Nói thẳng. Nói thật. Chân tình

Chủ tịch Nguyễn Thiện Nhân và Đoàn công tác giám sát một điểm niêm yết danh sách cử tri tại tỉnh Đồng Nai. Ảnh: Hoàng Long.

Cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XIV và HĐND các cấp nhiệm kỳ 2016-2021 lần đầu tiên được tiến hành theo Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và Luật Bầu cử HĐND năm 2015- đạo luật được sửa đổi, ban hành mới ngay sau khi Hiến pháp 2013 ra đời bởi tầm hệ trọng và tính thời sự của nó.

Diễn ra vào thời điểm có ý nghĩa đặc biệt không chỉ mang tầm của một sự kiện chính trị quan trọng bậc nhất của đất nước, mà cùng với thành công rực rỡ từ Đại hội XII của Đảng, ngày bầu cử 22-5 tới chính là đợt sinh hoạt chính trị-pháp lý, dân chủ sâu rộng trong các tầng lớp nhân dân.

Với trách nhiệm của mình, ngay từ đầu năm 2016, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã ban hành kế hoạch về việc triển khai giám sát bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XIV và bầu cử đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2016-2021. Giám sát được chia thành 3 đợt. Đợt 1 từ 20/3 đến 11/4/2016. Giám sát đợt 2 từ 12 đến 26/4/2016. Giám sát đợt 3 từ 28/4 đến 22/5/2016. Bên cạnh đó Mặt trận cùng phối hợp với Ủy ban Thường vụ Quốc hội giám sát theo chương trình của Hội đồng Bầu cử quốc gia.

Bầu cử là việc 5 năm mới làm một lần, nhưng lần này làm ngay sau Đại hội lần thứ XII của Đảng. Cho nên trong chuyến giám sát công tác bầu cử tại các tỉnh thuộc khu vực Đông Nam Bộ (gồm các tỉnh Đồng Nai, Bà Rịa - Vũng Tàu, TP HCM) của UBTVQH và Hội đồng Bầu cử Quốc gia, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam Nguyễn Thiện Nhân, Phó Chủ tịch Hội đồng Bầu cử Quốc gia- Trưởng đoàn giám sát đã luôn nhấn mạnh đến tinh thần giám sát là phải nói thẳng, nói thật, nói chân tình để làm sao vừa phản ánh được việc đã làm đồng thời thấy được những khó khăn, vướng mắc để làm rõ trách nhiệm cũng như tìm ra giải pháp giải quyết những vướng mắc khó khăn trước ngày bầu cử.

Đến huyện Thống Nhất, tỉnh Đồng Nai- địa phương có hơn 80% là đồng bào có đạo, chúng tôi không khó để nhận ra “sức nóng” của không khí khẩn trương chuẩn bị cho ngày bầu cử đang lan tỏa trên mọi nẻo đường, từ tâm thế của đội ngũ cán bộ cho đến mỗi người dân.

Ông Phạm Văn Nam- Chủ tịch Uỷ ban bầu cử xã Quang Trung chân tình chia sẻ, để chuẩn bị cho công tác bầu cử, nhiều đêm ông không ngủ, cường độ làm việc “căng” như dây đàn nhưng mệt mấy cũng không cho phép mình được nghỉ, càng không được ốm. Theo ông Nam, Quang Trung có 54 ứng cử viên HĐND trong đó số đại biểu được bầu là 34. Tại tất các điểm bầu cử cho đến thời điểm này đã hoàn tất cơ bản công tác chuẩn bị, đặc biệt việc niêm yết danh sách cử tri đã được thực hiện trang trọng, thuận tiện cho nhân dân theo dõi.

Giữa cái nắng chói chang 38 độ, chúng tôi gặp cử tri Trần Xuân Thu, ở ấp Lê Lợi 1 khi ông lên nhà văn hóa ấp để kiểm tra xem danh sách niêm yết cử tri. Ông Thu chia sẻ, hàng ngày, trên loa đài của xã, ấp đều cập nhật thông tin, tiến độ thực hiện cho ngày bầu cử, rồi trong những buổi lễ, sau những bài giảng đạo, các cha xứ đều phát đi nhiều thông điệp liên quan đến công tác bầu cử của địa phương, nhờ đó ông cũng như nhiều người dân tại ấp đều biết và rất quan tâm đến sự kiện này.

Đặc biệt, theo ông Thu, danh sách cử tri đã được niêm yết trang trọng tại nhà văn hoá thôn nên nhiều người có cơ hội tìm hiểu kỹ. Cũng nhờ đó mà người dân đã kiến nghị kịp thời với tổ bầu cử sửa chữa nhiều sai sót nhỏ như trường hợp một số cử tri đã chuyển khỏi nơi cư trú, không còn sinh sống tại địa bàn.

Đồng Nai là một tỉnh có nhiều khu công nghiệp với gần 1 triệu công nhân đến từ nhiều tỉnh thành khác nhau, đồng thời là một tỉnh có đông đồng bào Công giáo nhất nước với 1 triệu giáo dân (cả nước có 6 triệu giáo dân- PV). Cho nên, có thể nói, Đồng Nai có hai đối tượng cử tri chiếm số lượng lớn là đồng bào Công giáo và lực lượng công nhân vì vậy sự biến động trong con số cử tri là tương đối lớn. Cũng như vậy, TP HCM là nơi đông dân nhất cả nước, trong đó có những đối tượng cử tri đặc thù là công nhân, sinh viên và cả khách du lịch.

Trong bối cảnh hiện nay khi công tác bầu cử có sự tác động mạnh mẽ từ các trang mạng xã hội, chưa kể các thế lực thù địch và sự theo dõi sát sao của báo chí nước ngoài, bà Lê Thị Nga - Ủy viên Trung ương Đảng, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội, cho rằng, các địa phương cần dự liệu những tình huống bất ngờ xảy ra để ứng phó kịp thời.

Lấy ví dụ từ những sự kiện bị “vỡ trận” như lễ Kỷ niệm 1000 năm Thăng Long - Hà Nội tại Sân vận động Mỹ Đình, “vỡ trận” trong dịp kỷ niệm Ngày Giỗ Tổ 10-3 vừa rồi ở Đền Hùng (Phú Thọ)... bà Lê Thị Nga cho rằng, trong bất kỳ giai đoạn nào, hoàn cảnh nào, cũng không được chủ quan.

Cơ cấu vị trí địa lý, phân bổ dân số có nhiều đặc thù và biến động ảnh hưởng rất lớn đến công tác tuyên truyền, đảm bảo an ninh của ngày bầu cử. Bởi vậy, các thành viên trong Đoàn giám sát đều có chung nhận định, Uỷ ban Bầu cử các địa phương cần phải đưa ra những tình huống giả định để có phương án ứng phó và giải quyết phù hợp. Đây cũng là vấn đề trọng tâm mà Chủ tịch Nguyễn Thiện Nhân- Trưởng đoàn giám sát công tác bầu cử của UBTVQH và Hội đồng Bầu cử Quốc gia nhấn mạnh khi tới kiểm tra công tác bầu cử các tỉnh thuộc khu vực Đông Nam Bộ.

Trong bối cảnh Luật Bầu cử ĐBQH và Luật Bầu cử đại biểu HĐND cùng một lúc triển khai nên có thể nói Ủy ban bầu cử các cấp đang phải tiến hành những khối lượng công việc vô cùng đồ sộ. Tuy nhiên, cũng thông qua công tác giám sát, các thành viên của Đoàn giám sát đã đặt ra một số vấn đề mà các địa phương cần phải đối mặt, như việc lạm dụng chức vụ quyền hạn trong vận động và mua chuộc cử tri, khắc phục tình trạng nhầm lẫn nhiều quy định giữa luật cũ và luật mới, đặc biệt như việc lãnh đạo tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu phải thừa nhận khuyết điểm trong việc không làm tốt công tác dự báo khi tổ chức ngày bầu cử sớm trùng vào đúng ngày nghỉ lễ tại 2 tổ bầu cử số 13, 14 thuộc TP Vũng Tàu.

Những lời chân tình của ông Trần Đình Khoa- Phó Chủ tịch HĐND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu khi thẳng thắn nhận khuyết điểm trong công tác dự báo đã cho thấy một tinh thần làm việc nghiêm túc đầy trách nhiệm. Ông Khoa khẳng định, sau cuộc làm việc với Đoàn giám sát, Uỷ ban Bầu cử tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu gửi ngay văn bản xin ý kiến chỉ đạo từ Hội đồng Bầu cử quốc gia cho phép lùi ngày bầu cử tại những điểm này sang ngày 4/5/2016.

Bầu cử là ngày hội lớn của nhân dân, dù bầu cử trên biển hay trên đất liền, dù bầu cử sớm, theo Chủ tịch Nguyễn Thiện Nhân các địa phương cần phải xác định đối tượng cử tri đặc thù để có phương án tuyên truyền phù hợp đồng thời cần đặt ra những tính huống giả định để ứng phó kịp thời. Đặc biệt theo người đứng đầu Mặt trận, trọng tâm của cuộc bầu cử trong thời gian tới là tổ chức tốt hội nghị tiếp xúc cử tri để các ứng cử viên vận động tranh cử.

Hội đồng Bầu cử Quốc gia và Uỷ ban bầu cử các cấp đã công bố danh sách chính thức người ứng cử Đại biểu Quốc hội khoá XIV và HĐND các cấp nhiệm kỳ 2016 - 2021 sau 3 bước hiệp thương dân chủ của Mặt trận. 3 bước hiệp thương rất quan trọng nhưng nếu chỉ dừng ở đó thì chưa đủ điều kiện khẳng định chất lượng ứng cử viên mà tới đây việc đảm bảo bình đẳng, công khai trong tiếp xúc cử tri mới giúp người dân có thêm thông tin để đặt niềm tin vào lá phiếu của mình.

Sức mạnh của niềm tin đến từ sự thẳng thắn, chân tình. Như khi Chủ tịch Nguyễn Thiện Nhân và các thành viên trong Đoàn giám sát của Mặt trận, của UBTVQH hay Hội đồng Bầu cử Quốc gia đặt niềm tin vào Ủy ban Bầu cử các cấp thì những người có trách nhiệm ở nơi này đặt niềm tin ở nhân dân. Và nói như bà Nguyễn Thị Quyết Tâm- Chủ tịch HĐND TP.HCM, Chủ tịch Ủy ban Bầu cử TP HCM: “Chúng tôi có niềm tin ở người dân thành phố- những con người có ý thức trách nhiệm với cộng đồng, xã hội, cộng với trách nhiệm của cả hệ thống chính trị, chắc chắn ngày bầu cử sẽ thành công”.