Lựa chọn đội ngũ tinh hoa

Quang cảnh Hội nghị Trung ương lần thứ 11 khóa XII. (Ảnh: Quang Hà).

1. Theo thông tin được đưa ra tại hội nghị giao ban trực tuyến ngành tổ chức xây dựng Đảng chiều 5/5 thì hiện đã cơ bản hoàn thành đại hội điểm cấp cơ sở nhiệm kỳ 2020-2025; đã có 11,07% tổ chức cơ sở đảng đã tổ chức đại hội; xây dựng kế hoạch tổ chức đại hội điểm cấp trên cơ sở; trong đó lựa chọn 109 đại hội điểm và 45 đại hội thí điểm bầu trực tiếp ban thường vụ, bí thư, phó bí thư. Như thế có nghĩa chúng ta đang bước vào giai đoạn nước rút để hoàn thành đại hội cấp cơ sở và tiến tới đại hội cấp trên cơ sở và cao hơn nữa.

Bao giờ cũng thế, trong mỗi đại hội việc lựa chọn nhân sự chính là công việc quan trọng nhất; là công việc mang tính “then chốt của then chốt”. Hiện, người ta nói nhiều đến việc lựa chọn đội ngũ cấp ủy của đại hội cấp cơ sở và trên cơ sở; nhưng, cũng có một vấn đề hết sức quan trọng, đó là chuẩn bị nhân sự Đại hội XIII của Đảng; đặc biệt là chuẩn bị nhân sự Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, nhân sự lãnh đạo chủ chốt của Đảng và Nhà nước.

Nói là hết sức quan trọng cũng bởi, nếu đội ngũ lãnh đạo cao nhất của Đảng được chuẩn bị kỹ lưỡng thì sẽ trở thành hạt nhân lãnh đạo, hạt nhân đoàn kết quan trọng tại các ngành, các địa phương. Nói cách khác, họ, những nhân sự được bầu vào Ban Chấp hành Trung ương và cao hơn nữa chính là đội ngũ cán bộ tinh hoa của Đảng và là tinh hoa của tinh hoa trong đội ngũ cán bộ lãnh đạo. Mà đã là tinh hoa của tinh hoa, hẳn nhiên, tiêu chuẩn lựa chọn phải cao và không phải có nhiều cán bộ thực sự đáp ứng được yêu cầu trở thành tinh hoa.

Họ, những người trong giới tinh hoa ấy ngoài việc phải thật sự vững vàng về bản lĩnh chính trị, còn cần có trí tuệ và có uy tín cao để giải quyết những công việc ở tầm chiến lược, xử lý kịp thời, đúng đắn, có hiệu quả những tình huống phức tạp có quan hệ đến sự nghiệp xây dựng, phát triển và bảo vệ đất nước, sự sống còn của chế độ. Vậy thực tế, đội ngũ cán bộ tinh hoa của ta trong giai đoạn này đang có chất và lượng như thế nào?

2. Trong một bài viết mới đây liên quan đến công tác cán bộ, bên cạnh những đánh giá tích cực, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng đã thẳng thắn đánh giá: Đội ngũ cán bộ của ta hiện nay đông nhưng chưa thật mạnh; tình trạng vừa thừa, vừa thiếu cán bộ vẫn xảy ra ở nhiều nơi… Đặc biệt là, “năng lực của đội ngũ cán bộ chưa toàn diện, có mặt còn hạn chế, yếu kém; không ít cán bộ, trong đó có cả cán bộ cấp cao thiếu tính chuyên nghiệp, làm việc không đúng chuyên môn, sở trường; trình độ ngoại ngữ, kỹ năng giao tiếp và khả năng làm việc trong môi trường quốc tế còn nhiều hạn chế.”

Bên cạnh đó, “một bộ phận cán bộ phai nhạt lý tưởng, giảm sút ý chí, làm việc hời hợt, ngại khó, ngại khổ, thậm chí có người suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, có biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hoá”. Một số cán bộ lãnh đạo, quản lý, trong đó có cả cán bộ cấp cao, thiếu gương mẫu, uy tín thấp, phẩm chất, năng lực chưa ngang tầm nhiệm vụ, vi phạm nguyên tắc và quy chế làm việc, nói nhiều làm ít, nói không đi đôi với làm, quan liêu, xa dân, cá nhân chủ nghĩa, vướng vào tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, lợi ích nhóm. Không ít cán bộ quản lý doanh nghiệp nhà nước thiếu tu dưỡng, rèn luyện, thiếu tính Đảng, lợi dụng sơ hở trong cơ chế, chính sách, luật pháp, cố ý làm trái, trục lợi, làm thất thoát lớn vốn, tài sản của Nhà nước, gây hậu quả nghiêm trọng, bị xử lý kỷ luật đảng và xử lý theo pháp luật”, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước viết.

