Không để thách thức hội nhập nhấn chìm doanh nghiệp

Chủ tịch Ủy ban TW MTTQ Việt Nam Nguyễn Thiện Nhân phát biểu tại hội nghị.

Cần có tầm nhìn, tư duy mới

Theo Thứ trưởng Bộ công thương Trần Quốc Khánh, Trưởng đoàn đàm phán của Chính phủ về hội nhập kinh tế thương mại quốc tế chia sẻ, TPP mở ra một thị trường 800 triệu dân, chiếm 40% tổng GDP thế giới, 30% tổng khối lượng giao dịch hàng hóa toàn cầu. TPP xóa bỏ gần như 100% thuế nhập khẩu. Riêng đối với dệt may, để hưởng quy định thuế nhập khẩu thì phải áp dụng quy tắc xuất xứ từ sợi dệt may trở đi. Đây là khó khăn cho chúng ta vì công nghệ sợi của Việt Nam chưa phát triển. Vì vậy, các doanh nghiệp Việt Nam trong đó có DNNN phải có tầm nhìn mới, tư duy mới, chiến lược kinh doanh mới phù hợp với sân chơi này, phù hợp với những thay đổi về điều kiện kinh doanh, sức ép cạnh tranh đến từ các doanh nghiệp đặc biệt là các tập đoàn quốc gia của các nước trong TPP, ông Trần Quốc Khánh nhận xét.

Tổng giám đốc Tổng công ty thép Việt Nam Nghiêm Xuân Đa cho rằng, ngành thép phụ thuộc 70-80% nguyên liệu nhập khẩu. Khi tham gia TPP thuế nhập khẩu giảm gần như bằng 0 thì cơ hội cho ngành thép Việt Nam là rất lớn. Dự kiến, sản lượng thép xuất khẩu sẽ tăng 35% so với hiện nay. Tuy nhiên, theo ông Đa, tham gia TPP, cơ hộ không san đều cho các ngành. Với ngành thép thách thức nhiều hơn cơ hội. DN thép sẽ phải cạnh tranh gay gắt đối với thép nhập khẩu giá rẻ.

“Khả năng chống đỡ các cú sốc từ bên ngoài mang lại của doanh nghiệp không cao vì thép Việt Nam mạnh về thép xây dựng, ít sản phẩm có giá trị gia tăng cao và kỹ năng của DN thép chưa tốt. Một loại các vụ kiện thương mại chống bán phá giá thời gian qua nhắm vào DN thép Việt Nam cũng thực sự ảnh hưởng đến hoạt động xuất khẩu” Ông Đa chia sẻ.

Để tạo điều kiện cho các DN chủ động hội nhập quốc tế, ông Đa đề xuất, Chính phủ cần giữ được lộ trình cắt giảm thuế quan đối với các sản phẩm thép trong nước đã sản xuất được khi cung dã vượt cầu, không cắt giảm nhanh hay trước lộ trình. Nhà nước cần hỗ trợ cho DN về tài chính để tiến hành đầu tư, tái cơ cấu hiệu quả (vay trung, dài hạn với lãi suất thấp; vay ngoại tệ để đầu tư van nhập khẩu nguyên liệu..). Cùng với đó, các cơ quan chức năng cần hỗ trợ các DN thông qua các chính sách và các biện pháp phòng vệ thương mại, trong đó có chống bán phá giá, sao giảm thiểu các thách thức do tranh chấp quốc tế mang lại.

Chủ tịch Tập đoàn dệt may Việt Nam Lê Tiến Trường nhận định, năng lực hoạt động của các doanh nghiệp dệt may trong nước nhìn chung còn yếu với đa số là các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Nhiều doanh nghiệp vẫn chỉ chấp nhận hoạt động gia công chứ chưa xác định được chiến lược phát triển dài hạn, một phần do hạn chế về vốn và trình độ quản lý. Việc khắc phục những tồn tại trên là một thách thức lớn đối với các doanh nghiệp dệt may trong nước, nhất là trong bối cảnh các doanh nghiệp dệt may Việt Nam chủ yếu có quy mô nhỏ, chưa thâm nhập được vào hệ thống cung ứng toàn cầu, nếu không có sự chuẩn bị tốt sẽ gặp khó khăn trong quá trình hội nhập.

Trong bối cảnh Việt Nam đang từng bước hội nhập sâu rộng hơn với kinh tế quốc tế, để có thể nâng cao năng lực ngành, đáp ứng các yêu cầu mới của hội nhập, ông Trường đề nghị Chính phủ và các cơ quan quản lý cần có các giải pháp đồng bộ nhất là các chính sách và giải pháp phát triển thị trường, các chính sách và giải pháp về đầu tư, phát triển nguồn nhân lực và phát triển công nghệ.

Ông Võ Sỹ Lực, Chủ tịch Hội đồng Thành viên Tập đoàn công nghiệp Cao su Việt Nam cho biết, sản lượng cao su Việt Nam đạt khoảng 1 triệu tấn, chiếm khoảng 8% sản lượng cao su thế giới, thấp hơn nhiều so với Thái Lan, Indonesi (3-4 triệu tấn). Tuy nhiên theo ông Lực cái khó của cao su Việt Nam là chưa có sự quản lý thống nhất về chất lượng. Để hội nhập quốc tế thành công, Chính phủ phải có chương trình quản lý thống nhất về chất lượng cao su, tạo thành thương hiệu cao su Việt Nam có giá trị trên toàn cầu. Bên cạnh đó ông Lực cũng đề nghị Chính phủ có thêm cơ chế hỗ trợ về quy hoạch trồng cao su, thuế, đất..

