Lại chuyển giá, trốn thuế

Kiểm toán Nhà nước từng đề nghị Tổng cục Thuế có biện pháp truy thu số tiền thuế thu nhập DN giai đoạn 2009-2013 tới 575 tỷ đồng đối với Unilever (doanh nghiệp 100% vốn nước ngoài). Phía Unilever không đồng ý với số tiền truy thu trên.

Mới đây, trong một hội thảo bàn về nâng cao hiệu quả thu hút đầu tư vốn nước ngoài (FDI) và vai trò của Kiểm toán Nhà nước, trường hợp của Unilever lại tiếp tục được nhắc đến.

Nêu lại vấn đề trên vì có nhiều ý kiến cho rằng, các chính sách ưu đãi về thuế nên có sự chọn lọc hơn để nâng cao hiệu quả thu hút vốn FDI. Nhất là tránh lợi dụng kẽ hở về ưu đãi thuế để giảm thuế thu nhập phải nộp. Bởi thực tế đang có nhiều doanh nghiệp FDI hoạt động đa ngành, đa lĩnh vực và trên nhiều địa bàn đang nhắm đến những kẽ hở trong ưu đãi thuế để trốn tránh thuế.

Riêng 9 tháng đầu năm 2020, cơ quan thuế khi tiến hành thanh kiểm tra 263 DN đã truy thu, truy hoàn và phạt 525 tỷ đồng; trong đó có 177 DN FDI, số thuế truy thu các DN này khoảng 442 tỷ đồng. Trong Báo cáo thường niên kinh tế Việt Nam 2020 do Viện Nghiên cứu kinh tế và chính sách (VERP - Đại học Quốc gia Hà Nội) cũng có lưu ý chính sách thuế (như ưu đãi thuế) có vai trò quan trọng quyết định đến động cơ và hành vi trốn và tránh thuế của các DN.

Với việc cả nước có khoảng 16.500 DN có quan hệ liên kết, 8.000 DN phát sinh giao dịch liên kết, trong đó có khoảng trên 70% là DN FDI, cho nên việc ban hành mới Nghị định 132 được cho là rất cần thiết để khắc phục các bất cập.

Điểm mới của nghị định này là không phân biệt DN có vốn đầu tư trong nước hay DN FDI trong việc chống chuyển giá. Nghị định 132 được cho là kế thừa những nội dung đã được quy định tại Nghị định số 20, sửa đổi và bổ sung những nội dung còn thiếu hoặc sửa đổi một số điều để đảm bảo rõ ràng, minh bạch hơn.

Theo ông Đặng Ngọc Minh, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế, Nghị định 132 cũng mở rộng đối tượng loại trừ áp dụng quy định giới hạn chi phí lãi vay được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế thu nhập DN.