Nước mắm truyền thống chính thức được minh oan

Nước mắm truyền thống chính thức được minh oan.

Do công bố không rõ ràng của Hội Tiêu chuẩn và Bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam (Vinastas) về hàm lượng arsen (thạch tín) trong nước mắm đã khiến cho người tiêu dùng hoang mang, còn các doanh nghiệp (DN) sản xuất nước mắm truyền thống gặp rất nhiều khó khăn.

Chính thức giải oan

Mỗi năm, người tiêu dùng Việt tiêu thụ khoảng 200 triệu lít nước mắm, trong đó 50 triệu lít là nước mắm nguyên chất (nước mắm truyền thống). Còn tại Khánh Hòa, hiện nay, cả tỉnh có 62 cơ sở sản xuất nước mắm, đáp ứng đầy đủ quy định về sản xuất. Trong đó, khoảng 20 đơn vị có thương hiệu riêng, còn lại đa số sản xuất để bán cho các công ty làm nước mắm công nghiệp.

Hội Tiêu chuẩn và Bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam (Vinastas) đã ra thông cáo báo chí ngày 17/10, công bố kết quả kiểm tra 150 mẫu nước mắm, “Đặc biệt, có đến 101 (67,33%) mẫu nước mắm không đạt chỉ tiêu arsen (thạch tín) - một loại á kim cực độc".

Với tuyên bố một cách chung chung arsen là chất cực độc đã làm cho người tiêu dùng cực kỳ hoang mang, có nhiều dấu hiệu cho thấy người tiêu dùng đang chối bỏ nước mắm truyền thống, một vài siêu thị, cửa hàng bán lẻ đã thông báo tạm dừng mua nước mắm truyền thống thậm chí còn đưa các sản phẩm nước mắm truyền thống ra khỏi kệ hàng tại siêu thị.

Ông Đỗ Hữu Việt - Chủ tịch Hiệp hội Nước mắm Nha Trang cho biết; Nha Trang có 3 DN đã xuất khẩu nước mắm đi các nước EU và Mỹ. Đây là những nước có yêu cầu rất khắt khe về chất lượng và vấn đề an toàn thực phẩm. Tuy nhiên, từ trước đến nay, chưa có bất cứ sản phẩm nào bị trả về. Điều đó cho thấy, nước mắm truyền thống an toàn cho người tiêu dùng.

Hằng năm, riêng Nha Trang sản xuất khoảng 15 triệu lít nước mắm loại 1. Với sản lượng nước mắm hiện nay, riêng Nha Trang mỗi năm đã tiêu thụ hơn 12.000 tấn cá của ngư dân.

Do vậy, thông tin mà Vinastas công bố không chỉ gây ảnh hưởng đến các DN sản xuất nước mắm truyền thống, ảnh hưởng đến DN, ngư dân và cả sản lượng khai thác thủy sản. DN không bán được hàng sẽ không dám mua cá của ngư dân, vậy cá đánh bắt được sẽ bán cho ai.

Ông Nguyễn Hoài Sơn - Chủ DN Nước mắm Châu Sơn (TP Nha Trang) cho rằng, đây là “chiêu bẩn”, “cuộc chiến” giữa nước chấm công nghiệp và nước mắm truyền thống. Điều này khiến nhiều cơ sở sản xuất lao đao vì ảnh hưởng đến việc tiêu thụ sản phẩm khi người tiêu dùng hoang mang, không dám sử dụng các loại nước mắm độ đạm cao.

Trước chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Y tế đã thành lập đoàn kiểm tra liên ngành gồm đại diện Bộ: Y tế, Công Thương, NN&PTNT tiến hành kiểm tra đối với việc sản xuất, kinh doanh nước mắm tại 5 tỉnh/thành phố: Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Khánh Hòa, Ninh Thuận, Bình Thuận.

Theo đó, đoàn cũng đã lấy 247 mẫu ngẫu nhiên với 210 nhãn hiệu sản phẩm nước mắm khác nhau của 82 cơ sở sản xuất (cả theo phương pháp truyền thống và công nghiệp), trên thị trường và một số siêu thị để kiểm nghiệm.

Đặc biệt, kiểm nghiệm arsen: 247/247 (100%) các mẫu nước mắm được kiểm nghiệm không phát hiện Asen vô cơ vượt ngưỡng giới hạn tối đa cho phép theo QCVN 8-2:2011/BYT của Bộ Y tế.

Lấy lại niềm tin người tiêu dùng

Việc Bộ Y tế đã chính thức công bố kết quả kiểm nghiệm nước mắm với 100% mẫu không phát hiện arsen vô cơ đã chính thức minh oan cho nước mắm truyền thống. Tuy nhiên, để lấy lại lòng tin của người tiêu dùng thì các doanh nghiệp tại Nha Trang đã phải tự cứu lấy mình.