Doanh nghiệp phải tái cơ cấu để hoạt động hiệu quả

Theo Bộ trưởng Bộ công thương Vũ Huy Hoàng, chúng ta đã qua 30 năm đổi mới với đường lối hội nhập quốc tế có lộ trình, bước đi hết sức thận trọng, cân nhắc và chuẩn bị kỹ càng. Chính vì thế chúng ta cần có lộ trình chuẩn bị để bảo đảm tận dụng được tối đa các cơ hội. Những gì yếu kém cần phải sớm khắc phục. Bản thân mỗi doanh nghiệp, hiệp hội phải chủ động tìm hiểu, thực sự quan tâm đến việc hội nhập, bởi có thực tế nhiều DN, Hiệp hội còn thờ ơ.

“Thông tin rất nhiều, vì vậy việc chủ động, tích cực nắm bắt của các DN là rất quan trọng. Dù hội nhập hay không thì điều sống còn của DN Việt Nam hiện nay là phải tái cơ cấu để hoạt động trở lên hiệu quả.”, Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng khẳng định

Phát biểu tại Hội nghị, Chủ tịch Ủy ban TW MTTQ Việt Nam Nguyễn Thiện Nhân ghi nhận và biểu dương những kết quả ban đầu trong hội nhập quốc tế của các doanh nghiệp trong Khối. Nhấn mạnh hội nhập quốc tế là chủ trương lớn của Đảng, có ý nghĩa quan trọng đối với tương lai đất nước, Chủ tịch Nguyễn Thiện Nhân cho rằng, các tập đoàn, tổng công ty nhà nước cần đi đầu và chủ động xây dựng, triển khai chiến lược, các giải pháp của mình trong hội nhập quốc tế. Đảng ủy Khối và các cấp ủy trong Đảng bộ Khối cần tập trung lãnh đạo để đảm bảo thành công của doanh nghiệp trong Khối, góp phần vào thành công của đất nước trong hội nhập quốc tế.

Chủ tịch Nguyễn Thiện Nhân khẳng định, các cơ quan quản lý nhà nước, ngành công thương luôn đồng hành với DN để giành thắng lợi trong hội nhập quốc tế. Trong bối cảnh hiện nay, cần tiếp tục có những cuộc đối thoại giữa DN và các bộ ngành, những người có trách nhiệm để cùng làm rõ những cơ hội, thách thức khi gia nhập TPP, từ đó đề ra những giải pháp hiệu quả nhất và Mặt trận sẽ cùng đồng hành với các DN trong hành trình hội nhập quốc tế.

Đi vào các vấn đề cụ thể của các DN, Chủ tịch Nguyễn Thiện Nhân cho rằng, Bộ Công thương và các bộ ngành, hiệp hội liên quan cần sớm giải quyết những kiến nghị, vướng mắc mà DN đang mắc. Từng DN phải chủ động tìm hiểu thông tin, đề ra kế hoạch tận dụng cơ hội TPP. Từng ngành hàng cũng phải ngồi lại với nhau để tìm hướng phát triển của mình.

“Đơn cử nỗi lo bị kiện chống bán phá giá của DN thép, chúng ta cần vượt qua sự lúng túng này. Muốn thế phải có những chuyên gia tầm quốc tế am hiểu sâu về tranh chấp thương mại để giúp giải quyết. Cần thiết thì chúng ta đề xuất thuê một số chuyên gia giỏi của thế giới giúp làm việc này, sau đó chúng ta mới có đủ kinh nghiệm”, đồng chí Nguyễn Thiện Nhân gợi ý.

Chủ tịch Nguyễn Thiện Nhân cũng lưu ý cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền để toàn xã hội, cộng đồng DN hiểu sâu sắc về TPP. Việc tuyên truyền phải có trọng điểm, tài liệu phải nhỏ gọn, rõ ràng. Phải nói rõ lợi thế, thách thức của từng ngành hàng để các DN có thể chuẩn bị.

Cũng theo Chủ tịch Nguyễn Thiện Nhân, đã có nhiều bài học chủ động hội nhập quốc tế của Tập đoàn Viettel, dệt may… nên từng DN cần chủ động, sáng tạo để nắm bắt cơ hội lớn này, đặc biệt là các DNNN cần tiếp tục phát huy vai trò tiên phong dẫn dắt để đưa Việt Nam phát triển kinh tế, đưa con người Việt Nam vươn lên làm chủ đất nước.

Theo Bí thư Đảng ủy Khối DNTW Bùi Văn Cường, ngay sau Hội nghị này Đảng ủy Khối sẽ có văn bản chỉ đạo để đảng ủy các tập đoàn, tổng công ty, ngân hàng trong Khối khẩn trương xây dựng, hoàn thiện và triển khai chiến lược, giải pháp để chủ động, tích cực hội nhập kinh tế quốc tế. Cộng đồng kinh tế ASEAN và Hiệp định TPP đã sắp thành hiện thực, tình hình rất khẩn trương, các doanh nghiệp phải tận dụng tốt thời cơ và không bỏ lỡ cơ hội lịch sử này, càng không để các thách thức trong hội nhập quốc tế nhấn chìm.

Một số hình ảnh tại hội nghị: