Công nghệ thông tin và nguy cơ nhiễm mã độc

Nhiều vi phạm nghiêm trọng trong các clip quảng cáo trên mạng xã hội. (Ảnh minh họa).

Bất cập cần khắc phục

Theo kết quả đánh giá chung 6 tháng đầu năm 2017, ngành thông tin - truyền thông đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận. Tuy nhiên, bên cạnh đó vẫn còn một số khó khăn, tồn tại như việc ban hành các văn bản quy phạm pháp luật thuộc thẩm quyền của Bộ chưa đạt đúng kế hoạch đặt ra; Tình trạng báo chí bị thương mại hóa với việc đăng tải thông tin, hình ảnh thiếu văn hóa, thiếu nhân văn và phản giáo dục.

Một số cơ quan báo chí và nhà báo lạm quyền, lợi dụng vị trí và công việc để vụ lợi, trục lợi và làm trái pháp luật, trái đạo đức nghề nghiệp nhà báo gây tác động xấu đến vai trò, uy tín của báo chí đối với xã hội, làm suy giảm niềm tin của công chúng đối với báo chí. Việc cấp đổi giấy phép hoạt động của một số nhà xuất bản còn gặp nhiều khó khăn chưa đáp ứng các quy định của pháp luật về tổ chức và điều kiện hoạt động. Tồn tại tình trạng các nhà xuất bản thiếu kiểm soát chặt chẽ các xuất bản phẩm liên kết với đối tác phát hành, để xảy ra việc đối tác phát hành chỉnh sửa nội dung trên bản thảo nhà xuất bản phê duyệt.

Tình trạng in sách lậu vẫn còn diễn ra với các thủ đoạn ngày càng tinh vi, làm ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của tác giả, nhà xuất bản, bạn đọc và các doanh nghiệp làm ăn chân chính. Tại nhiều hội chợ sách quốc tế, Việt Nam mới chỉ tham dự với nhiệm vụ chính là trưng bày, còn việc quảng bá, giao lưu, tiếp thị sách chưa được làm một cách chuyên nghiệp. Ở đó, nguyên nhân chủ yếu là tình trạng in lậu chưa được hạn chế do các nhà xuất bản chưa kiểm soát được chất lượng, số lượng cuốn sách liên kết với đơn vị bên ngoài; một số địa phương còn thiếu sự quan tâm chỉ đạo, hỗ trợ cho công tác quản lý nhà nước về hoạt động xuất bản, in và phát hành dẫn đến tình trạng in lậu, in trái phép vẫn xảy ra.

Lỗ hổng an ninh mạng

Một vấn đề nóng của hoạt động công nghệ thông tin 6 tháng đầu năm, là việc Việt Nam là một trong những nước có nguy cơ nhiễm mã độc cao trên thế giới. Các đơn vị chức năng đã ngăn chặn được nhiều cuộc tấn công vào các trang thông tin điện tử của các bộ, ngành, địa phương, nhưng một số trang thông tin của các cảng hàng không vẫn bị xâm nhập, chiếm quyền kiểm soát. Số lượng người dùng Windows XP tại Việt Nam là khá lớn, nhưng vì không còn dịch vụ hỗ trợ bảo mật từ nhà cung cấp là Microsoft nên các lỗi an ninh vĩnh viễn không được vá khiến các máy tính cài Windows XP trở thành vật trung gian gây lây nhiễm phần mềm độc hại cho các máy tính và các mạng khác.

Việc vi phạm bản quyền truyền hình trên Internet gây ảnh hưởng không nhỏ đến hoạt động doanh thu của các doanh nghiệp truyền hình trả tiền. Bên cạnh đó có những vi phạm nghiêm trọng trong các clip quảng cáo của các thương hiệu sản phẩm đang kinh doanh tại Việt Nam phát trên kênh YouTube, Facebook. Các hành vi vi phạm trên mạng xã hội ngày càng tinh vi, với hình thức thay đổi liên tục, khó phát hiện…

Quản lý sim điện thoại cũng được đơn vị viễn thông thừa nhận công tác quản lý còn khá lỏng lẻo. Ở đó, tình trạng sim kích hoạt sẵn, thông tin sẵn, thông tin thuê bao không đúng (sim rác, sim ảo) vẫn còn tồn tại; mức xử phạt đối với các hành vi vi phạm về đăng ký và quản lý thuê bao di động trả trước còn chưa mang tính răn đe, trong khi một số quy định hiện hành chưa phù hợp. Nhiều người dùng phản ánh nhận được nhiều cuộc gọi quảng cáo không mong muốn, gây phiền phức. Bên cạnh đó, các tuyến cáp quang biên liên tục gặp sự cố làm ảnh hưởng đến tốc độ đường truyền Internet. Dù đã được cảnh báo về tình trạng lừa cước điện thoại quốc tế, nhiều người dùng điện thoại di động vẫn bị mất tiền oan khi gọi lại các cuộc gọi quốc tế từ Somali, Liberia bị nhỡ…

Với những bất cập trên, phát biểu chỉ đạo buổi sơ kết Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Trương Minh Tuấn nhìn nhận: “Nhiều cơ quan, tổ chức không thực hiện kiểm tra, đánh giá, quản lý rủi ro về an toàn thông tin dẫn đến không phát hiện ra những nguy cơ, lỗ hổng, mã độc tiềm ẩn sẵn trong hệ thống từ trước; chưa có quy trình thao tác chuẩn để phản hồi, xử lý khi xảy ra sự cố; dẫn đến việc hết sức lúng túng, bị động trong việc khắc phục, đưa hệ thống trở lại hoạt động bình thường; chưa triển khai áp dụng các biện pháp bảo đảm an toàn thông tin theo quy định hoặc theo các tiêu chuẩn trong nước và quốc tế.

Nguồn nhân lực an toàn thông tin Việt Nam hiện nay còn thiếu cả về số lượng lẫn chất lượng. Việt Nam là một trong các quốc gia đứng đầu về tỷ lệ lây nhiễm phần mềm độc hại qua các thiết bị đa phương tiện. Trong tháng 5 đã diễn ra cuộc tấn công mạng mã hóa dữ liệu của người dùng và tống tiền với quy mô toàn cầu, trong đó một số doanh nghiệp, tổ chức tại Việt Nam cũng đã bị lây nhiễm mã độc”.