Kỳ thú tục tung đồng xu để quyết định người chiến thắng

Trò tung đồng xu để quyết định người chiến thắng khá phổ biến ở nước Mỹ. (Nguồn: BBC).

Một đồng xu bạc nằm cân bằng trên một ngón tay cái, và sau đó nó được tung lên trên trời, rơi xuống, và người ta dựa vào mỗi mặt của nó nằm trên tay để đưa ra quyết định cuối cùng – sấp hay ngửa.

Trong thể thao, tung đồng xu là một hành động thường thấy nhằm quyết định xem đội nào sẽ giành được quyền giữ bóng trước hoặc mở đầu trận đấu. Còn trong bầu cử, tục lệ này hiếm khi xuất hiện hơn, nhưng không phải là quá hiếm để chúng ta có thể chứng kiến được.

Trong vòng bỏ phiếu sơ bộ đầu tiên tổ chức ở bang Iowa mới đây – một cuộc chiến nảy lửa giữa hai ứng viên đảng Dân chủ là bà Hillary Clinton và ông Bernie Sanders – do kết quả quá sít sao nên người ta buộ phải áp dụng hình thúc tung đồng xu để quyết định người chiến thắng.

Có rất nhiều các cuộc cán đích hết sức kịch tính đã diễn ra trong cuộc bầu cử sơ bộ mà đảng Dân chủ gọi là “sít sao nhất trong lịch sử của đảng Dân chủ ở Iowa”. Trên mạng xã hội Twitter, có nhiều báo cáo xuất hiện nói rằng cách quyết định người thắng cuộc theo cách tung đồng xu này còn được áp dụng ở Ames, một cuộc bỏ phiếu kín ở Des Moines, và ở Newton, West Branch và West Davenport.

Ở Ames, nơi có hệ thống bỏ phiếu rất thất thường, trong khi 60% cử tri không bỏ phiếu nên khiến cho kết quả cuối cùng không rõ ràng. Các nhà tổ chức đã phải liên hệ với giới chức đảng Dân chủ để nhận lời khuyên, và cuối cùng đưa ra hình thức tung đồng xu để quyết định người chiến thắng cuối cùng.

Và kết quả là, sau 6 lần tung đồng xu, bà Clinton đã giành chiến thắng. Theo mọt số nhà phân tích toán học, tỷ lệ giành chiến thắng trong tất cả 6 lần tung đồng xu của bà Clinton chỉ khoảng 1,6%.

Hệ thống họp kín (Caucus) được sử dụng ở 10 bang nước Mỹ, Samoa và đảo Virgin, rất khác biệt so với hệ thống bỏ phiếu kín (Primary) được sử dụng ở hầu hết các bang, khi sử dụng số phiếu bầu từ các nhóm nhỏ hơn là dựa trên thông số toàn bang. Điều này khiến cho các cuộc họp kín như ở Iowa vừa qua dễ phải sử dụng đến hình thức tung đồng xu hơn.

Không giống như các cuộc bỏ phiếu kín, vốn được thực hiện bằng cách thu các lá phiếu, những người tham gia họp kín của đảng Dân chủ ở Iowa thể hiện sự ủng hộ đối với một ứng viên bằng cách cùng đứng lên hoặc cùng ngồi xuống trong các “nhóm ưu tiên” trước khi các nhà tổ chức đếm từng người một.

Sau khi có thông tin rằng cuộc đối đầu giữa bà Clinton và ông Sanders đã phải sử đụng dến hình thức tung đồng xu, nó đã trở thành chủ đề bàn tán nóng bỏng, và chỉ vài giờ sau đó, đồng xu này thậm chí còn được lập cho hẳn một tài khoản trên Twitter.

Đây không phải lần đầu tiên mà người ta phải sử dụng hình thức tung đồng xu trong các vòng bầu cử để quyết định người chiến thắng. Thị trưởng thành phố San Teodoro, nằm ở miền Trung Philippines, cũng từng giành chiến thắng bằng trò tung đồng xu này hồi năm 2013, sau khi cả ông và đối thủ chính đều nhận được 3.236 lá phiếu bầu.

Ở nước Anh, các quan chức được yêu cầu phải đưa ra ngay kết quả bầu cử ngay cả khi cuộc đua quá sít sao đến nỗi không thể tuyên bố người chiến thắng. Đó là lúc mà người ta sử dụng trò tung đồng xu. Nhưng tục lệ này khá hiếm ở Anh, và chỉ thường xảy ra trong các cuộc bầu cử địa phương.

Ông Christopher Underwood-Frost, một thành viên đảng Bảo thủ Anh từng giành được chiếc ghế hội đồng ở Lincolnshire hồi năm 2007 bằng cách tung ddoognf xu. Và trước đó, quyền kiểm soát hội đồng quận Stirling của nước này cũng được quyết định bằng cách cắt lá bài hồi năm 1988 và 1992.

Quay trở lại Mỹ, mới đây nhất, hai ứng viên cho vị trí ủy viên hội đồng thành phố Kenton Vale, bang Kentucky đã phải tung đồng xu của cảnh sát trưởng, sau khi cùng nhận được 28 phiếu bầu. Hồi tháng 11-2015, hai ứng viên cho vị trí trong cơ quan lập pháp bang Mississippi thì buộc phải rút thăm, để xem ai may mắn rút được cái dài hơn sẽ chiến thắng. Trước đó kết quả kiểm hơn 9.000 phiếu cho thấy cả hai có số phiếu bằng nhau.