Xử lý nghiêm cán bộ sai phạm trong giải ngân, sử dụng vốn đầu tư công

Ảnh: VGP.

Báo cáo, giải trình làm rõ thêm những chất vấn của ĐBQH về giải ngân vốn đầu tư công vào sáng 15/6, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cho biết, giải ngân, phân bổ vốn đầu tư công cả năm 2016 và 5 tháng đầu năm 2017 tuy cao hơn cùng kỳ năm trước nhưng còn chậm, không phân bổ hết dự toán, “có tiền không tiêu hết được”.

Việc chậm trễ này là nguyên nhân làm tăng trưởng kinh tế không đạt kế hoạch, giảm hiệu quả sử dụng vốn. Theo Phó Thủ tướng, dù nguyên nhân chủ quan hay khách quan, nguyên nhân nằm ở bộ ngành địa phương nào thì cũng là trách nhiệm của Chính phủ, Chính phủ nhận trác nhiệm trước Quốc hội để làm tốt hơn.

Phó Thủ tướng cho rằng, trong số các nguyên nhân thì nguyên nhân chủ quan là quan trọng, chủ yếu nhất.

Về các nguyên nhân khách quan, Luật Đầu tư công và pháp luật về đầu tư có nhiều tiến bộ, nhằm ngăn chặn thất thoát vốn đầu tư, nâng cao hiệu quả đầu tư, nhưng nhiều quy định mang tính thủ tục, làm cản trở việc giải ngân, đúng như ĐBQH nêu ra.

Phó Thủ tướng xác định: Nguyên nhân chủ quan là chậm phát hiện rà soát để sửa đổi kịp thời bất hợp lý trong văn bản hướng dẫn, pháp luật liên quan đầu tư công và các vấn đề cần phải báo cáo Quốc hội để sửa đổi. Nhiều địa phương, bộ ngành chưa kiên quyết cắt giảm theo Nghị quyết 26 của Quốc hội nhằm bảo đảm thu hồi nợ đọng, khoản ứng trước, các dự án cấp bách, đối tác công tư, đối ứng ODA sau đó mới cho khởi công mới. Có tình trạng, các Bộ “cái gì cũng muốn đầu tư” nên động đến cắt giảm rất khó khăn, dù Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ nhắc nhở nhiều lần.

Thêm nữa là sự phân công, phân cấp chưa hợp lý nên dẫn đến tình trạng một số bộ “thấy việc gì cũng quan trọng, cũng to” nên phân cấp cho cấp dưới địa phương chưa đầy đủ. Sự phối hợp giữa bộ ngành và địa phương còn yếu kém là điều “không thể chối cãi”, tình trạng tương tự trong phối hợp giữa các bộ với nhau, trong nội bộ từng bộ. Một số cán bộ công chức yếu kém chưa bị xử lý nghiêm theo tinh thần Nghị quyết 60.

Để đẩy nhanh giải ngân vốn đầu tư công thì Cp thường xuyên rà soát, thể hiện trong các Nghị quyết phiên họp Chính phủ hàng tháng. Thủ tướng Chính phủ cũng đã thành lập Tổ công tác đặc biệt để xử lý những vướng mắc nảy sinh cũng như điều hòa quan hệ phối hợp giữa các bộ ngành, địa phương.

Thủ tướng đã ban hành 2 công điện vào ngày 19/11/2016 và 15/2/2017 về vấn đề giải ngân. Thủ tướng và các Phó Thủ tướng chủ trì nhiều cuộc họp giao ban ban hành 4 thông báo kết luận, 6 công văn chỉ đạo đôn đốc thực hiện Nghị quyết của Quốc hội, kết luận Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Nghị quyết của Chính phủ. Các bộ ngành và địa phương, nhất là Bộ Kế hoạch - Đầu tư, Bộ Xây dựng, Bộ Tài chính phối hợp tốt hơn trong phân bổ đầu tư công.

Nhờ chỉ đạo sâu sát, kịp thời Kết quả chuyến biến tích cực: 5 tháng cuối năm 2016 tốc độ giải ngân gần bằng 3 lần so với 7 tháng đầu năm 2016. Cả năm 2016, giải ngân 93,2% trong khi cả năm 2015 chỉ giải ngân đạt 87%. 5 tháng đầu năm 2017 giải ngân 24,7% trong khi năm ngoái là 24%. Tuy nhiên, nhìn nhận lại, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cho rằng, việc giải ngân vẫn còn chậm.

Trong thời gian tới, Thủ tướng, Chính phủ tập trung rà soát các nghị định, thông tư về đầu tư công, đấu thầu xây dựng, phân cấp mạnh mẽ cho địa phương, nâng cao đạo đức công vụ, năng lực các ban quản lý dự án, nâng cao tính kịp thời thanh toán của Kho bạc. Chính phủ cũng đánh giá toàn diện các vấn đề liên quan tới đầu tư công, xem xét sửa đổi Nghị định 15 về đối tác công tư.

Phó Thủ tướng cho biết, Bộ ngành có quyết định phân bổ mà chưa giải ngân vốn tối thiểu thì Chính phủ báo cáo Quốc hội cắt giảm, đưa vào nguồn dự phòng chung. Chính phủ cũng tăng cường thanh tra, kiểm toán cũng như xử lý nghiêm cán bộ ở bất cứ cấp nào làm chậm giải ngân, gây thất thoát, tiêu cực tham nhũng trong sử dụng vốn đầu tư công. “Chính phủ muốn QH quan tâm thường xuyên, đôn đốc, giám sát công tác này”, Phó Thủ tướng kết thúc phần trình bày tại Quốc hội.