Cuộc gặp kịch tính giữa giới chức Mỹ - Mexico

Ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson tới Mexico hôm 23/2 với sứ mệnh củng cố quan hệ song phương.

Cuộc họp tổ chức trong hôm 23/2 (theo giờ Mỹ) giữa Bộ trưởng Ngoại giao Mỹ Rex Tillerson và Bộ trưởng An ninh Nội địa John Kelly với các quan chức chóp bu của Mexico được dự đoán sẽ rất chông gai trong bối cảnh xuất hiện nhiều vấn đề căng thẳng giữa hai nước trong thời gian qua.

Điều này là do chính ông Kelly là nhân vật được giao nhiệm vụ thực thi một kế hoạch của Tổng thống Trump trong đó có khả năng trực xuất hàng chục triệu người nhập cư đang sinh sống và làm việc trên khắp nước Mỹ, và ông Tillerson lại là người cần phải giải thích về kế hoạch này cho cộng đồng quốc tế.

Trong khi “cặp bài trùng” này tới Mexico City, Mỹ và Mexico dường như đã rất xa cách, dù rằng về mặt địa lý họ lại rất gần nhau.

“Tôi nghĩ rằng Bộ trưởng Tillerson và Kelly sẽ có một cuộc thảo luận tốt đẹp tại đó” - Người phát ngôn Nhà Trắng Sean Spicer cho hay, đồng thời gọi mối quan hệ giữa Mỹ và Mexico là “hiện tượng”.

Trong khi ông Spicer khẳng định rằng quan chức hai bên sẽ bàn về việc thực thi sắc lệnh mà ông Trump ban hành, phía Mexico lại nêu rõ rằng họ không có ý định như vậy.

“Tôi muốn nói rõ ràng và nhấn mạnh rằng chính phủ Mexico cùng người dân Mexico không có lý do gì để chấp nhận các quyết định đơn phương được áp đặt bởi một chính phủ khác” - Bộ trưởng Ngoại giao Mexico, Luis Videgaray nói - “Chúng tôi sẽ không chấp nhận điều đó, bởi chúng tôi không cần phải làm thế”.

Ông Videgaray còn ra thêm cảnh báo rằng Mexico sẽ không do dự thách thức động thái trên của Mỹ tại LHQ hoặc các cơ quan toàn cầu khác.

Được biết, hai vị Bộ trưởng của Mỹ dự kiến sẽ có cuộc gặp với ông Videgaray ngay trước khi tham dự một bữa trưa cùng giới chức nước này và một cuộc họp chính thức với Tổng thống Enrique Pena Nieto sau đó. Vấn đề tranh cãi liên quan tới việc trục xuất và vấn đề người nhập cư trái phép ở Mỹ dự kiến sẽ thêm phần căng thẳng cho mối quan hệ Mỹ-Mexico - vốn đã suy giảm kể từ sau khi ông Trump nhậm chức Tổng thống.

Trước đó, Tổng thống Trump một mực khẳng định rằng Mexico phải mở hầu bao chi hàng tỷ USD để xây dựng một bức tường dọc biên giới hai nước, điều đã khiến Tổng thống Mexico Pena Nieto phải hủy một chuyến công du tới Washington.

Giới chức Mexico cũng tỏ ra rất quan ngại về tuyên bố của ông Trump đòi hủy quan hệ thương mại với họ và khả năng đánh thuế cao đối với hàng xuất khẩu của Mexico, một động thái có thể ảnh hưởng nghiêm trọng tới nền kinh tế vốn phụ thuộc nặng nề vào xuất khẩu của nước này.

Các bản ghi nhớ thực thi về chính sách nhập cư được ký bởi ông Kelly trong tuần này kêu gọi trục xuất những người dân Mexico từng vượt biên giới sang Mỹ về nước - và ngay cả đối với những người đến từ các nước thứ ba không có liên hệ gì với Mexico. Các bản ghi nhớ còn ưu tiên trục xuất đối với bất kỳ người nhập cư nào từng có tiền án, chứ không chỉ các tội nặng, đặt hàng triệu người nhập cư bất hợp pháp đang sinh sống ở Mỹ vào vị trí có thể bị trục xuất - trong đó đa số là người Mexico.

Các chính sách trên đã làm dấy lên nhiều quan ngại ở Mexico về khả năng phải xây dựng thêm nhiều trại tị nạn và trại dành cho người bị trục xuất ở dọc biên giới phía Bắc của họ. Giới chức Mexico cũng lo ngại về việc Tổng thống Trump mới đây ra chỉ thị liệt kê danh sách các khoản viện trợ của Mỹ đối với Mexico, mà họ cho là nhằm mục đích răn đe Mexico về vấn đề nhập cư và bức tường ngăn biên giới.

Lo ngại về mối quan hệ đang suy giảm rõ rệt với Mexico, 6 Thượng nghị sỹ đảng Dân chủ đã lên tiếng thúc giục ông Tillerson và Kelly đưa ra giọng điệu hợp tác hơn ông Trump trong chuyến công du lần này.

“Chúng tôi mong muốn các ông hãy tận dụng chuyến thăm lần này để ngừng giọng điệu chỉ trích và thiết lập một mối quan hệ đối tác mạnh mẽ dựa trên lòng tôn trọng lẫn nhau, với phía chính phủ Mexico” - Các Thượng nghị sỹ Dân chủ viết trong một bức thư mở được công bố hôm 23/2.

Bộ trưởng Nội vụ Kelly đã đến thủ đô Mexico từ Guatemala trong một chuyến công du nhằm kêu gọi chính phủ nước này ngăn chặn người nhập cư trái phép vào Mỹ. Dù đã khẳng định rằng sẽ không có một đợt trục xuất quy mô lớn, nhưng rõ ràng những người nhập cư trái phép bị bắt giữ sẽ bị trục xuất nhanh chóng hơn nhiều so với trước đây, theo hai bản ghi nhớ mới được ký.