Các tôn giáo chung tay bảo vệ môi trường

Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam Nguyễn Thiện Nhân phát biểu khai mạc hội nghị.

Sáng 15/4, tại Hà Nội, Ban Chỉ đạo chương trình phối hợp tham gia bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu đã họp triển khai chương trình hoạt động giai đoạn 2016 - 2020. Dự hội nghị có Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam Nguyễn Thiện Nhân; Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà; ông Eivind Ather, Giám đốc Tổ chức Bắc Âu trợ giúp Việt Nam (NAV/NCA) cùng đại diện 14 tôn giáo tham dự hội nghị.

Việt Nam là 1 trong 5 nước chịu ảnh hưởng nặng nề từ BĐKH

Báo cáo của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cho thấy, phần lớn trong số 1.600 thành phố thuộc 91 quốc gia trên thế giới đang trong tình trạng vượt quá mức độ cho phép về độ ô nhiễm.

Theo nghiên cứu của các chuyên gia môi trường quốc tế, Việt Nam là một trong 5 nước đang và sẽ chịu ảnh hưởng nặng nề nhất bởi biến đổi khí hậu và nước biển dâng, trung bình mỗi năm có 457 người bị thương vong, thiệt hại 1,9 tỷ USD, tương đương 1,3% GDP.

Với mục đích nâng cao vai trò, trách nhiệm, sự đóng góp tích cực của chức sắc các tôn giáo đối với nhiệm vụ bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu, tháng 12 năm 2015, Hội nghị toàn quốc “Phát huy vai trò các tôn giáo tham gia bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu” với sự tham gia của 40 tổ chức tôn giáo thuộc 14 tôn giáo trong cả nước được tổ chức tại thành phố Huế thành công tốt đẹp về nhiều mặt.

Chủ tịch Nguyễn Thiện Nhân phát biểu chỉ đạo triển khai
Chương trình hoạt động giai đoạn 2016-2020 của ban chỉ đạo
tham gia bảo vệ môi trường và biến đổi khí hậu.

Lần đầu tiên, một hội nghị toàn quốc về phát huy vai trò, trách nhiệm liên đới của các tôn giáo đã bàn bạc và đi đến thống nhất hành động bằng Tuyên bố cam kết chung của các tôn giáo và bằng một Chương trình phối hợp giữa Ban Thường trực Uỷ ban Trung ương MTTQ Việt Nam, Bộ Tài nguyên và Môi trường với các tôn giáo về tham gia bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu đã được ký kết.

Điều này đã mang một dấu ấn lịch sử, biểu thị sự đoàn kết, gắn bó, hoà hợp giữa các tôn giáo, giữa các tổ chức tôn giáo ở Việt Nam để cùng với Nhà nước, MTTQ Việt Nam chăm lo cho sự phát triển bền vững của đất nước, cũng như nhiệm vụ của Việt Nam đối với công việc chung của toàn cầu.

Sau khi thống nhất với lãnh đạo các tôn giáo và các cơ quan liên quan, Ban Thường trực Uỷ ban Trung ương MTTQ Việt Nam đã ban hành quyết định thành lập Ban Chỉ đạo triển khai thực hiện Chương trình phối hợp với thành phần gồm: đại diện lãnh đạo của Uỷ ban Trung ương MTTQ Việt Nam, Bộ Tài nguyên và Môi trường, lãnh đạo cao cấp của 14 tôn giáo, đại diện tổ chức NCA tại Việt Nam và Chủ tịch Uỷ ban MTTQ Việt Nam một số tỉnh, thành phố trong cả nước để tổ chức triển khai thực hiện các nội dung, nhiệm vụ của Chương trình phối hợp.

Theo kế hoạch, sau khi họp ra mắt Ban chỉ đạo định hướng lộ trình thực hiện chương trình phối hợp từ tháng 5 và tháng 6/2015 tiến hành khảo sát, hỗ trợ một số mô hình điểm của Phật giao và Công giáo ở Huế, Hà Nội, Hải Phòng để đánh giá thực trạng, nhu cầu, khả năng đáp ứng các thế mạnh sở trường của các mô hình đã tham gia chương trình.

Quang cảnh hội nghị.

Trong tháng 6 và 7/2016 khảo sát mô hình điểm tại Thành phố Hồ Chí Minh và khảo sát, đánh giá nhu cầu để xây dựng mô hình điểm trong đồng bào Phật giáo, Hồi giáo, Bàlamôn, tập huấn cho các chức sắc, nhà tu hành một số tôn giáo về ứng phó với biển đổi khí hậu, giảm rủi ro thiên tai và bảo vệ môi trường.

Tháng 11/2016 Ban chỉ đạo sẽ giám sát việc thực hiện chương trình phối hợp và hoạt động của các mô hình điểm tại Hà Nội, Hải Phòng, Ninh Thuận, An Giang, Thành phố Hồ Chí Minh. Tháng 12/2016 Ban chỉ đạo sơ kết 1 năm thực hiện chương trình phối hợp.

Từ năm 2017 - 2020 cứ 6 tháng một lần tổ chức rà soát, sơ kết việc thực hiện. Hằng năm tổng kết việc thực hiện trong năm vào dịp những ngày lễ trọng của tôn giáo hoặc ngày hội đại đoàn kết toàn dân tộc ở khu dân cư. Tổ chức nhân rộng mô hình đã được công nhận đạt mục tiêu đề ra. Năm 2020 tổ chức tổng kết từ địa phương đến Trung ương.

Bảo vệ môi trường phải dựa vào dân

Phát biểu tại Hội nghị, lãnh đạo các dơn vị liên quan và 14 tôn giáo đều thể hiện quyết tâm cao, cam kết chung tay bảo vệ môi trường, ứng phó biến đổi khí hậu.

Các đại biểu cho rằng, biến đổi khí hậu là vấn đề của toàn thể nhân dân, tất cả các tôn giáo đều trong nhân dân, vì vậy, tôn giáo tham gia vào vấn đề biến đổi khí hậu chắc chắn sẽ thu hút sự quan tâm của toàn xã hội. Đồng thuận cao với việc triển khai chương trình, các đại biểu lưu ý trong thực hiện cần đề cao và đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục. Các tôn giáo với giáo lý của mình hằng ngày, hằng tuần, hằng tháng có truyền thông về vấn đề này thì chắc chắn sẽ thấm vào mỗi giáo dân và sẽ được chuyển tải ra toàn thể nhân dân.

Trong công tác triển khai, các đại biểu góp ý cần phải có lộ trình cụ thể, rõ ràng từ lý thuyết đến thực hành. Làm thế nào để người dân nói chung và chức sắc, tín đồ nói riêng có những hiểu biết về ô nhiễm môi trường, biến đổi khí hậu và những hành vi nào trong sản xuất, tổ chức cuộc sống hằng ngày sẽ góp phần làm cho ô nhiễm môi trường tăng cao, là những tác nhân gây nên biến đổi khí hậu cần phải tránh và có các giải pháp giảm nhẹ rủi ro thiên tai ở các địa bàn dân cư.

Ông Eivind Archer, Giám đốc tổ chức Tổ chức Bắc Âu phát biểu tại hội nghị.

Ông Eivind Archer, Giám đốc tổ chức Tổ chức Bắc Âu đánh giá cao cam kết của Chính phủ Việt Nam trong thực hiện chiến lược bảo vệ môi trường, ứng phó biến đổi khí hậu. Chương trình phối hợp này nếu thành công thì rất xứng đáng là sáng kiến cấp toàn cầu trong ứng phó với biến đổi khí hậu.

Ông cũng cho rằng, để chương trình phối hợp thành công, rất cần sự quan tâm, hỗ trợ của lãnh đạo cấp trên, nếu không sáng tạo và sự dấn thân của những người dân ở cơ sở sẽ giảm hiệu quả. Tổ chức Bắc Âu cam kết sẽ hỗ trợ các tổ chức tôn giáo trong lĩnh vực này, nhất là trong nâng cao nhận thức và hình thành năng lực tự giúp nhau trong các giải pháp giảm nhẹ rủi ro thiên tai ở địa bàn dân cư.

Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà.

