Hủy án sơ thẩm, điều tra xét xử lại vụ VN Pharma

Phiên xét xử phúc thẩm vụ VN Pharma ngày 30/10. (Ảnh: Hồng Phúc).

Có dấu hiệu bỏ lọt tội phạm

Theo đó, HĐXX cấp phúc thẩm đã tuyên hủy toàn bộ bản án sơ thẩm vụ án để điều tra lại, xét xử lại từ đầu theo kháng nghị của Viện trưởng Viện KSND Cấp cao tại TP HCM.

HĐXX cho biết, cần thêm chứng cứ để làm rõ H-Capita là thuốc giả, cũng như xét thấy bản án sơ thẩm chưa phản ánh đúng mức độ, hành vi phạm tội của các bị cáo cũng như tính chất vụ án. HĐXX cấp phúc thẩm cũng nhận định, có dấu hiệu lọt người, lọt hành vi phạm tội, không phản ánh đúng tinh thần đấu tranh phòng chống tội phạm trong bản án sơ thẩm. Đặc biệt, qua cả hai lần xét sử sơ thẩm và phúc thẩm, các chứng cứ vẫn chưa củng cố chính xác, nguồn gốc thực sự của lô 9.000 viên thuốc H-Capita có phải là thuốc giả hay không.

Tại các phiên xét xử phúc thẩm, HĐXX cũng xác định qua các lời khai cho thấy cơ sở xác định lô thuốc H-Capita 500mg Capet là thuốc không rõ nguồn gốc xuất xứ, kiểm nghiệm. Trong đó, lời khai của bị cáo Cường thừa nhận không biết loại thuốc này sản xuất ở đâu. Về ý chí của một số bị cáo không ngờ hành vi của mình đã phạm vào tội buôn bán hàng giả, không rõ nguồn gốc, thuốc không được dùng để chữa bệnh cho người, làm giả bao bì, nhãn hiệu thuốc. Tuy nhiên, HĐXX cũng cho rằng, để xác định chính xác được động cơ của các bị cáo có phải bị động, làm theo mệnh lệnh cấp trên hay không thì cần thêm các chứng cứ củng cố và cần thiết phải điều tra lại là phù hợp.

Từ đó, HĐXX cấp phúc thẩm đánh giá, HĐXX cấp sơ thẩm khi xử các bị cáo về tội “buôn lậu” là chưa phù hợp với bản chất vụ việc. Cụ thể, cấp sơ thẩm xét xử các bị cáo Nguyễn Minh Hùng (nguyên TGĐ Công ty VN Pharma) và Võ Mạnh Cường (nguyên GĐ Công ty TNHH TM và hàng hải quốc tế H&C) và các bị cáo khác về tội “buôn lậu” và “làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan, tổ chức” là chưa đầy đủ, chưa toàn diện và chưa phản ánh đúng bản chất của vụ án. Ngoài Hùng và Cường, ông Phan Xuân Thiện (Phó Tổng GĐ VN Pharma) đóng vai trò là người giới thiệu cho Hoàng Trúc Vy (nhân viên VN Pharma) thuê dược sĩ Phạm Văn Đông viết hồ sơ kỹ thuật thuốc. Bản cáo trạng của Viện KSND xác định ông Thiện dù biết rõ xuất xứ lô thuốc và biết rõ con dấu Helix Canada là dấu giả đã có ở VN Pharma từ trước, thế nhưng vẫn để mặc cho bị cáo Hùng (lãnh đạo trực tiếp của Thiện) thực hiện hành vi hợp thức hóa để tiêu thụ lô thuốc. Đây là hành vi có dấu hiệu che giấu, không tố giác tội phạm của ông Thiện. HĐXX cũng nhìn nhận hình phạt tù mà cấp sơ thẩm đã tuyên đối với các bị cáo khác là quá nhẹ, chưa tương xứng với tính chất, mức độ nguy hiểm của hành vi phạm tội đã thực hiện, gây dư luận bất bình trong nhân dân. Vụ án này có dấu hiệu bỏ lọt hành vi phạm tội và người phạm tội.

Yêu cầu làm rõ trách nhiệm của Cục Quản lý Dược

Đối với trách nhiệm của Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) được HĐXX nhận định, là cơ quan, đơn vị cấp phép nhập khẩu. Thế nhưng trong quá trình này lại bộc lộ nhiều thiếu sót, sai phạm trong quá trình tham gia giám định lô hàng H-Capita nhập về từ Australia. Trong đó, HĐXX cấp phúc thẩm đồng ý với kháng nghị của Viện KSND cấp cao đề nghị xem xét các bị cáo đã có dấu hiệu phạm tội “sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh” là có cơ sở.

HĐXX cấp phúc thẩm cũng đề nghị làm rõ trách nhiệm của Cục Quản lý Dược. Bản án nhận định để xảy ra tình trạng này, có vai trò rất lớn của Cục Quản lý Dược, nhất là thiếu sót như cấp phép cho Công ty Helix tại Việt Nam hoạt động. Về trách nhiệm cá nhân, 3 người trong Tổ thẩm định lô thuốc H-Capita đã không ký tên đồng ý cấp phép nhưng cũng không có biên bản nêu lý do không ký. Trong khi đó, đại diện Bộ Y tế và Cục Quản lý Dược có mặt tại tòa trong các phiên xét xử lại cho rằng “không cần ý kiến, lý do có 3 chuyên gia thẩm định”. Điều này là không phù hợp.

Do đó, HĐXX đã yêu cầu làm rõ trách nhiệm của cá nhân thẩm định, cấp phép loại thuốc trên, cũng như 7 loại thuốc trước đó để xác định tội danh phù hợp. Đối với Cục Quản lý Dược có trách nhiệm trong cấp phép sai quy trình và phải chịu trách nhiệm về vấn đề này. Bởi vì, căn cứ theo hồ sơ và tại toà phúc thẩm cho thấy Hội đồng thẩm định của Cục này đã không làm tròn trách nhiệm khi cấp phép là sai phạm nghiêm trọng. Ngoài ra, HĐXX yêu cầu hủy bản án sơ thẩm cũng nhằm để làm rõ pháp nhân của Công ty Helix Canada là công ty nào và đại diện ủy quyền tại Việt Nam là như thế nào. Từ chứng cứ này, tòa mới có biện pháp xử lý trách nhiệm của Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) trong việc cấp phép cho Helix Canada hoạt động tại Việt Nam.