Lựa chọn sách giáo khoa: Phù hợp với điều kiện dạy - học ở các địa phương

Lựa chọn SGK phù hợp với điều kiện dạy và học. Ảnh: Phạm Quang Vinh.

Thông tư cũng nêu rõ 2 tiêu chí lựa chọn SGK, đó là phù hợp với đặc điểm kinh tế - xã hội của địa phương và phù hợp với điều kiện tổ chức dạy và học tại cơ sở . Thông tư có hiệu lực thi hành từ ngày 15/3/2020.

Đại diện Ban phụ huynh trong thành phần chọn SGK

Theo quy định tại Thông tư, Hội đồng lựa chọn SGK của cơ sở GDPT do người đứng đầu cơ sở GDPT thành lập, giúp người đứng đầu cơ sở GDPT tổ chức lựa chọn SGK. Mỗi cơ sở GDPT thành lập 1 Hội đồng. Đối với trường phổ thông có nhiều cấp học, mỗi cấp học thành lập 1 Hội đồng.

Hội đồng bao gồm: Người đứng đầu, cấp phó người đứng đầu, tổ trưởng tổ chuyên môn, đại diện giáo viên dạy các môn học, hoạt động giáo dục (gọi chung là môn học) có SGK được lựa chọn, đại diện Ban đại diện cha mẹ học sinh của cơ sở GDPT. Số lượng thành viên Hội đồng là số lẻ, tối thiểu là 11 người, trong đó có ít nhất 2/3 là tổ trưởng tổ chuyên môn và giáo viên. Đối với cơ sở GDPT có quy mô dưới 10 lớp, số lượng thành viên Hội đồng tối thiểu là 7 người. Người đã tham gia biên soạn SGK hoặc tham gia thẩm định SGK do các NXB tổ chức, tham gia chỉ đạo biên soạn, xuất bản, in, phát hành SGK và người làm việc ở các nhà xuất bản có SGK không được tham gia Hội đồng.

Hội đồng có nhiệm vụ: Lựa chọn SGK theo quy định tại Thông tư này và quy định cụ thể tiêu chí lựa chọn SGK của UBND tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương. Đề xuất danh mục SGK để sử dụng trong cơ sở GDPT với người đứng đầu cơ sở GDPT. Hội đồng lựa chọn SGK tự giải thể sau khi hoàn thành nhiệm vụ. Hội đồng làm việc theo nguyên tắc tập trung, dân chủ, khách quan, minh bạch. Cuộc họp của Hội đồng được coi là hợp lệ khi có ít nhất 2/3 số thành viên tham gia, trong đó có Chủ tịch, Phó Chủ tịch và Thư ký. Kết quả của mỗi cuộc họp Hội đồng được lập thành biên bản. Biên bản phải có chữ ký của Chủ tịch, Phó Chủ tịch, Thư ký và các ủy viên tham dự.

Phải có trên1/2 thành viên Hội đồng tán thành

Theo Thông tư, quy trình lựa chọn SGK được quy định rất chặt chẽ, rõ ràng. SGK được lựa chọn phải có trên 1/2 số thành viên của Hội đồng bỏ phiếu đồng ý lựa chọn. Trường hợp SGK không được trên 1/2 số thành viên của Hội đồng bỏ phiếu đồng ý lựa chọn, Hội đồng thảo luận, phân tích các tiêu chí và bỏ phiếu lựa chọn lại. Sau lần bỏ phiếu thứ hai, nếu vẫn không được trên 1/2 số thành viên của Hội đồng bỏ phiếu đồng ý lựa chọn thì Hội đồng quyết định lựa chọn SGK có số phiếu đồng ý cao nhất trong danh mục SGK do tổ chuyên môn báo cáo theo quy định. Hội đồng tổng hợp kết quả lựa chọn SGK thành biên bản, có chữ ký của Chủ tịch, Phó Chủ tịch, Thư ký và các ủy viên tham dự.

Hội đồng đề xuất với người đứng đầu cơ sở giáo dục phổ thông danh mục SGK đã được Hội đồng lựa chọn để sử dụng trong cơ sở giáo dục. Trên cơ sở đề xuất của Hội đồng, người đứng đầu cơ sở giáo dục phổ thông quyết định danh mục SGK được sử dụng. Sau đó, công bố công khai danh mục SGK sử dụng và niêm yết tại cơ sở giáo dục phổ thông trước khi bắt đầu năm học mới ít nhất là 4 tháng.

Căn cứ tiêu chí lựa chọn sách giáo khoa, UBND cấp tỉnh quy định cụ thể tiêu chí lựa chọn SGK phù hợp với cơ sở giáo dục phổ thông trên địa bàn. Đồng thời, chỉ đạo Sở GDĐT; UBND huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh tổ chức hướng dẫn, giám sát, kiểm tra các cơ sở giáo dục phổ thông lựa chọn SGK theo quy định. UBND cấp tỉnh cũng có trách nhiệm bảo đảm nguồn kinh phí theo phân cấp quản lý để các cơ sở giáo dục phổ thông tổ chức lựa chọn sách giáo khoa.

Trong cuộc làm việc cuối tuần qua với ngành giáo dục Nam Định, một lần nữa Bộ trưởng Bộ GDĐT Phùng Xuân Nhạ đã khẳng định: Vai trò của giáo viên cực kỳ quan trọng tới lựa chọn SGK cho khối lớp 1.

Dẫu thế, thời gian để các địa phương phải đưa ra quyết định lựa chọn SGK không còn nhiều, nhưng xem ra việc khởi động còn khá chậm. Có khá nhiều giáo viên lớp 1 vẫn đang mơ hồ về Chương trình GDPT mới chứ chưa nói đến việc tiếp cận SGK mới. Tâm lý của không ít cán bộ quản lý các nhà trường, cơ sở giáo dục là chờ hướng dẫn của Phòng GDĐT, Sở GDĐT…

Theo chia sẻ của nhiều giáo viên tại các địa phương là họ mong muốn sớm nhận được SGK lớp 1 mẫu từ các NXB (tốt nhất là phiên bản điện tử) để nghiên cứu, dạy thử. Bởi việc chọn SGK thực chất là chọn đúng sách để Chương trình GDPT mới thực sự đi vào đời sống giáo dục, phù hợp với mỗi địa phương, hướng tới mục tiêu chính là giáo dục học sinh một cách toàn diện. Do đó chọn được một bộ SGK tối ưu, phù hợp các tiêu chí như đã nêu, đảm bảo chất lượng sẽ góp phần vào quá trình cải cách đổi mới theo Chương trình GDPT lần này.