Tương lai nào cho trí tuệ nhân tạo?

Robot ngày càng thông minh hơn nhờ khả năng tự học như con người.

Như vậy, khả năng ngày một thông minh hơn- đúng ra phải hiểu là “tự thông minh hơn” của những con Robot là rất có thể xảy ra. Và, nếu điều đó thành hiện thực thì xã hội loài người sẽ ra sao?

Mong muốn chế tạo được những người máy (Robot) thông minh được các nhà khoa học hàng đầu trên thế giới ấp ủ từ gần 100 năm trước. Tuy nhiên nó chỉ bùng phát mạnh mẽ trong vòng hơn nửa thế kỉ qua. Những phát minh mới về trí khôn Robot khiến người ta phấn chấn. Những cuộc thi trình diễn tài năng của Robot trên nhiều lĩnh vực được mở ra ngày một thường xuyên hơn không chỉ ở những quốc gia giàu có, nền công nghiệp- công nghệ phát triển mà ngay cả ở những quốc gia nghèo thì người ta cũng đổ tiền vào đầu tư cho lĩnh vực này.
Nhưng rồi, cho tới nay, người ta chợt giật mình tự hỏi: Liệu trí tuệ nhân tạo phát triển có đặt dấu chấm hết cho chủng tộc loài người?

Bộ não - phần quan trọng nhất của Robot.

GS Stephen Hawking - “ông hoàng” vật lý lỗi lạc cho rằng, việc trí tuệ nhân tạo phát triển mạnh có thể gây ảnh hưởng xấu đến chủng tộc loài người. Từ đó, ông đã đưa ra lời cảnh báo về việc trí tuệ nhân tạo sẽ “tiến hóa nhanh hơn so với chủng tộc của con người”, và những con Robot có thể sẽ nổi loạn. Theo ông, mối đe dọa này đã tồn tại từ lâu và đang âm ỉ trong các phòng thí nghiệm công nghệ của Thung lũng Silicon. Đáng chú ý, theo GS Hawking, Robot có thể phát triển nhanh hơn so với con người và mục tiêu của chúng sẽ không thể đoán trước được.

-Tôi không cho rằng những tiến bộ trong trí tuệ nhân tạo là một sự an toàn trong tương lai, và chúng có thể sẽ đe dọa tương lai của loài người chúng ta - GS Hawking nói.

Từ đó ông đề nghị các nhà khoa học cũng nhưu chính phủ các nước cần đảm bảo Robot được thiết kế có đạo đức và có biện pháp bảo vệ, kiểm soát nghiêm ngặt tại chỗ.

Cái bắt tay giữa con người và Robot.

Đây không phải là lần đầu tiên GS Hawking đưa ra cảnh báo nguy hiểm về “một cuộc nổi dậy của Robot”. Ông từng nói rằng nhân loại sẽ phải đối mặt với một tương lai không chắc chắn do sự góp mặt của quá nhiều Robot. Ông cho rằng, khi trí thông minh nhân tạo phát triển tới một mức nào đó sẽ đưa đến sự kết thúc của nhân loại.

Tương tự, nhà khoa học công nghệ Elon Musk cũng e ngại rằng trí thông minh nhân tạo sẽ đe dọa tới cuộc sống loài người, “bởi một khi máy móc có thể tự suy nghĩ cho chính mình, thì sẽ không mất nhiều thời gian để chúng nắm lấy quyền lực của con người”. Elon Musk còn cho rằng, những cỗ máy sẽ không chết đi, và khi đã “khôn ra” chúng có thể tương tác với nhau để nâng cấp trí tuệ của mình lên nhiều lần. Lúc đó, sức mạnh của chúng sẽ là vô địch, chúng sẽ điều khiển loài người thay vì loài người điều khiển chúng.

