Dự án thủy lợi Khe Lại - Vực Mấu (Nghệ An): Chậm tiến độ và đội vốn hàng trăm tỷ đồng

Điền Bắc 02/07/2019 08:00

Hơn 10 năm qua, người dân sống xung quanh công trình thủy lợi Khe Lại - Vực Mấu nằm trên địa bàn xóm Nam Việt, xã Tân Thắng, huyện Quỳnh Lưu (Nghệ An) ngán ngẩm bởi dự án được xem là trọng điểm của tỉnh Nghệ An, được đầu tư hơn 200 tỷ đồng, nhưng vẫn chưa thể hoàn thiện. Chính điều này đã kéo theo bao hệ lụy, nhất là những hộ dân bị ảnh hưởng của dự án khi đi không được, ở không xong.

Dự án thủy lợi Khe Lại - Vực Mấu (Nghệ An): Chậm tiến độ và đội vốn hàng trăm tỷ đồng

Nhiều hạng mục DA Hệ thống thủy lợi Khe Lại – Vực Mấu đang xuống cấp.

Đội vốn hơn 140 tỷ đồng

Dự án hệ thống thủy lợi Khe Lại - Vực Mấu do Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NNPTNT) Nghệ An làm chủ đầu tư với mục đích cấp nước tưới cho 1.524 ha đất canh tác (cả lúa và cây công nghiệp), tạo nguồn cấp nước sinh hoạt cho 11.700 người dân quanh vùng, bổ sung nước cho hồ Vực Mấu 13,4 triệu m3/năm và tham gia cắt giảm lũ trên sông Hoàng Mai. Dự án này được phê duyệt vào tháng 6/2009, khởi công năm 2010 với tổng mức đầu tư hơn 227,8 tỷ đồng.

Trong đó, chi phí xây lắp hết gần 100 tỷ đồng, gần 100 tỷ đồng chi phí giải phóng mặt bằng (GPMB) với các hạng mục chính: Hồ chứa nước có dung tích trữ 19,4 triệu m3; đập đất (gồm đập chính và các đập phụ); tràn xả lũ; cống lấy nước; công trình phụ; hệ thống kênh. Theo báo cáo của Ban Quản lý Dự án (BQLDA) thuộc Sở NNPTNT Nghệ An thì hiện nay công trình đã cơ bản hoàn thành đập phụ 1 và 2, cống lấy nước, đường quản lý, đường điện, tràn xả lũ (ước đạt 90% khối lượng); cầu Khe Lại đã hoàn thành đưa vào sử dụng. Về công tác GPMB, đã đền bù được 86 ha (hơn 110 tỷ đồng). Tổng số tiền đã được giải ngân xây dựng và đền bù 209 tỷ đồng.

Mặc dù vậy, Dự án hệ thống thủy lợi Khe Lại – Vực Mấu đã dừng lại hơn 3 năm nay không thực hiện thêm hạng mục nào. Những hạng mục đã được xây dựng thì phải “nằm chờ” và công trình vẫn chưa thể đóng các cửa xả nước để tích nước theo như mục tiêu của dự án đề ra. Theo báo cáo thì kế hoạch vốn đầu tư đến hết năm 2017 là 208,304 tỷ đồng, tiến độ cấp vốn theo các năm là: Năm 2010 cấp 35,090 tỷ đồng; năm 2011 cấp 6 tỷ đồng; năm 2012 cấp 45 tỷ đồng, năm 2013 chỉ được cấp 420 triệu đồng; năm 2014 được cấp 45 tỷ đồng; năm 2015 cấp 45 tỷ đồng; năm 2016 cấp 31 tỷ đồng, riêng năm 2017 và năm 2018, dự án này không được cấp vốn.

Một trong những vướng mắc hiện nay là việc đền bù, GPMB chiếm 50% tổng mức đầu tư nên đòi hỏi số vốn lớn để triển khai. Do nguồn vốn khó khăn và bố trí dàn trải nên Hội đồng đền bù đã chia thành nhiều giai đoạn và nhiều đợt chi trả theo từng hạng mục công trình để phục vụ thi công. Theo báo cáo của BQLDA thì qua 6 năm triển khai, các gói thầu xây lắp cần được bổ sung do trượt giá về vật liệu, máy móc, nhân công, đặc biệt kinh phí GPMB cũng tăng lên đáng kể do chính sách đền bù thay đổi. Vì vậy, để thực hiện hoàn thành và phát huy hiệu quả của dự án, thì cần phải điều chỉnh tổng mức đầu tư. Theo đại diện BQLDA, để thực hiện tiếp và tích nước như mục tiêu dự án thì khái toán số vốn cần phải có khoảng 368 tỷ đồng.

