Gian nan ươm mầm tài năng xiếc

Một buổi tập của các học sinh Trường Trung cấp nghệ thuật Xiếc và Tạp kỹ Việt Nam.

Cơ hội nào cho tài năng xiếc?

Theo báo cáo về kế hoạch tuyển sinh của Trường Trung cấp Nghệ thuật Xiếc và Tạp kỹ Việt Nam, từ tính đến ngày 10/6, Hội đồng tuyển sinh của Trung cấp Nghệ thuật Xiếc và Tạp kỹ Việt Nam đã trực tiếp tham gia tuyển sinh Vòng I Sơ tuyển tại 210 trường của 3 Tỉnh, thành phố miền Bắc. Tổng số thí sinh đăng ký dự tuyển là 8.321 thí sinh.

Và theo kế hoạch sau vòng I Sơ tuyển số thí sinh trúng với 679 thí sinh sẽ tiếp tục tham gia tuyển sinh Vòng Trung tuyển và Phúc tuyển được tổ chức vào ngày 8 và 9/7.

Thế nhưng, bên cạnh những con số “biết nói” đó là vô vàn những băn khoăn với cơ sở đào tạo diễn viên xiếc chuyên nghiệp duy nhất của Việt Nam.

Bởi tưởng như với tiêu chí tuyển sinh được cho là khá khiêm tốn so với các trường đào tạo nghệ thuật chỉ với 35 chỉ tiêu tuyển sinh vẫn là câu chuyện cũ “thừa thợ, thiếu thầy”.

Ông Hoàng Minh Khánh – Hiệu trưởng Trường Trung cấp nghệ thuật Xiếc và Tạp kỹ Việt Nam thừa nhận “Xiếc Việt Nam đang có một khoảng trống rất lớn trong khâu đào tạo.

Ở đó, nguồn lực giáo viên chuyên ngành xiếc hiện nay quá mỏng khó có thể đáp ứng những tiêu chí, đòi hỏi cao hơn trong công tác tuyển sinh”.

Ông Khánh cũng dẫn chứng nhiều năm nay trường không thể tuyển dụng thêm viên chức. Cho dù cơ quan quản lý là Bộ VHTT&DL đã ra những chỉ tiêu cụ thể về tuyển dụng viên chức trong khâu đào tạo.

Thế nhưng dù tiêu chí tuyển dụng có nhưng giờ giữ được giáo viên đang cống hiến với nghề đã khó chứ chưa nói gì đến việc tăng về số lượng.

Đơn cử, kết quả năm học vừa qua dù kết quả học tập của học sinh toàn trường của học kỳ II năm học 2016-2017 có tỷ lệ học sinh khá, giỏi tăng hơn so với kết quả năm học trước. Song chất lượng đào tạo không đồng đều và tập trung chủ yếu ở các bộ môn huấn luyện cơ bản.

Nhiều học sinh có điểm môn cơ bản rất thấp, đây là điều không thể chấp nhận đối với kết quả học tập của một trường đào tạo năng khiếu nghệ thuật chuyên nghiệp.

Bên cạnh đó, người đứng đầu trường Xiếc cũng thừa nhận với đặc thù là nghành nghệ thuật biểu diễn dù Nhà nước đã miễn giảm 70% học phí đối với học sinh nghệ thuật xiếc.

Tuy nhiên, với đặc thù hầu hết các học sinh trường xiếc chủ yếu là con em ở các vùng sâu, vùng xa có hoàn cảnh khó khăn vì vậy mỗi tháng phải bỏ ra một khoản tiền từ 1,5 triệu đến hai triệu đồng cho con theo học xiếc là cả một vấn đề đối với mỗi gia đình.

Trường đã trích hỗ trợ tiền ăn tại nhà ăn học sinh, sinh viên của trường theo định mức là 180.000 đồng/tháng cho mỗi học sinh.

Tuy vậy, năm nào trường cũng gặp không giữ được một số học sinh vì gia đình không có khả năng lo tiền sinh hoạt cho các em.