Đánh giá cao sự vào cuộc của Mặt trận, các tôn giáo, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà cam kết cung cấp đủ tài liệu, cơ chế để nâng cao hiểu biết của nhân dân về luật pháp bảo vệ môi trường cũng như ứng phó với biến đổi khí hậu, mối quan hệ nhân quả giữa con người và tự nhiên, về đạo đức của con người trong chấp hành luật pháp bảo vệ môi trường… Cùng với đó sẽ có quỹ để nhân rộng các mô hình cũng như khen thưởng các tổ chức, cá nhân có thành tích trong lĩnh vực này.

Phát biểu tại Hội nghị, Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam Nguyễn Thiện Nhân khẳng định, việc triển khai chương trình phối hợp tham gia bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu là sự kiện có ý nghĩa quan trọng trong đời sống của tôn giáo cũng như trong sự nghiệp bảo vệ môi trường.

Hoạt động bảo vệ môi trường phải dựa vào nhân dân nhưng nhân dân cần hình thức để tổ chức. Vì vậy, sự tham gia của các tôn giáo vào vấn đề này thể hiện tinh thần, trách nhiệm và chắn chắn sẽ có các mô hình tốt để tổ chức thực hiện.

Chủ tịch Nguyễn Thiện Nhân đề nghị cần căn cứ vào đặc thù, điều kiện sinh hoạt, tập quán của từng tôn giáo, từng địa phương để xác định nhiệm vụ, phương án cụ thể thực hiện các nội dung của Chương trình phối hợp.

Phó Chủ tịch Lê Bá Trình phát biểu tại hội nghị.

Các địa phương cần xây dựng kế hoạch thực hiện linh hoạt, chú trọng đến việc tạo điều kiện, môi trường để tín đồ của các tôn giáo phối hợp, hỗ trợ lẫn nhau, xây dựng sự đồng lòng, nhất trí trong việc thực hiện các nội dung, giải pháp để tạo được sức mạnh chung và đạt kết quả tốt.

Để công việc bảo vệ môi trường đạt hiệu quả, Chủ tịch Nguyễn Thiện Nhân cho rằng, MTTQ Việt Nam và Bộ Tài nguyên Môi trường phải ban hành bộ tài liệu về quyền và nghĩa vụ công dân trong việc tham gia bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu.

Từ đó để các tổ chức, cá nhân tôn giáo có kế hoạch cụ thể, triển khai việc tuyên truyền, nâng cao nhận thức của chức sắc, nhà tu hành và tín đồ trong sinh hoạt tôn giáo phù hợp đối với mỗi tôn giáo.

Các đại biểu tham dự hội nghị.

Cùng với đó là mỗi tôn giáo, xã phường có được những mô hình nhân dân tự quản bảo vệ môi trường; xây dựng và nhân rộng các mô hình điểm bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu ở các địa bàn dân cư phù hợp với đặc điểm, điều kiện của mỗi tôn giáo và mỗi vùng miền để người có đạo lẫn không có đạo có thể tham gia thực hiện.

Đề cập đến trách nhiệm của các tổ chức tôn giáo, Chủ tịch Nguyễn Thiện Nhân đề nghị, chức sắc của 40 tổ chức tôn giáo trên cả nước tiếp tục phát huy tối đa vai trò định hướng hành vi bảo vệ môi trường cho người dân tại cộng đồng dân cư.

Mặt khác, cần phối hợp chặt chẽ với Uỷ ban Trung ương MTTQ Việt Nam, Bộ Tài nguyên và Môi trường cùng các cơ quan chức năng khác để vận động thực hiện và giám sát việc thực hiện việc bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu của các cơ quan nhà nước, doanh nghiệp, tổ chức và cá nhân liên quan.

Các đại biểu chụp ảnh lưu niệm.

Tại cuộc họp, Ban Thường trực Uỷ ban Trung ương MTTQ Việt Nam đã công bố quyết định thành lập Ban chỉ đạo chương trình phối hợp tham gia bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu gồm 22 thành viên.

Theo đó Phó Chủ tịch Uỷ ban Trung ương MTTQ Việt Nam Lê Bá Trình làm Trưởng ban; hai phó trưởng ban là Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà và Phó Chủ tịch Uỷ ban Trung ương MTTQ Việt Nam Trương Thị Ngọc Ánh.

Một số hình ảnh tại hội nghị:

Anh Vũ
Ảnh: Hoàng Long