Ông Trần Trọng Thanh, Phó Tổng Giám đốc Công ty CP Thủy sản 584 Nha Trang (Nước mắm 584 Nha Trang) cho biết; Việc Bộ Y tế đã chính thức minh oan cho nước mắm truyền thống nói chung, trong đó có 584 Nha Trang, chúng tôi rất phấn khởi. Tuy nhiên, nhiều đối tác, cửa hàng và người tiêu dùng vẫn còn hoài nghi.

Để chứng minh cho khách hàng của mình là các sản phẩm của công ty luôn an toàn, chúng tôi đã lấy tất cả các mẫu nước mắm của Công ty đi kiểm nghiệm tại Trung tâm Tut Sud thuộc tập đoàn của Đức và kết quả là tất cả các mẫu đều không có arsen vô cơ.

Ông Thanh chia sẻ, với 40 năm kinh nghiệp sản xuất nước mắm, Công ty đã áp dụng hệ thống quản lý an toàn thực phẩm ISO 22000:2005 quản lý chặt chẽ từ khâu đầu vào nguyên liệu đến khâu đóng gói đều theo nguyên tắc luôn đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm. Thời gian thực hiện quy trình sản xuất từ khi nhập nguyên liệu đến khâu thành phẩm lên đến 12 tháng. Nếu muốn nước mắm có có độ đạm càng cao thì công ty phải ủ ít nhất là 3 năm và phải qua rất nhiều công đoạn.

Thông tin mà Vinastas công bố đã gây ra thiệt hại rất lớn cho công ty, trong đó có những thiệt hại vô hình (lòng tin của người tiêu dùng) nói rộng hơn, nó còn ảnh hưởng lòng tin của người Việt trong cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam” - Ông Thanh cho biết thêm.

Được biết, để đối phó với sự việc này, các công ty sản xuất nước mắm ở Nha Trang đã phải triệu tập những cuộc họp khẩn cấp để tìm ra giải pháp. Ông Đỗ Hữu Việt cho biết, trong thời gian tới, hiệp hội sẽ cùng với các DN trên địa bàn tìm hướng tháo gỡ khó khăn. Đồng thời, phối hợp với các cơ quan truyền thông giải thích về sự an toàn của arsen hữu cơ có trong nước mắm truyền thống đến người tiêu dùng.

“Nếu các DN cung cấp đầy đủ bằng chứng về thiệt hại mà thông tin Vinastas mang lại, Hiệp hội Nước mắm Nha Trang sẽ đại diện cho tất cả DN trong hiệp hội khởi kiện vụ việc này. Chúng tôi sẽ làm quyết liệt để tránh những vụ việc tương tự xảy ra”, ông Việt nói.

Trước đó, ngày 20/10, dưới sự chủ trì của Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam, các Hiệp hội sản xuất nước mắm truyền thống bao gồm Hội Nước mắm Phú Quốc, Hội Nước mắm Phan Thiết, Hội Nước Mắm Nha trang, Hội Lương thực Thực phẩm thành phố Hồ Chí Minh cùng một số doanh nghiệp sản xuất nước mắm ở miền Bắc đã họp để đánh giá thiệt hại của ngành sản xuất nước mắm truyền thống Việt Nam và thống nhất những giải pháp để bảo vệ và phát triển nước mắm truyền thống.

Theo đó, Các Hiệp Hội tham gia cuộc họp đã thống nhất kiến nghị Thủ tướng Chính phủ: Chỉ đạo kiểm tra, đánh giá mức độ gây thiệt hại của Thông cáo báo chí của Hội Tiêu chuẩn và Bảo vệ người tiêu dùng (Vinastas) đối với ngành sản xuất nước mắm truyền thống và có biện pháp xử lý phù hợp để không tiếp tục xảy ra trường hợp tương tự; Chỉ đạo các Bộ liên quan kiểm tra và xử phạt nghiêm hành vi phát tán trái phép danh sách các nhãn hàng nước mắm có hàm lượng Asen, gây hoang mang cho người tiêu dùng, xâm hại nghiêm trọng uy tín của nước mắm truyền thống, đồng thời xử lý nghiêm những hành vi quảng cáo không đúng; Chỉ đạo các Bộ liên quan công bố công khai trên thông tin đại chúng việc asen hữu cơ có mặt trong nước mắm không gây hại đến sức khỏe người tiêu dùng đồng thời làm rõ mức giới hạn ô nhiễm Asen trong nước mắm tại QCVN 8-2:2011 là Asen vô cơ.

Đồng thời, quy chuẩn kỹ thuật về nước mắm đang được Bộ Y tế soạn thảo từ 2012, đưa nhiều qui định về hóa chất phụ gia không phù hợp với nước mắm truyền thống, đến nay không được ban hành.

Đề nghị Thủ tướng chuyển giao việc soạn thảo và ban hành Quy chuẩn Kỹ thuật cho nước mắm sang Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn cho phù hợp với chuyên môn đồng thời thúc đẩy việc ban hành nhanh chóng quy chuẩn kỹ thuật này.