Gấu hoang dã suy giảm

Một cá thể gấu ngựa tại Trung tâm cứu hộ gấu Việt Nam.

Theo đó, để phục vụ cho nghiên cứu này, 22 khu vực bảo tồn đã được lựa chọn làm địa điểm trọng tâm dựa trên lịch sử phân bố loài gấu, những dữ liệu vốn có về sự hiện diện của loài gấu, loại môi trường sống, khoảng cách từ khu dân cư đô thị lớn, khoảng cách từ các khu vực rừng lân cận và sự phân bố các địa điểm trên khắp Việt Nam.

Từ tháng 4/2015 đến tháng 1/2016, đơn vị thực hiện khảo sát là đại học Vinh đã phỏng vấn 1.441 cá nhân ở 106 làng gần với 22 khu vực bảo tồn. Kết quả chỉ ra rằng quần thể gấu đã bắt đầu suy giảm trong giai đoạn từ năm 1990 đến năm 2005, do bị săn bắt và đánh bẫy. Đây cũng chính là giai đoạn mà ngành kinh doanh nuôi nhốt gấu lấy mật bùng nổ ở Việt Nam.

Trong khoảng thời gian từ năm 1999 đến năm 2005, số lượng gấu trong các trại nuôi nhốt gấu lấy mật ở Việt Nam tăng hơn mười lần, từ khoảng 400 cá thể gấu lên tới hơn 4.000.

Báo cáo mới đây cũng công bố, hiện Việt Nam không có một khu bảo tồn nào được khảo sát có quần thể gấu khỏe mạnh. Số lượng gấu đã bị suy giảm nghiêm trọng, tuy rằng thỉnh thoảng vẫn người dân báo nhìn thấy gấu trong vài năm gần đây. Sự tồn tại của gấu ở một số khu vực đã được xác nhận bằng các bẫy ảnh và các hoạt động săn bắt gấu hoang dã.

Tuy nhiên, các cá thể gấu được bẫy ảnh chụp lại hoặc bị bắt trộm trong những năm vừa qua có thể là những cá thể gấu cuối cùng còn lại trên địa bàn và quần thể gấu hầu như không có khả năng tự phục hồi nếu không có đầu tư ngay lập tức vào các công tác can thiệp bảo tồn, chẳng hạn bảo vệ rừng và dịch chuyển gấu.

Ông Matt Hunt- Tổng Giám đốc điều hành của Tổ chức Free the Bears, đồng Chủ tịch nhóm chuyên gia về gấu đen châu Á thuộc Liên hiệp Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế (IUCN), nhận định: “Lần đầu, các kết quả khảo sát đã cho thấy rõ rằng việc nuôi nhốt gấu lấy mật là một bước đi sai lầm. Hy vọng duy nhất của chúng ta là quần thể gấu hoang dã vẫn còn khả năng tự phục hồi ở Việt Nam, và các quốc gia còn tồn tại nạn nuôi nhốt gấu lấy mật khác sẽ rút kinh nghiệm và chấm dứt nạn nuôi gấu lấy mật trước khi quá muộn”.

Theo TS Tuấn Bendixsen- Trưởng Đại diện tại Việt Nam của Tổ chức Động vật châu Á, “gấu đang phải chịu bạo hành và khổ sở trong những chiếc lồng sắt tại các trại nuôi gấu. Sự tồn tại của ngành công nghiệp tàn bạo này không mang lại kết quả gì tốt đẹp, và mọi thứ chỉ càng tệ hơn đối với gấu trên cả phương diện phúc lợi và bảo tồn.

Hiện nay số lượng gấu ngựa đã ít hơn trước đây rất nhiều. Việc nuôi nhốt gấu lấy mật đã thất bại trên mọi phương diện, Việt Nam và các quốc gia châu Á cần rút ra bài học và phải quyết tâm bảo đảm tương lai cho các sinh vật này ngoài tự nhiên”.