Không thể phủ nhận những lợi ích của trí tuệ thông minh nhân tạo thông qua những con Robot, những cỗ máy đem đến cho loài người nhưng cũng không thể loại trừ khả năng chúng có thể tự phát triển. Mà nếu điều đó xảy ra thì thật là một tai họa, vì thực tế phát triển cho thấy trí thông minh sẽ quyết định chứ không phải là sức mạnh của cơ bắp.

Trong giới khoa học tương lai học, người ta còn đưa ra những cảnh báo tiêu cực hơn về trí thông minh nhân tạo. Trong khi trí tuệ của con người phát triển chậm thì trí thông minh của Robot lại ngày một nhanh chóng. Chỉ trong vòng 10 năm, thế hệ Robot kế tiếp đã hơn hẳn thế hệ trước. Có nghĩa là chúng ghi nhận được nhiều lệnh hơn, tự giải quyết được nhiều việc nhanh hơn, chắc chắn hơn. Những nhà tương lai học đã đưa ra thời điểm “Singularity”- tạm hiểu là thời điểm trí tuệ máy móc vượt qua trí tuệ con người. Họ cho rằng, đó là thời điểm tồi tệ nhất và thời điểm đó sẽ đến trong tương lai không xa.

Một cuộc thi Robot thông minh.

Người ta cho rằng, một “chân trời mới” sẽ mở ra sau thời điểm Singularity. Nhà toán học John von Neumann, từ năm 1958 đã cho rằng, việc công nghệ phát triển với tốc độ chóng mặt, cùng với những thay đổi trong phương thức mà con người sinh sống, sẽ tạo ra một điểm tất yếu mà sau đó cuộc sống của loài người sẽ thay đổi hoàn toàn. Những điều vốn dĩ đã trở nên quen thuộc với loài người, sẽ hoàn toàn biến mất. Trước hết, khi các Robot thuần thục thì sự phụ thuộc của con người vào nó sẽ từ đó sẽ tăng lên. “Con người sẽ không còn cần đến nhau nữa vì máy móc hiệu quả hơn”- Neumann nói. Ông cũng bày tỏ lo ngại khi sự bùng nổ trí tuệ sẽ cho phép những cỗ máy tự tạo ra những cỗ máy khác tốt hơn. Điều đó được nhà toán học I. J. Good tuyên bố vào năm 1965 rằng, dần dần những cỗ máy có thể tự mình chế tạo nên những cỗ máy khác hoàn thiện hơn.

- Sẽ có một cỗ máy siêu thông minh có khả năng vượt xa khả năng trí tuệ của toàn bộ loài người. Hoạt động thiết kế và chế tạo ra những cỗ máy cũng thuộc về khả năng trí tuệ của con người. Vậy nên, đương nhiên nếu cỗ máy siêu thông minh trên tồn tại, chúng sẽ có thể thiết kế và tạo nên một cỗ máy khác còn thông minh hơn rất nhiều lần do con người thiết kế. Và lúc đó sẽ xảy ra sung đột giữa người và Robot. Cuộc chiến đó phần thắng không chắc thuộc về con người- GS Good nói.

Lo ngại trước sự “đe dọa ngược” của Robot, nhiều nhà tương lai học cho rằng rồi đây những cỗ máy siêu thông minh sẽ là phát minh cuối cùng được thực hiện bởi loài người. Vì rằng sau đó Robot sẽ thống trị thế giới.

Nói như nhà toán học và mật mã học người Anh Alan Turing thì những Robot thông minh không chỉ bỏ xa con người về mặt trí tuệ, mà chúng còn cảm thấy con người không còn cần thiết nữa.
-Một khi máy móc có thể tự suy nghĩ cho chính mình, thì sẽ không mất nhiều thời gian để chúng nắm lấy quyền lực của con người- Turing nói.

Nhưng dẫu thế thì con người vẫn không dừng lại quá trình phát triển trí thông minh nhân tạo, bất chấp những cảnh báo tai họa có thể xảy ra.