“Hiện nay dù rất cố gắng nhưng đào tạo ngành xiếc đang gặp muôn vàn khó khăn. Tôi nói ví dụ chỉ tính riêng chi phí thiết kế và đầu tư sản xuất đạo cụ cho tiết mục Đu bay tốn tới vài trăm triệu. Một bộ quần áo trang bị cho tiết mục ảo thuật có khi lên tới vài chục triệu... Đấy là chỉ tính chi phí sản xuất trong nước, chứ chưa dám mơ tới được đặt làm tại nước ngoài”- ông Khánh dẫn chứng.

Hội tụ “tinh anh”

Có thể thấy, khó khăn đào tạo xiếc tại Việt Nam từ nhiều năm nay vẫn luôn là những câu chuyện “khó và khổ”. Ngay niềm tự hào khi có một cơ sở đào tạo được cho là “hoành tráng” nhất nhì châu Á như Trường Trung cấp nghệ thuật Xiếc và Tạp kỹ Việt Nam đến nay vẫn chỉ là cái vỏ bọc bên ngoài.

Thực tế với một cơ sở đào tạo rộng hơn 10.000 m2 với sàn tập và phòng học thế nhưng điều cần nhất dụng cụ học tập của Trung cấp Nghệ thuật Xiếc và Tạp kỹ Việt Nam vẫn còn đang trong quá trình “tự thân vận động”. Đơn cử, như ngành xiếc thú thì hiện nay biên chế của cơ sở đào tạo là không có.

Mọi liên quan đến chữa bệnh thậm chí tai nạn trong học tập của các học sinh đều phải nhờ bác sĩ của Liên đoàn Xiếc Việt Nam.

Khi đi tranh tài với các đơn vị nghệ thuật xiếc trong nước và cả quốc tế, Trường Trung cấp nghệ thuật Xiếc và Tạp kỹ Việt Nam vẫn có những tiết mục “ăn điểm” và giành giải cao.

Mới đây, tại Liên hoan Xiếc quốc tế Cuba Circuba 2017 diễn ra tại thủ đô La Habana, đoàn Việt Nam với tiết mục nhào lộn trên không mang tên “Cánh chim Việt” đã xuất sắc đoạt Mái bạt vàng, giải thưởng cao nhất của cuộc thi.

Ngay trong lần đầu tham dự của một đoàn xiếc Việt Nam tại liên hoan Circuba, 2 diễn viên Ngọc Ánh và Thu Thùy - học viên Trường, đã chinh phục khán giả Cuba với kỹ thuật điêu luyện, các động tác đẹp mắt nhưng không kém phần khỏe khoắn được thực hiện gọn gàng, chính xác khi đang xoay vòng liên tục trên không ở tốc độc cao.

Để có được thành tích ấy, tập thể lãnh đạo nhà trường đã phải lao tâm khổ tứ để cùng nhau tìm ra những giải pháp khắc phục nhằm nâng cao chất lượng đào tạo.

Các giải pháp bước đầu đã áp dụng thực hiện là ưu tiên và tập trung đầu tư trang thiết bị cho Nhà hát thể nghiệm, nhằm một mặt tạo điều kiện cho giáo viên nghiên cứu xây dựng các thể loại xiếc mới lạ và có chất lượng nghệ thuật cao.

Các học sinh có một nhà hát tương đối đạt chuẩn để tổ chức biểu diễn thực tập và kết hợp tạo thêm nguồn thu kinh phí cho Trường.

Đặc biệt, nhằm nâng cao chất lượng đào tạo, Ban giám hiệu trường ký hợp đồng giao khoán giảng dạy tiết mục với các giáo viên đã nghỉ chế độ, nhưng còn đủ sức khỏe, giàu kinh nghiệm và thành tích biểu diễn trên sân khấu xiếc.

Cương quyết không giao học sinh cho những giáo viên thiếu tâm huyết đối với nghề và non yếu về trình độ chuyên môn…