Giữa đại ngàn Cúc Phương

Cây chò nghìn năm tuổi.

Vườn Quốc gia Cúc Phương nằm trên địa phận ranh giới 3 tỉnh: Ninh Bình, Hòa Bình, Thanh Hóa. Trong đó, rừng Cúc Phương thuộc địa phận tỉnh Ninh Bình được đánh giá là khu rừng đẹp nhất. Với đặc trưng là rừng mưa nhiệt đới, xanh quanh năm, Cúc Phương có hệ động thực vật vô cùng phong phú và đa dạng với 2234 loài thực vật bậc cao và rêu, trong đó có 433 loài cây làm thuốc, 229 loài cây ăn trái, nhiều loài được ghi trong sách đỏ của Việt Nam.

Rừng Cúc Phương có 122 loài bò sát và lưỡng cư, 66 loài cá, gần 2000 loài côn trùng, 135 loài thú… Nhiều loài động thực vật có nguy cơ tuyệt chủng cao được phát hiện và bảo tồn tại đây. Đây cũng là vườn quốc gia đầu tiên tại Việt Nam và là một trong ba trung tâm cứu hộ động vật hoang dã ở Việt Nam. Hiện tại trong rừng Cúc Phương đang chăm sóc hai cá thể Cầy Mực được trung tâm giải cứu từ nơi khác về. Loài Cầy Mực có mức độ đe dọa tuyệt chủng ở cấp V theo sách đỏ động vật Việt Nam. Chúng thường sống ở các khu rừng già, rừng nguyên sinh, chủ yếu hoạt động vào ban đêm nên rất hiếm thấy bên ngoài.

Đẹp nhất ở Cúc Phương có lẽ phải kể đến là đỉnh Mây Bạc. Vượt qua những con dốc đá đến 3km, khi chân vừa chạm vào đỉnh núi bạn sẽ như lạc vào chốn thần tiên khi được đứng trong biển mây bồng bềnh hư hư thực thực. Đứng trên đỉnh Mây Bạc cao 648m có thể thả tầm mắt bao quát toàn cảnh Vườn Quốc gia, trông thấy cố đô Hoa Lư với chùa Bái Đính nguy nga tráng lệ và ngắm nhìn trọn vẹn thắng cảnh Tràng An.

Trong hoang dã giữa đại ngàn, người ta sẽ choáng ngợp khi bắt gặp cây chò ngàn năm tuổi, chu vi 20 người dang tay ôm. Hay những dây leo khổng lồ với đường kính gốc 0,5m, chạy dài khoảng 1km vắt ngang rừng…

Ngoài ra, Cúc Phương có nhiều hang động đẹp với Sơn cung, động Phò mã giáng…Đặc biệt có một số hang động còn lưu giữ những dấu tích của người tiền sử, sống cách ngày nay từ 7.500 năm đến 12.000 năm. Trong đó, Hang Con Moong được công nhận là Di tích khảo cổ Quốc gia đặc biệt. Với độ dài khoảng 40m, thông hai đầu, trần hang có chỗ cao 10m, hang Con Moong nổi bật với những thế mạnh của một di chỉ khảo cổ học độc đáo và nhiều bí ẩn ở vùng đệm của Vườn Quốc gia Cúc Phương.

Bản người Mường cách Vườn quốc gia Cúc Phương chừng 16km, là nơi cư trú và sinh sống của cộng đồng người Mường với những nét văn hóa độc đáo và đặc trưng, đó là những nếp nhà sàn, ruộng bậc thang, những cối giã gạo nương, những khung dệt thổ cẩm, độc đáo hơn là những lễ hội, phong tục tập quán như được bảo tồn vẹn nguyên từ thời xa xưa. Bà con dân tộc Mường hiền lành, vui vẻ, mến khách. Những cô gái Mường xinh đẹp với những điệu hát say đắm lòng người. Đến với Cúc Phương, người ta cứ ngẩn ngơ chẳng muốn về.