Mô hình tự quản ở bậc tiểu học: Tập dân chủ từ nhỏ

Huyền Trang 18/07/2015 08:10

Bộ GD&ĐT vừa công bố dự thảo điều lệ trường tiểu học mới, trong đó có việc thay chức danh lớp trưởng, lớp phó thành chủ tịch, phó chủ tịch hội đồng tự quản đang gây ra những tranh luận trái chiều. Nói về điều này, Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Vinh Hiển khẳng định: Chúng ta đang thực hiện một nhà trường ngày càng dân chủ hơn. Dân chủ ngay từ khi còn nhỏ, cũng là yêu cầu của nền giáo dục Việt Nam.

Dự thảo điều lệ trường tiểu học mới tạo sự dân chủ trong các nhà trường.

Thử nghiệm

Lãnh đạo Bộ GD&ĐT cho biết: Trên thế giới, mô hình trường học mới ra đời từ những năm 70 của thế kỷ trước. Đó là một mô hình do các tổ chức tiên tiến nhất như Unesco, Unicef, Ngân hàng thế giới đầu tư để mời các chuyên gia giáo dục thế giới xây dựng nên mô hình trường học mới đối với các nước phát triển.

Hiện nay Unesco cũng như Ngân hàng thế giới đánh giá mô hình trường học mới là mô hình phù hợp nhất đối với các nước đang phát triển. Việt Nam cũng đã thử nghiệm mô hình này được 4 năm. Lúc đầu chỉ có 48 lớp, 24 trường tham gia, năm sau dự án hỗ trợ thành 1.447 trường, và đến năm học mới đây sẽ có 3.700 trường đăng ký tham gia toàn diện mô hình này.

Trong mô hình trường học mới, việc dạy của giáo viên không phải đứng lên giảng, mà chính là tổ chức cho học sinh biết tự học, hướng dẫn cho học sinh vượt qua được những khó khăn, khích lệ học sinh tiến bộ. Chính từ những thành công nhỏ, sẽ dẫn đến thành công lớn của các em học sinh, chứ giáo viên không áp đặt những suy nghĩ của mình. Từ giảng dạy, tổ chức hướng dẫn các em sinh hoạt trong lớp, về gia đình như thế nào, giáo viên chỉ hướng dẫn chứ không áp đặt.

Lớp trưởng là chủ tịch hội đồng tự quản

Dự thảo lớp học ở tiểu học hiện nay có những điểm khác so với trước. Trước đây chúng ta lớp học thì có lớp trưởng, lớp phó, có các em chỉ huy liên đội… Bây giờ ở mô hình trường học mới thì không gọi là lớp trưởng, lớp phó nữa mà có thể gọi là chủ tịch hội đồng tự quản. Trong hội đồng đó có các ban về học tập, đối ngoại, lao động vệ sinh…

Theo Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Vinh Hiển, việc này cũng không phải mới: Sau 4 năm triển khai mô hình trường học mới, thấy rằng các em học sinh làm rất tốt việc này. Chúng ta chủ động cho học sinh bình bầu để có được những em chủ tịch hội đồng tự quản, những em trưởng các ban… Các em này tự quản lớp học của mình về những công việc như hội họp, sinh hoạt bình thường của các lớp, sinh hoạt văn nghệ, thể thao, nhận xét các bạn như thế nào… Bây giờ chúng ta cố gắng thay đổi, tránh tình trạng giáo viên làm thay học sinh.

Ông Hiển nói thêm: Trước đây chúng ta cứ nghĩ học sinh không có khả năng, nên giáo viên làm thay nhiều, dẫn đến không có dân chủ, hạn chế khả năng chủ động sáng tạo, khả năng sinh hoạt tập thể, khả năng quản lý lớp, khả năng quản lý nhóm và tham gia cùng nhau trong hoạt động tập thể. Chính những điều này học sinh mình yếu. Hội đồng tự quản sẽ có tác dụng thúc đẩy (đã thành công ở mô hình trường học mới).
Lớp trưởng trước đây nhiều khi cứ đứng ra thay cho giáo viên theo dõi các bạn, ví dụ như đôn đốc các bạn học hành, theo dõi bạn nào đi học muộn, theo dõi bạn nào chưa học thuộc bài… Bây giờ việc ấy không phải các em làm thay mà chính các em bảo ban nhau, bình bầu, theo dõi, giám sát lẫn nhau. Khi có những công việc sinh hoạt trong tập thể, trước đây là giáo viên đứng ra tổ chức, phân công, rồi lớp trưởng đôn đốc các bạn thực hiện, thì bây giờ chính các em trong hội đồng tự quản đứng ra tổ chức. Thậm chí các em được đề xuất nguyện vọng, đề xuất thông qua hội đồng tự quản, báo cáo với giáo viên, báo cáo với đoàn đội, với phụ huynh. Một số nơi các em còn báo cáo với lãnh đạo địa phương…

Tất cả các tổ chức đoàn thể tiếp thu rất tốt và hướng dẫn các em thực hiện. Điều này nhằm mục đích chính không phải để nhẹ cho giáo viên, nhẹ cho nhà trường mà chính là tăng khả năng tự chủ, khả năng tự quản, tự sinh hoạt cùng nhau, khả năng trao đổi góp ý lẫn nhau trong kĩ năng sống của các em học sinh.

Phép thử trong đổi mới giáo dục

Thứ trưởng Nguyễn Vinh Hiển cho biết: “Chúng ta muốn thay đổi nhà trường thì không chỉ thay đổi việc dạy và học. Mà phải thay đổi đồng bộ tất cả các hoạt động sư phạm trong nhà trường. Quan hệ giữa giáo viên với giáo viên cũng thay đổi thân thiện. Một tập thể giáo viên là một tập thể biết học hỏi lẫn nhau, học thầy không tày học bạn. Trong nhà trường quan hệ giữa học sinh với học sinh cũng là quan hệ cộng tác, trên cơ sở hoạt động cá nhân thì các em hỗ trợ cho nhau. Em khá hơn giúp đỡ em yếu hơn, em yếu hơn tìm được chỗ dựa là các bạn của mình để cùng nhau tiến bộ. Trong quan hệ giữa giáo viên với học sinh cũng là quan hệ bình đẳng, trên cơ sở giáo viên là người chỉ đạo, người tổ chức, hướng dẫn”.

Theo Bộ GD&ĐT, đa số các địa phương áp dụng mô hình trường học mới ở tiểu học đều đề nghị tiếp tục tổ chức mô hình này ở THCS, không để học sinh học theo mô hình trường học mới ở tiểu học, lên đến THCS lại học theo mô hình hiện tại, gọi là mô hình cũ. Bộ cũng đã đáp ứng nguyện vọng này, năm học vừa qua đã thử nghiệm ở 24 trường với 48 lớp thành công ở lớp 6. Năm nay rút kinh nghiệp Bộ tiếp tục hoàn thiện hơn những khâu tập huấn để triển khai rộng hơn. Đã có hơn 1.600 trường đăng ký triển khai mô hình này ở lớp 6 trong năm tới…

(0) Bình luận
Nổi bật
    Tin mới nhất
    Mô hình tự quản ở bậc tiểu học: Tập dân chủ từ nhỏ

    POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO