Cần đồng bộ nhiều giải pháp

PV: Giá xăng dầu đã bật tăng trở lại, giá nhiều mặt hàng trên thế giới cũng đã tăng. Vậy mục tiêu Quốc hội đã đề ra giữ CPI bình quân khoảng 4% liệu có khả thi hay không thưa ông?

Ông LÊ QUỐC PHƯƠNG: Trước khi đánh giá khả năng thực hiện tôi muốn phân tích cả mặt thuận lợi và mặt khó khăn trong chặng đường kiềm chế lạm phát của nền kinh tế.

Ở mặt thuận lợi, trong mấy năm vừa qua lạm phát của Việt Nam rất thấp dưới 4%. Đặc biệt 2 năm 2020 và 2021 lạm phát thấp do ảnh hưởng của đại dịch Covid – 19. Tiêu dùng trong nước xuống thấp, thể hiện qua chỉ số tổng mức bán lẻ hàng hoá, doanh thu dịch vụ tiêu dùng. Trong năm 2020 chỉ số này âm, năm 2021 ở mức dương rất thấp. Còn các năm khác chỉ số này nếu tính cả yếu tố giá đều giao động quanh 10%. Nói như vậy để thấy rằng 2 năm vừa qua lạm phát thấp do cầu thấp, giá không thể tăng được.

Thuận lợi thứ hai, Chính phủ cũng như các cơ quan quản lý đã triển khai rất hiệu quả các biện pháp kiềm chế lạm phát. Điểm thứ ba là chúng ta đảm bảo nguồn cung hàng hoá, chẳng hạn như gạo, thực phẩm… luôn dồi dào.

Vậy còn điểm bất lợi trong việc kiềm chế lạm phát thì sao? Chúng ta dễ nhìn thấy là giá hàng hoá nguyên liệu trên thế giới tăng do kinh tế thế giới phục hồi. Năm nay cơ bản các nước mở cửa mạnh, giá theo đà tăng của năm 2021 sẽ leo cao trong năm 2022. Đặc biệt là những yếu tố mới xuất hiện gần đây, chiến sự tại Ukraine rất bất lợi trong kiềm chế lạm phát. Nhiều mặt hàng quan trọng khác như giá lương thực, phân bón, giá chi phí vận tải tăng rất mạnh. Thông thương quốc tế bị gián đoạn do các cảng biển đóng cửa. Từ đây đẩy chi phí vận chuyển, sản xuất lên rất cao.

Tất cả những vấn đề này ảnh hưởng tới việc kiềm chế lạm phát của Việt Nam. Còn ở trong nước những gói kích cầu kinh tế, những chính sách tiền tệ nới lỏng sẽ dẫn đến kinh tế có điều kiện phục hồi sau 1 năm bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi đại dịch Covid-19. Tuy nhiên, sau khi những gói này được ban hành, nếu như không có các biện pháp kiểm soát hiệu quả do lượng tiền lớn được cung ứng ra thì sẽ tác động lớn tới lạm phát.

Năm 2022, liệu lạm phát sẽ như thế nào thưa ông?

- Mục tiêu kiềm chế lạm phát 4% vẫn có khả năng thực hiện được nếu như chúng ta phát huy được các điểm thuận lợi và hạn chế điểm bất lợi. Chúng ta thể có đạt được chỉ tiêu trong khi các nước lạm phát đã quay trở lại.

Ông có thể chia sẻ những giải pháp cụ thể để có thể đạt được mục tiêu kiềm chế lạm phát mà Quốc hội đã đề ra trong năm 2022?

- Nếu như lạm phát tăng sẽ khiến cho quá trình phục hồi kinh tế bị ảnh hưởng nặng. Do vậy chúng ta phải thực hiện tốt hai nhiệm vụ là phục hồi kinh tế nhưng vẫn phải kiềm chế lạm phát. Còn về giải pháp dài hạn giúp kiềm chế lạm phát một cách bền vững, thời gian tới, chúng ta phải tiếp tục chuyển đổi mô hình từ tăng trưởng theo chiều rộng (chủ yếu dựa trên các yếu tố đầu vào như vốn, lao động, tài nguyên) sang tăng trưởng theo chiều sâu (dựa trên đổi mới sáng tạo, năng suất lao động cao, trình độ khoa học - công nghệ cao). Có như vậy, nền kinh tế mới hoạt động hiệu quả hơn, từ đó giảm áp lực lạm phát. Mặc dù giải pháp dài hạn bao giờ cũng khó và ít được chú ý.

Trân trọng cảm ơn ông!