Thực tế thời gian qua cho thấy, những nhận định trên là hoàn toàn xác đáng. Nhiệm kỳ khóa XII, chúng ta đã phải thi hành kỷ luật gần 100 cán bộ cao cấp thuộc diện Trung ương quản lý; một số cán bộ đã bị xử lý hình sự. Từ những vụ việc của các cựu lãnh đạo TP. Hồ Chí Minh Lê Thanh Hải, Lê Hoàng Quân, Nguyễn Thành Tài; hay vụ án Mobifone mua AVG liên quan đến các cựu Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Bắc Son, Trương Minh Tuấn; những vụ vi phạm kỷ luật của nhiều tướng lĩnh quân đội… đã cho thấy những lỗ hổng trong quản lý và đào tạo cùng việc giám sát cán bộ thuộc tầng lớp tinh hoa sau khi họ được đứng vào đội ngũ này. Nó cho thấy, những cán bộ này có lẽ đã quên lời hứa trước Đảng, trước nhân dân khi được lựa chọn và nhất là sau khi đứng vào đội ngũ tinh hoa. Họ đã đặt nặng quyền lợi, bổng lộc của cá nhân, của nhóm lợi ích lên trên hết mà quên cả danh dự người đảng viên, danh dự người cán bộ. Họ đã trở thành những gương xấu làm bại hoại thanh danh của Đảng, làm hoen ố thanh danh của những cán bộ chân chính, khiến cho nhân dân hiểu sai về vai trò và sự lãnh đạo của Đảng ở lĩnh vực này, lĩnh vực kia. Biểu hiện của các cán bộ như thế cũng chính là biểu hiện của sự phai nhạt lý tưởng, giảm sút ý chí, làm việc hời hợt, ngại khó, ngại khổ; thậm chí có thể nói không quá thì đây chính là biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hoá”.

Đáng lo ngại nhất, những cán bộ bị xử lý kỷ luật, thậm chí bị xử lý hình sự đều có biểu hiện chạy chức, chạy quyền, chạy phiếu bầu- một khía cạnh của tệ nạn cơ hội chính trị - vấn đề lâu nay vẫn râm ran trong nhân dân. Dân biết, dân bàn nhưng lại không thể dễ dàng kiểm tra được.

3. Những khuyết điểm, yếu kém của một bộ phận cán bộ và những hạn chế, bất cập trong công tác cán bộ đã đặt ra cho Đảng ta, cho công tác tổ chức xây dựng Đảng những thách thức không hề nhỏ; nhất là trong điều kiện chỉ còn khoảng 9 tháng nữa sẽ diễn ra Đại hội XIII của Đảng. Làm sao để có thể lựa chọn được đội ngũ tinh hoa mà không vướng vào các tử huyệt mà những nhiệm kỳ trước vẫn “sa chân” và quan trọng là phải làm sao “thật tinh đời” trong nhìn nhận đánh giá cán bộ để không chọn lầm người; để không có những cán bộ tinh hoa tuy “đỏ mà chưa chín”. Điều này thật sự không đơn giản, bởi với những cán bộ có tài chạy chọt, có tài xây dựng vây cánh hay bè phái sẽ không dễ dàng để chúng ta có thể nhận ra; thậm chí, những cán bộ như thế rất biết cách tạo cho mình một vỏ bọc chắc chắn bằng cách mị dân.

Để chuẩn bị cho quá trình lựa chọn đội ngũ tinh hoa phụng sự cho sự nghiệp của Đảng, của dân tộc, Đảng ta đã ban hành nhiều Chỉ thị, nhiều Quy định trong đó nhấn mạnh đến việc kiên quyết không bỏ sót những người thật sự có đức, có tài, đủ tiêu chuẩn; đồng thời không để lọt vào Ban Chấp hành Trung ương khoá XIII những người bản lĩnh yếu kém, không kiên định đường lối, quan điểm của Đảng; tham vọng quyền lực, xu nịnh, chạy chọt, tham nhũng, quan liêu, cục bộ, vận động cho cá nhân, phe cánh, lợi ích nhóm; thiếu chính kiến, thấy đúng không bảo vệ, thấy sai không đấu tranh; để nội bộ mất đoàn kết nghiêm trọng hoặc để xảy ra tham nhũng, thất thoát, vụ việc tiêu cực lớn ở địa phương, cơ quan, đơn vị… Tức là tiêu chuẩn rất rõ ràng nhưng rõ chưa chắc đã tìm được nhân tố tốt nếu bản thân những người làm công tác cán bộ không thật sự công khai, công bằng, minh bạch trong lựa chọn cán bộ.