Nghịch lý xe buýt

Xe buýt 5 sao trên đường phố Sài Gòn.

Đặc biệt, có 91/107 tuyến có số hành khách giảm so với cùng kỳ năm ngoái. Trong số các tuyến có lượng hành khách tăng thì gồm nhiều tuyến…mới đưa vào phục vụ khai thác từ đầu năm 2016.

Ông Lê Hoàng Minh, Phó Giám đốc Sở GTVT thành phố cho rằng, gần như chắc chắn đây sẽ là năm thứ 3 liên tiếp, khối lượng hành khách đi xe buýt giảm. Ngược lại, số tiền đầu tư vào việc thay mới xe, hệ thống biển báo, nhà chờ… lại tăng.

Nghĩa là, càng đầu tư, người dân càng quay lưng với phương tiện giao thông này. Ngoài ra, ông Minh cũng thẳng thắn chỉ ra các nguyên nhân là tình trạng ùn tắc giao thông ở nhiều tuyến đường, chưa có làn đường riêng cho xe buýt, nhiều phương tiện cũ kỹ, thường xuyên trễ giờ, lệch giờ. Đặc biệt là sự cạnh tranh của các loại hình vận tải giá rẻ như Uber moto, Grap bike, xe trung chuyển đưa đón nhân viên… cũng khiến cho một khối lượng lớn hành khách bình dân bỏ xe buýt.

Về kế hoạch trong 6 tháng cuối năm, đại diện Trung tâm quản lý điều hành xe buýt cũng cho biết sẽ tiếp tục đề án thay mới khoảng 500 xe, ở nhiều tuyến quan trọng. Song song với đó là việc chú trọng các tuyến có các trường đại học, các tuyến đi qua khu công nghiệp khu chế xuất để thu hút các hành khách thu nhập thấp.

Trong khi đó, một chuyên gia trong lĩnh vực giao thông cho rằng, nguyên nhân chính khiến hoạt động xe buýt trở lên trì trệ, không theo kịp so với các phương tiện vận tải khác chính là năng lực các doanh nghiệp vận tải.

Theo đó, hầu hết các doanh nghiệp vận tải nhận tiền trợ giá của Sở GTVT để vận chuyển hành khách đã hoạt động không tốt. Có doanh nghiệp thậm chí còn không đủ vốn đề đầu tư đủ lượng xe buýt tối thiểu (20 xe) hay việc bỏ các chuyến xe cuối ngày cũng làm hành khách quay lưng với loại hình công cộng này.

Ngoài ra, nhiều doanh nghiệp chỉ quan tâm đến số tiền trợ giá nhận được chứ không quan tâm đến phục vụ hành khách vì số tiền trợ giá không tỷ lệ với khối lượng vận chuyển. Vì vậy, nhiều ý kiến cho rằng đã đến lúc đấu thầu công khai hoạt động vận tải xe buýt và thực hiện việc trợ giá trực tiếp cho người dân đi xe buýt để khuyến khích, thu hút.

Được kỳ vọng sẽ là phương tiện giao thông chủ lục giúp giảm ùn tắc, kẹt xe cũng như tạo thói quen đi xe buýt của người dân thành phố nhưng suốt mấy năm trở lại đây, việc đầu tư số tiền hàng ngàn tỷ mỗi năm cho hình thức vận tải này xem ra đã không mang lại hiệu quả như mong muốn.