Bùng nhùng tại Công ty CP phân đạm và Hóa chất Hà Bắc- Bài cuối: Sai phạm phải sớm được xử lý

Công ty cổ phần phân đạm và hóa chất Hà Bắc.

Sai phạm tiền tỷ, xây vượt phép

Đồng thời với việc đầu tư Dự án mở rộng nhà máy phân đạm, Công ty cổ phần phân đạm và hóa chất Hà Bắc (gọi tắt là Cty PĐ&HC)) cũng đầu tư xây dựng công trình khu tái định cư phục vụ bố trí tái định cư cho các hộ dân phải di dời khỏi diện tích xây dựng mở rộng nhà máy.

Theo thiết kế, Dự án khu tái định cư được xây dựng trên diện tích 9,3 ha bao gồm các hạng mục hạ tầng kỹ thuật phục vụ dân sinh có tổng kinh phí đầu tư lên tới 87 tỷ đồng.

Tuy nhiên, ngay trong hồ sơ đề án quy hoạch đã thiếu bản vẽ thiết kế minh họa, phối cảnh các khu vực đặc thù, các không gian mở của công trình, cụm công trình tiêu biểu trong khu vực quy hoạch, thực hiện không đúng theo quy định của Bộ Xây dựng.

Theo Kết luận thanh tra số 514/KL của Thanh tra Bộ Xây dựng xác định, công tác lập, thẩm định, phê duyệt dự toán đối với Dự án khu tái định cư còn một số sai sót dẫn đến dự toán sai tăng hơn 2 tỷ đồng.

Đồng thời, chủ đầu tư đã cho thi công xây dựng với mật độ xây dựng tại các lô đất xây dựng nhà ở vượt 10% so với quy chuẩn xây dựng. Diện tích đất cây xanh sử dụng công cộng thiếu 0,8m2 người so với quy chuẩn xây dựng. Đáng chú ý, theo quy hoạch được phê duyệt các lô đất ở NO1, NO6, NO7 và NO8 số tầng cao trung bình được quy định là 3 tầng.

Tuy nhiên, thực tế chủ đầu tư đã cố tình cho xây dựng một số lô đất tại các lô NO1, NO6, NO7 và NO8 với số tầng cao từ 4 tầng hoặc 5 tầng, vượt từ 1 đến 2 tầng so với đồ án quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 được duyệt.

Thanh tra Bộ Xây dựng cũng phát hiện công trình này chậm tiến độ so với phê duyệt ban đầu. Đã vậy, chủ đầu tư còn bàn giao công trình cho người dân khi chưa tiến hành nghiệm thu hoàn thành công trình đưa vào sử dụng.

Công tác chấm thầu cũng có nhiều sai phạm. Mặc dù hồ sơ dự thầu của liên doanh nhà thầu không có hợp đồng lao động của đội ngũ nhân sự chủ chốt nhưng vẫn được đánh giá là “đạt”. Theo thỏa thuận liên danh, khối lượng thi công của Công ty TNHH Ngọc Thơ chiếm tỷ lệ 25%, khối lượng của gói thầu.

Theo quy định, từng thành viên thuộc liên danh phải chứng minh năng lực và kinh nghiệm của mình là đáp ứng quy định của hồ sơ mời thầu phần công việc được phân công thực hiện trong liên danh. Tuy nhiên, theo hồ sơ mời thầu, Công ty TNHH Ngọc Thơ không kê khai vật tư, máy móc thiết bị để chứng minh điều kiện, năng lực theo quy định. Như vậy thực hiện không đúng quy định của Bộ Kế hoạch và Đầu tư.

Ngoài ra, nhà thầu thi công dự án bố trí một số cán bộ kỹ thuật chưa đúng theo hồ sơ dự thầu. Không lập và phê duyệt biện pháp thi công công tác bơm cát san nền.

“Nhà thầu thiếu kiểm định, đăng ký với cơ quan có thẩm quyền đối với máy, thiết bị thi công có yêu cầu về an toàn lao động và chưa thực hiện thí nghiệm kiểm tra độ chặt đầm nén đối với công tác san nền. Nhà thầu tư vấn giám sát để nhà thầu thi công sai biện pháp thi công được duyệt, bố trí nhân lực không đúng hồ sơ dự thầu…”- Thanh tra Bộ Xây dựng kết luận.

Về chi phí thí nghiệm của nhà thầu thi công, Thanh tra Bộ Xây dựng phát hiện, chi phí trực tiếp phí đã thanh toán sai tăng cho nhà thầu do nhà thầu không thực hiện đủ các thí nghiệm theo quy định là 107 triệu đồng.

Trước đó, tháng 8/2014, Kiểm toán Nhà nước đã tiến hành kiểm toán Dự án khu tái định cư này. Báo cáo kiểm toán cũng nêu một số tồn tại, thiếu sót của Chủ đầu tư trong công tác quản lý đầu tư xây dựng. Tổng số tiền phải xử lý giảm 6,4 tỷ đồng tại gói thầu số 1- thi công xây dựng hạ tầng kỹ thuật.

Cần xử lý nghiêm

Trên cơ sở phát hiện các sai phạm tại Dự án cải tạo, mở rộng Nhà máy phân đạm Hà Bắc và Dự án xây dựng công trình khu tái định cư, Thanh tra Bộ Xây dựng đã đề nghị Tập đoàn Hóa chất Việt Nam và Công ty PĐ&HC Hà Bắc chỉ đạo làm rõ trách nhiệm với các tổ chức, cá nhân để xảy ra các sai phạm trong quá trình thực hiện hai Dự án nêu trên.

Ngoài ra, Công ty PĐ&HC Hà Bắc phải khẩn trương khắc phục những sai phạm. Đồng thời, Thanh tra Bộ Xây dựng cũng kiến nghị UBND tỉnh Bắc Giang chỉ đạo các cơ quan chuyên môn kiểm tra, có biện pháp khắc phục những tồn tại, thiếu sót trong công tác quy hoạch và cấp giấy phép xây dựng tại Dự án cải tạo, mở rộng Nhà máy phân đạm Hà Bắc.

Về xử lý kinh tế, Thanh tra Bộ Xây dựng đề nghị chủ đầu tư điều chỉnh giảm tổng mức đầu tư của Dự án cải tạo, mở rộng Nhà máy phân đạm Hà Bắc với giá trị là hơn 61 tỷ đồng do tính thừa chi phí tư vấn đầu tư xây dựng và các hạng mục tạm thời. Điều chỉnh chi phí quản lý dự án tại Dự án cải tạo, mở rộng Nhà máy phân đạm, giá trị phải điều chỉnh là 35 tỷ đồng.

Đồng thời, chủ đầu tư phải điều chỉnh giảm chi phí quản lý dự án số tiền hơn 6 tỷ đồng. Chủ đầu tư phải có biện pháp thu hồi 6,2 tỷ đồng đã ứng cho Công ty CP Contrexim Meco tại Dự án xây dựng công trình tái định cư...

Ngoài ra, chủ đầu tư phải giảm trừ số tiền đã thanh toán sai cho các nhà thầu đồng thời kiểm tra và thanh toán theo quy định số tiền 375.000 USD.

Theo thông tin chúng tôi có được, sau khi các sai phạm bị “phanh phui”, Công ty PĐ&HC Hà Bắc đã tiến hành kiểm điểm trách nhiệm đối với các tổ chức, cá nhân liên quan đến sai phạm nêu trên. Tuy nhiên, nguồn tin cho hay, lãnh đạo Công ty PĐ&HC Hà Bắc chỉ nhận trách nhiệm với hình thức “phê bình” còn các cán bộ liên quan của Công ty này cũng chỉ nhận mức “rút kinh nghiệm”.

Với hàng loạt sai phạm và số tiền sai phạm lên tới hàng trăm tỷ đồng như vậy hình thức nhận trách nhiệm của lãnh đạo Công ty này liệu có thỏa đáng? Còn các đơn vị liên quan đến những sai phạm, tồn tại, thiếu sót tại hai dự án nêu trên đã xử lý trách nhiệm ra sao? Dư luận trông chờ sự vào cuộc, xử lý nghiêm minh của các cơ quan chức năng có thẩm quyền.