Theo chân người nuôi trai ngọc

Đoàn Xá 26/11/2017 06:30

Là sản phẩm nổi tiếng nhất của đảo Phú Quốc (Kiên Giang) nhưng ít người biết được rằng, nghề nuôi trai ngọc của những ngư dân nơi đây hết sức gian nan, vất vả. Để có được những viên ngọc nhỏ xíu từ những con trai biển, nhiều khi phải mất tới vài năm trời nhưng cũng không chắc chắn trai sẽ cho ngọc.


Những lồng bè nuôi trai cấy ngọc ở làng chài Rạch Vẹm

Là nơi xuất hiện nghề nuôi cấy ngọc trai đầu tiên ở khu vực phía Nam, tuy nhiên ngọc trai ở Phú Quốc còn xuất hiện từ trước đó rất lâu. Cụ thể, do điều kiện tự nhiên của vùng biển này, rất nhiều cá thể trai sinh sống tự nhiên trên biển được ngư dân lặn bắt và phát hiện có ngọc trong đó. Tất nhiên, những viên ngọc ấy vô cùng quý giá và cũng là những viên gạch đầu tiên để xây dựng lên thương hiệu ngọc trai Phú Quốc hiện nay. Sau đó, cách đây chừng ba chục năm, một số thương nhân người Nhật, người Úc đã tìm tới vùng biển Phú Quốc để bắt đầu nghề nuôi cấy ngọc trai với những kỹ thuật khoa học tiên tiến giúp cho các cá thể trai nuôi trên biển có thể tạo ngọc.

Nguyên lý của phương pháp này khá đơn giản, gần như quá trình tạo ngọc tự nhiên của một cá thể trai là đưa vào người con trai một dị vật (như hạt sạn, hạt cát) rồi tự bản thân loài động vật này sẽ tiết ra những hợp chất tạo ngọc như một quá trình làm lành vết thương của chúng. Nhưng một thời gian ngắn sau, khá nhiều ngư dân ở Phú Quốc đã học được kỹ nghệ cấy ngọc trai này khiến cho đây thực sự trở thành một nghề, một sản phẩm hàng hóa.

Theo thống kê, hiện nay ở Phú Quốc có hàng trăm cơ sở nuôi cấy ngọc trai. Anh Phạm Quốc Tiến, chủ một trang trại nuôi trai ở xã Gành Dầu chia sẻ: “Cơ sở nuôi trai cấy ngọc của tôi đang có khoảng 400 bè với hơn 2.000 cá thể trai. Tất cả đều là trai đánh bắt tự nhiên ở vùng biển vịnh Thái Lan này sau đó đem về thả trong lồng bè. Trước khi thả chúng được trải qua một quá trình “phẫu thuật” là đưa những hạt cát nhỏ xíu vào trong bụng để trai có khả năng tạo ngọc. Đây là công đoạn kỳ công nhất vì khi tách vỏ trai ra phải vừa đủ để chúng không bị đau đớn và việc cấy hạt cát, hạt sạn phải đúng vị trí để có thể tạo ngọc được.

Hơn nữa, kích thước hạt cát này cũng phải đủ nhỏ để không tạo thành “vết” cho ngọc sau này nhưng cũng phải đủ lớn để tạo ra vết thương cho trai, bắt chúng tạo ngọc. Tuy vậy, không phải tất cả các cá thể trai phẫu thuật đều có thể cho ngọc mà chỉ khoảng từ 25% đến 30% trong số đó có thể tạo ngọc. Hơn nữa, chất lượng, màu sắc, kích cỡ của ngọc cũng là một yếu tố ảnh hưởng nhiều đến các trại nuôi vì giá cả của chúng chênh lệc nhau rất lớn. Như viên ngọc trai cùng kích cỡ nhưng màu đen huyền có thể giá trị gấp hàng chục lần viên màu trắng”.


Lấy ngọc trai.

Cũng theo chủ trại ngọc trai này, ngoài nguồn tiền vốn đầu tư tiền vốn mua trai, tiền dựng bè, chăm sóc bè thì nhưng đặc thù của nghề nuôi trai cấy ngọc là cần nhiều thời gian. “Có nhiều loại trai hiện nay có thể tạo ngọc chỉ trong vòng nửa năm sau khi phẫu thuật nhưng đó là ngọc nhỏ, đường kính bé và tất nhiên là giá thành thấp. Hầu hết các loại ngọc trai được sử dụng làm đồ trang sức cao cấp phải có tuổi đời từ ba cho tới năm năm, thậm chí nếu biết chắc có ngọc tốt, có thể để lâu hơn nữa. Nghĩa là, trong thời gian này, rất nhiều cá thể trai không có ngọc nhưng các chủ trang trại vẫn phải giữ lại vì không thể biết chính xác đâu là trai có ngọc, đâu là trai không” - anh Tiến chia sẻ.

Những bè nuôi trai ngọc ở Phú Quốc hiện nay chủ yếu tập trung ven biển, cách bờ đất ở đảo khoảng từ 2-3 hải lý. Đó là các làng chài như làng Hàm Ninh, Rạch Vẹm, Cửa Cạn, Dương Đông, Rạch Vàm... nơi mà cư dân tập trung đông đúc, mặt nước biển thuận lợi, phù hợp với ngư dân lại dễ dàng có thể đi thuyền ghe ra vào. Để bảo đảm công việc tốt, hầu hết các lồng bè nuôi trai ngọc này đều có người sinh sống luôn. Phần vì giá trị ngọc trai lớn, phải đề phòng kẻ gian, phần vì phải thường xuyên kiểm tra trai xem khả năng tạo ngọc và sức khỏe, sự phát triển của trai định kỳ.

Hầu hết các sản phẩm ngọc trai Phú Quốc đều có giá rất cao, hàng chục cho tới hàng trăm triệu đồng mỗi viên ngọc, tùy theo từng kích thước, màu sắc, tuổi của ngọc. Ngoài các điểm bán uy tín ở Phú Quốc mà du khách có thể tìm tới, ngọc trai Phú Quốc còn được đưa vào TP Hồ Chí Minh, Hà Nội hay nhiều thành phố khác trên thế giới, tạo thành một thương hiệu ngọc rất độc đáo, đặc sắc.

(0) Bình luận
Nổi bật
    Tin mới nhất
    Theo chân người nuôi trai ngọc

    POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO