Mất mùa bơ Booth

Cây bơ Booth tại xã Ea Kpam, huyện Cư M’gar, tỉnh Đăk Lăk.

Theo Viện Khoa học kỹ thuật nông lâm Tây Nguyên, nguyên nhân chính của việc này đó là do cây bơ Booth phụ thuộc trực tiếp vào thời tiết. Cụ thể vào thời điểm từ giữa tháng 3 đến cuối tháng 3 - đây là thời điểm mùa khô, bơ Booth ở Tây Nguyên nở hoa rộ đạt tỷ lệ trên 90%. Tuy nhiên, để cây đậu trái thì yếu tố thời tiết là vô cùng quan trọng dẫn đến việc bơ đậu trái nhiều hay ít.

Mưa trái mùa vào thời điểm bơ Booth nở hoa, thụ phấn, do vậy đã ảnh hưởng đến quá trình thụ phấn của cây. Hạt phấn của cây bơ bị ẩm, trương phình và không tung vào không khí được. Do vậy tỷ lệ đậu quả của bơ Booth ra hoa rất thấp dẫn đến hiện tượng mất mùa tại các tỉnh Tây Nguyên.

Tuy nhiên, bù lại phần nào cho người trồng bơ ở Tây Nguyên, đó là giá bơ năm nay cũng tăng khoảng 30-35%. Cụ thế giá bơ Booth thu mua tại vườn đang ở mức cao, trong đó bơ Booth đẹp với giá 60-80 ngàn đồng/kg, bơ booth bình thường có giá khoảng 35-50 ngàn đồng/kg…

Ở các tỉnh Tây Nguyên có tới hàng trăm ha bơ các loại, tập trung chủ yếu ở Đăk Lăk, Đăk Nông, Lâm Đồng và Gia Lai. Trong đó tỉnh Đăk Lăk được đánh giá là “thủ phủ” của cây bơ với trên 2.100 ha bơ quy chuẩn, sản lượng ước đạt trên gần 20 ngàn tấn, trong đó, diện tích bơ tập trung nhiều nhất ở các huyện Cư M’gar, Krông Búk, Krông Năng, Cư Kuin, Ea H’Leo, Buôn Đôn…

Cây bơ hầu hết được trồng xen canh trong các vườn cà phê, hồ tiêu, trung bình mỗi ha trồng xen canh thêm được 120-150 cây bơ mang lại hiệu quả kinh tế cao.

Theo đánh giá của ngành nông nghiệp các tỉnh Tây Nguyên, cây bơ Booth vẫn còn rất nhiều tiềm năng để phát triển vì hiện nay sản phẩm chủ yếu tiêu thụ nội địa.

Trong tương lai, khi cây bơ với diện tích đủ tạo thành quy mô hàng hóa, nếu phát triển thêm các công nghệ chế biến, bảo quản tốt (chiết xuất dầu bơ, bột bơ, xuất khẩu trái tươi...) thì vẫn là cây mang lại hiệu quả kinh tế cao.

Tuy nhiên việc phá cà phê hay các loại cây trồng khác để thay thế bằng bơ cần cân nhắc kỹ. Bơ nên được trồng xen để tận dụng tốt diện tích và có thể đóng vai trò như cây che bóng chắn gió cho vườn cây.

Được biết, bơ Booth là giống nhập từ Mỹ và đã được trồng khảo nghiệm tại Tây Nguyên từ năm 2002. So với các loại bơ khác, bơ Booth có các đặc điểm vượt trội: Cây sinh trưởng khỏe, phát triển mạnh, nhiều cành nhánh; thu hoạch muộn trong tháng 9, 10, Giá bán quả dao động khá lớn từ 35.000 đ - 70.000 đ/kg.