Hành trình thoát hiểm ngoạn mục của Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ

Tổng thống Erdogan đã thoát hiểm ngoạn mục
trong cuộc đảo chính nhờ được một tướng lĩnh quân đội báo tin. (Nguồn: AFP).

Ám sát hoặc bắt sống

Tờ nhật báo Hurriyet cho hay Tư lệnh thứ nhất lục quân, ông Umit Dundar, đã liên lạc với ông Erdogan trong đêm 15/7, chỉ một giờ trước khi cuộc đảo chính bắt đầu, để thông báo với ông rằng những kẻ nổi dậy đã bắt đầu di chuyển khỏi vị trí. Chính điều này đã cho phép Tổng thống Erdogan có đủ thời gian chạy thoát trước khi binh sỹ ập vào nơi ở của ông.

Tờ nhật báo này đã công bố một số thông tin rò rỉ, thu được từ một nguồn tin nội bộ chính phủ, nói rằng ông Dundar đã gọi cho ông Erdogan trong lúc vị Tổng thống này đang đi nghỉ dưỡng tại Marmaris, Tây Nam Thổ Nhĩ Kỳ.

“Ông là Tổng thống hợp pháp của chúng tôi” - ông Dundar nói với ông Erdogan - “Tôi ủng hộ ông, có một cuộc đảo chính lớn và tình hình ở Ankara đang vượt tầm kiểm soát. Hãy đến Istanbul và tôi sẽ đảm bảo các tuyến đường cho ông”.

Tờ Hurriyet nói rằng các đơn vị đặc nhiệm được trực thăng hỗ trợ bên trên đã ập tới khách sạn nơi ông Erdogan ở để bắt giữ hoặc ám sát ông, vào thời điểm chỉ nửa giờ đồng hồ sau khi ông rời khỏi đây. Vào thời điểm đó, ông đang trên đường tới Istanbul.

Chi tiết của câu chuyện cũng được xác nhận bởi người đứng đầu hãng thông tấn Al-Jazeera trụ sở Istanbul, ông Abdul Azim Mohammed. Hãng tin này thêm rằng có 3 trực thăng từ lực lượng đặc nhiệm đã được triển khai tới khách sạn nơi ông Erdogan ở tại Marmaris, cùng 40 binh sỹ với dự định ám sát hoặc bắt giữ ông.

Lực lượng bảo vệ ông Erdogan tại đây đã có cuộc đụng độ với các binh sỹ đảo chính trước khi một vài người trong số này bỏ chạy theo đường núi. Al-Jazeera cũng cho hay, chỉ huy lực lượng hiến binh ở Bursa, Đại tá Muharrem Kose, cũng bị bắt giữ 3 giờ sau khi xảy ra đảo chính.

Được biết ông Kose nằm trong danh sách gồm hơn 80 người được cho là sẽ lên cai trị đất nước ngay sau khi cuộc đảo chính thành công. Danh sách này còn bao gồm nhiều vị tướng lĩnh quân đội, các vị Bộ trưởng, thẩm phán, công tố viên và Thống đốc.

Bên trong cuộc đảo chính

Hãng Al-Jazeera còn nhận được một số thông tin rò rỉ từ hàng loạt các đoạn tin nhắn qua ứng dụng WhatsApp giữa những người chủ mưu và những người tham gia đảo chính. Họ đã tạo ra một nhóm liên lạc thông qua ứng dụng này để trao đổi thông tin và đưa ra chỉ thị.

Theo các đoạn tin nhắc bị rò rỉ này, cuộc đảo chính được lên kế hoạch từ trước đó bắt đầu vào lúc 3h00 sáng, nhưng một tình huống ngoài dự kiến đã buộc họ phải bắt đầu cuộc đảo chính này ở Ankara và Istanbul. Sau đó, những kẻ chủ mưu bắt đầu lên kế hoạch chiếm đóng các tòa nhà chính phủ, các cây cầu giao thông quan trọng và sân bay.

Các đoạn tin nhắn trao đổi cho thấy rằng cuộc đảo chính bắt đầu lúc 21h30 phút ngày 15/7. Các đơn vị quân đội được triển khai đến 2 thành phố này và trong khoảng 15 phút, họ đã chiếm quyền kiểm soát các cây cầu dẫn tới eo biển Bosphorus ở Istanbul. 10 phút sau đó, họ chiếm được tòa nhà của đài truyền hình nhà nước TRT.

Thông tin rò rỉ cũng chỉ ra rằng, các đơn vị quân sự đảo chính tại sân bay Ataturk ở Istanbul đã bao vây nó vào lúc 22h00 cùng ngày và đã vấp phải sự chống trả của lực lượng cảnh sát khu vực Bayrampasa ở thuộc trung tâm Istanbul. Có nhiều cảnh sát sau đó đã ngả theo phe đảo chính.

Chính quyền Thổ Nhĩ Kỳ chính thức biết tin về kế hoạch đảo chính vào lúc 22h00, khiến cho các thủ lĩnh phe đảo chính phải ra chỉ thị cho binh sỹ của mình bắn hạ bất kỳ thành viên lực lượng an ninh nào phản kháng. Đoạn tin nhắn trao đổi lúc đó bao gồm một chỉ thị tới đơn vị ở cầu Bosphorus cho phép người dân đi qua và tiêu diệt bất kỳ cảnh sát nào cố gắng băng qua.

Một số bản sao chép của các đoạn tin nhắn trên còn chỉ ra rằng, cựu tư lệnh không quân Akin Ozturk chính là chủ mưu của cuộc đảo chính bất thành này, và rằng kế hoạch ban đầu là nhằm tuyên bố tình trạng khẩn cấp, ấp đặt lệnh giới nghiêm và ngừng mọi chuyến bay vào lúc 6h00 sáng 16-7.

Tờ Hurriyet cũng đưa tin, cách đây khoảng 2 tháng, một cựu nhân viên tình báo Mỹ đã tiết lộ thông tin rằng ông đã thảo luận với giới chức Thổ Nhĩ Kỳ về “khả năng xảy ra một cuộc đảo chính”.