Gỡ khó cho quy hoạch cảng biển

Mới đây, Bộ GTVT đã quyết định sẽ di dời khoảng 10 cảng biển nằm ven sông Sài Gòn ra xa hơn, tới khu vực cảng Hiệp Phước (huyện Nhà Bè) để giảm tải áp lực cho tuyến sông Sài Gòn. Thực tế, đây chỉ là một trong nhiều điều chỉnh về quy hoạch cảng biển khu vực số 5 (gồm cảng ở TP HCM, Đồng Nai, Bà Rịa Vũng Tàu, Bình Dương) trong thời gian sắp tới. Ông Nguyễn Nhật, thứ trưởng Bộ GTVT đánh giá, việc quy hoạch cụm cảng số 5 hiện nay là vô cùng cần thiết. Nó không chỉ giúp hệ thống cảng biển thông thoáng hơn mà còn giúp cho hệ thống giao thông đô thị đường bộ ở TP HCM tránh được ùn tắc, kẹt xe.

Hầu hết các cảng trên địa bàn TP HCM đều có lịch sử hình thành cả trăm năm, hiện nay đều nằm giữa trung tâm thành phố nên việc vận chuyển hàng hóa (hầu hết đều do xe tải, xe container) nảy sinh nhiều bất cập. Điển hình như khu vực cảng Cát Lái (quận 2), liên tục xảy ra ùn tắc, kẹt xe. Trong khi đó, di dời cảng ra xa hơn sẽ giúp ích rất nhiều, nhất là khi hạ tầng giao thông ở vùng ngoại ô đang được quy hoạch để đón đầu các cảng biển. Ngoài ra, mặc dù chiếm thị phần vận tải rất lớn nhưng hệ thống cảng biển ở TP HCM vẫn chỉ là cảng nội địa, chưa thể thành cảng trung chuyển quốc tế. Đây là một bất cập giới hạn sự phát triển của hệ thống cảng tại TP HCM trong tương lai không xa.

Tuy có nhiều mặt tích cực nhưng theo một số chuyên gia về hạ tầng đô thị ở TP HCM, việc di dời các cảng biển này cũng không hề dễ dàng, phải đối mặt với nhiều áp lực. Trong đó, quan trọng nhất là nguồn vốn đầu tư xây dựng các khu cầu cảng mới cùng hệ thống đường sá kết nối. Nếu cảng di dời ra xa hơn, doanh nghiệp xuất nhập khẩu hàng hóa qua cảng sẽ phải di chuyển nhiều hơn, dẫn đến chi phí sẽ gia tăng. Đó là chưa kể, nếu xây dựng cảng, cần phải xây dựng đường, nhất là các tuyến đường cao tốc để kết nối cảng với các khu công nghiệp.