Vẫn chưa xong công tác đền bù

Dự án hệ thống thủy lợi Khe Lại - Vực Mấu dù được kỳ vọng là dự án trọng điểm, phục vụ tưới tiêu cho nhiều diện tích nông nghiệp và điều hòa nguồn nước cho hồ Vực Mấu, nhưng đến nay vẫn đang bị tắc nghẽn. Việc thi công dở dang không chỉ gây lãng phí lớn về nguồn ngân sách mà còn làm ảnh hưởng đến cuộc sống của hàng chục hộ dân.

Gia đình bà Vi Thị Tăm là một trong số 40 hộ dân ở xóm Nam Việt, xã Tân Thắng, huyện Quỳnh Lưu nằm trong diện phải di dời đến nơi ở mới để triển khai dự án, nhưng đến nay vẫn chưa được nhận tiền. Bà Tăm cho biết, khi dự án được triển khai, Hội đồng đền bù, GPMB đã trích đo, lập hồ sơ thẩm định, phê duyệt giá, song đến nay nhiều hộ dân ở bản Nam Việt vẫn đang phải đợi... tiền. Không có tiền để chuyển đến nơi ở mới, cuộc sống sinh hoạt và sản xuất của người dân nằm trong vùng quy hoạch gặp rất nhiều khó khăn. “10 năm qua, bà con chúng tôi mỏi mòn chờ đợi, đi cũng không được, ở cũng không xong. Chúng tôi chỉ mong Nhà nước có hướng giải quyết rõ ràng để gia đình ổn định cuộc sống” - bà Tăm buồn bã.

Tìm hiểu được biết, tính đến thời điểm này, còn khoảng gần 60 hộ dân nằm trong lòng hồ hiện vẫn chưa thể di dời do thiếu kinh phí GPMB. Ngoài 40 hộ dân tại xóm Nam Việt, còn có 20 hộ dân thuộc Tổng đội TNXP đóng trên địa bàn. Ông Phan Tiến Dũng - Chủ tịch UBND xã Tân Thắng cho biết: “Dự án đã nhiều năm không triển khai vì nguồn vốn cũ đã bị cắt, giờ phải chờ nguồn vốn trung hạn. Đến nay, có khoảng 150 hộ dân bị ảnh hưởng đã được đền bù. Tuy nhiên, diện tích đất rừng bị ảnh hưởng trong khu vực lòng hồ của hơn 60 hộ dân hiện chưa có nguồn để chi trả nên chưa tích nước được. Trong các cuộc họp HĐND các cấp, chúng tôi cũng nhiều lần kiến nghị về vấn đề này. Chính quyền và bà con mong muốn dự án sớm được cấp tiền thực hiện vì đây là dự án trọng điểm, mục đích để phục vụ nước tưới tiêu nông nghiệp và điều hòa nguồn nước cho hồ Vực Mấu”.

Nói về giải pháp khắc phục tình trạng này, ông Đậu Đức Năm -Trưởng phòng NNPTNT huyện Quỳnh Lưu cho biết: Huyện đã có văn bản đề nghị chủ đầu tư có biện pháp chi trả GPMB để tránh lãng phí và ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt, sản xuất của người dân. Còn ông Nguyễn Hào - Giám đốc Ban QLDA cho biết: “Phía Sở NNPTNT Nghệ An cũng nhiều lần làm tờ trình, báo cáo gửi tỉnh, Trung ương nhưng phải đến năm 2021 dự án mới có thể có vốn và đây là nguồn vốn trung hạn. Còn nguyên nhân dẫn đến chậm dự án là do nguồn vốn không cấp một lần mà trải đều qua từng năm, cộng với vấn đề trượt giá nên rất khó để hoàn thành sớm”.

Như vậy, sau gần 10 năm triển khai, dự án trọng điểm vẫn chưa thể phát huy hiệu quả dù số tiền đã đầu tư là không nhỏ. Trong khi đó, nhiều hạng mục đang bị “đắp chiếu”, có nguy cơ bị xuống cấp, hư hỏng gây lãng phí.

(0) Bình luận
Nổi bật
    Tin mới nhất
    Dự án thủy lợi Khe Lại - Vực Mấu (Nghệ An): Chậm tiến độ và đội vốn hàng trăm tỷ đồng

    POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO