày 6/12/2012 Bộ CHQS tỉnh đã chỉ đạo bàn giao toàn bộ diện tích đất rừng nói trên cho Ban CHQS huyện Đắk G’Long và có đại diện UBND xã Đắk Ha để sử dụng lực lượng dân quân phối hợp với các lực lượng khác và Công ty TNHH MTV lâm nghiệp Gia Nghĩa quản lý, bảo vệ.

Ngày 4/2/2015, Bộ CHQS tỉnh có công văn số 23/BCH-TM về việc đề nghị UBND tỉnh chỉ đạo thu hồi toàn bộ diện tích 175 ha đất rừng giao cho Bộ CHQS tỉnh bảo vệ theo Quyết định 627/QĐ-UBND ngày 21-5-2008 để giao cơ quan, tổ chức khác. Ngày 5/3/2015, UBND tỉnh Đắk Nông tổ chức cuộc họp do Chủ tịch UBND tỉnh chủ trì, kết luận nêu rõ, giao cho Sở Tài nguyên và Môi trường phối hợp lập thủ tục đất đai theo quy định. Ngày 31/8/2015 Sở TN&MT chủ trì họp các thành phần liên quan và thống nhất thu hồi toàn bộ diện tích 175 ha đất rừng (tạm giao cho Bộ CHQS tỉnh năm 2008) bàn giao lại cho Công ty Cổ phần nông lâm nghiệp Trường Thành quản lý, thực hiện Dự án trồng cỏ chăn nuôi bò sữa.

Hiện nay, toàn bộ diện tích 175 ha đất rừng này đã được UBND tỉnh thu hồi, giao về UBND huyện Đắk G’Long quản lý (theo Quyết định số 1223/QĐ-UBND ngày 26/7/2017 của UBND tỉnh Đắk Nông, điều chỉnh Quyết định số 890/QĐ-UBND ngày 30/5/2017).

Đại tá Lê Huy Hà, Phó Chỉ huy trưởng Bộ CHQS tỉnh Đắk Nông cho biết, nguyên nhân 175 ha rừng bị mất trước hết do khi UBND tỉnh bàn giao cho Bộ CHQS tỉnh đã có hơn 10,2 ha rừng bị phá; khoảng 30 ha đã được sử dụng xây dựng công trình bố trí khu vực sơ tán phục vụ diễn tập. Các cơ quan chức năng chịu trách nhiệm chính về công tác tham mưu, quản lý nhà nước bảo vệ rừng (có một phần trách nhiệm của Bộ CHQS tỉnh) thiếu kiểm tra sâu sát, bảo vệ, quản lý rừng chưa chặt chẽ.

Cụ thể từ năm 2008 đến năm 2015 chỉ phát hiện và bắt giữ 3 đối tượng phá hơn 17 ha rừng thuộc khu vực 175 ha nêu trên, đã tiến hành khởi tố vụ án. Cùng với đó, Bộ CHQS tỉnh đã đề nghị trả lại toàn bộ diện tích rừng nói trên, tuy nhiên sự phối kết hợp của các cơ quan chức năng tham mưu cho UBND tỉnh ra quyết định chưa kịp thời, dẫn đến các đối tượng xấu lợi dụng chặt phá rừng.

Đồng thời khi tạm bàn giao cho Ban CHQS huyện Đắk G’Long và UBND xã Đắk Ha quản lý đã thiếu trách nhiệm trong công tác kiểm tra, theo dõi, giám sát, bảo vệ. Ban CHQS huyện Đắk G’Long từ 6/12/2012 đến 26/7/2017 quản lý 175 ha có diện tích rừng bị mất khoảng 90,129 ha do sau khi nhận bàn giao đã buông lỏng quản lý, bảo vệ; không kiểm tra, báo cáo đề xuất biện pháp xử lý dẫn đến mất rừng.

Hạt Kiểm lâm huyện Đắk G’Long, Công ty TNHH MTV Gia Nghĩa, UBND xã Đắk Ha, Quảng Sơn theo chức năng nhiệm vụ đã thiếu trách nhiệm, bao che, buông lỏng trong công tác quản lý nhà nước về tài nguyên trên đất rừng, để rừng bị tàn phá diện tích lớn, kéo dài nhiều năm nhưng không phát hiện, ngăn chặn và báo cáo kịp thời với cơ quan chức năng để có biện pháp xử lý.

Trước thực trạng 175 ha rừng bị tàn phá, Thường vụ Đảng ủy Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh đã có công văn về việc kiểm điểm xử lý trách nhiệm trong công tác quản lý, bảo vệ rừng. Bộ CHQS tỉnh đã chỉ đạo Ban CHQS huyện Đắk G’Long báo cáo giải trình và tổ chức kiểm điểm tập thể, cá nhân có liên quan trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo, phối hợp các cơ quan liên quan quản lý, bảo vệ dẫn đến mất rừng…

Gần 10 năm trôi qua, 175 ha đất rừng trên giấy tờ giữa các đơn vị của tỉnh Đắk Nông vẫn chưa giải quyết xong, còn trên thực địa diện tích này rừng đã bị người dân tàn phá, lấn chiếm trồng khoai lang, chanh dây, hồ tiêu nhiều năm nay.Chính vì sự nhập nhằng trong công tác quản lý, sử dụng của các ngành chức năng tỉnh Đắk Nông đã để phần lớn diện tích rừng trong số 175 ha đất rừng bị khai tử, UBND tỉnh Đắk Nông cần sớm làm rõ trách nhiệm của các đơn vị liên quan.