Giải 'bài toán' xuất xứ 'từ vải trở đi' để hàng dệt may dễ dàng vào EU

Từ ngày 10 đến ngày 11/12/2020, Bộ trưởng Bộ Công Thương Việt Nam Trần Tuấn Anh và Bộ trưởng Bộ Thương mại, Công nghiệp và Năng lượng Hàn Quốc Sung Yunmo đã đồng chủ trì Kỳ họp lần thứ 10 Uỷ ban hỗn hợp Việt Nam - Hàn Quốc về hợp tác Năng lượng, Công nghiệp và Thương mại (UBHH) và Kỳ họp lần thứ 4 Uỷ ban hỗn hợp thực thi Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - Hàn Quốc (UBTT VKFTA) tại Hà Nội.

Trong khuôn khổ các kỳ họp UBHH, hai Bộ trưởng đã ký kết nhiều văn kiện quan trọng trong đó đặc biệt là Thư trao đổi giữa Chính phủ Việt Nam và Chính phủ Hàn Quốc để triển khai điều khoản cộng gộp xuất xứ nguyên liệu dệt may giữa Việt Nam và Hàn Quốc trong Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - EU.

Thỏa thuận này có ý nghĩa đặc biệt quan trọng giúp doanh nghiệp (DN) Việt Nam tận dụng nguồn nguyên liệu dệt may chất lượng cao từ Hàn Quốc để sản xuất, xuất khẩu đi thị trường EU.

Hiện nay, EU là thị trường có quy mô lớn nhất về nhu cầu tiêu thụ hàng dệt may với kim ngạch nhập khẩu trị giá hơn 250 tỷ USD/năm.

Năm 2019, xuất khẩu hàng dệt may của Việt Nam sang EU mới chỉ đạt 4,3 tỷ USD, chiếm 2% thị phần của thị trường EU rộng lớn và đầy tiềm năng. Con số này cho thấy, xuất khẩu hàng dệt may của Việt Nam sang EU vẫn còn rất nhỏ so với những tiềm năng mà thị trường này đem lại.

Khi có Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - Liên minh châu Âu (EVFTA), các chuyên gia kinh tế dự báo kim ngạch xuất khẩu hàng dệt may của Việt Nam vào thị trường EU sẽ tăng nhanh với mức tăng khoảng 67% đến năm 2025 so với kịch bản không có hiệp định.

Tuy nhiên, cơ hội tăng trưởng xuất khẩu là như vậy, song EVFTA cũng đưa ra hàng loạt những quy chuẩn khắt khe.

Cụ thể, bên cạnh việc đáp ứng tiêu chí cao về chất lượng, để hưởng lợi ích về cắt giảm thuế quan, các sản phẩm dệt may của chúng ta phải đảm bảo các yêu cầu về nguồn gốc xuất xứ rất chặt chẽ.

Theo đó, quy tắc xuất xứ “từ vải trở đi”, tức là vải nguyên liệu được dùng để may quần áo phải được dệt tại Việt Nam hoặc các nước thành viên EU, chính là một trong những quy định đang khiến các DN ngành may của Việt Nam đau đầu nhất.

Nhiều ý kiến cho rằng, đây vẫn là điểm yếu của ngành dệt may trong nước do phần lớn nguyên phụ liệu dệt may đang phải nhập khẩu từ các nguồn không phải là thành viên của EVFTA.

Để xử lý điểm yếu về nguồn nguyên liệu dệt may, Việt Nam đã đàm phán với các nước EU đưa vào Hiệp định EVFTA điều khoản cho phép DN Việt Nam được cộng gộp hàm lượng xuất xứ của nguyên liệu dệt may nhập khẩu từ Hàn Quốc (nước đã ký FTA với EU) vào sản phẩm dệt may sản xuất tại Việt Nam để được hưởng ưu đãi thuế quan khi xuất khẩu sang các nước EU.