Mở đường cho doanh nghiệp hội nhập

Đổi mới công nghệ là một trong những yêu cầu cấp thiết để tăng giá trị sản phẩm.

Doanh nghiệp biết quá ít về TPP

Điều mà các đại biểu quan ngại nhất hiện nay là tỷ lệ DN sẵn sàng gia nhập TPP chưa cao. Ông Lê Hưng Quốc – Chủ tịch Liên hiệp các tổ chức hữu nghị TP. HCM dẫn chứng, 91% DN biết quá ít về TPP, 20% chưa nghe về TPP, 45% nghe nhưng chưa hiểu sâu, 26% DN đã từng tìm hiểu sơ sơ, chỉ có 9% DN hiểu kỹ về hiệp định thương mại này. Đơn cử, ngành Cao su – nhựa của cả nước có khoảng 3.000 DN, trong đó có 95% DN vừa và nhỏ nhưng có đến 50% không quan tâm TPP chứ không phải là không biết.

“Sự thiếu chuẩn bị của DN trong ngành đang tạo ra những lo ngại không nhỏ khi chính thức tham gia vào sân chơi chung rộng lớn hơn”, ông Trần Việt Anh, Phó Chủ tịch Hiệp hội Cao su – Nhựa Việt Nam quan ngại. Trước đó, bày tỏ lo ngại về sự chuẩn bị của DN Việt Nam trước hội nhập, Thứ trưởng Bộ Công thương Trần Quốc Khánh cho rằng, DN nước ngoài lên kế hoạch đầu tư sản xuất kinh doanh khá tốt để “đi tắt đón đầu”, còn DN trong nước thì cứ mù mờ về thông tin là điều đáng ngại.

Thiếu tính chủ động trong tiếp cận các hiệp định thương mại mới, đặc biệt là TPP, vì vậy DN Việt không có động tĩnh gì nhiều cho hoạt động sản xuất và giao thương.

Đơn cử, trong năm 2015 ngành cơ khí nhập khẩu 45 tỷ USD sản phẩm, nguyên liệu nhưng không hề thấy bóng dáng của doanh nghiệp Việt Nam. Nói về điểm yếu của DN trong nước, bà Trần Dương Ngân Hà – Trưởng phòng Tiếp thị Công ty TNHH sản xuất – chế biến thủy sản và thương mại Thanh Phát cho rằng, cái khó của DN sản xuất truyền thống là thiếu đầu tư vốn với quy mô lớn.

Bên cạnh đó, vì nghèo về vốn nên hoạt động xúc tiến đầu tư và quảng bá thương hiệu cũng khó khăn hơn. Khó khăn từ yếu tố khách quan và chủ quan không tạo điều kiện để DN vươn lên. Bằng chứng, nhiều DN chủ động rút lui khỏi thương trường. Nếu như năm 2015 số DN đóng cửa tăng 22,4% so với năm 2014 thì bước sang 2 tháng đầu năm 2016 số DN đóng cửa tăng 17,3% so với cùng kỳ năm 2015.

Vào cuộc cạnh tranh khốc liệt

Ông Phạm Thành Kiên - Giám đốc Sở Công thương TP HCM khẳng định, TPP tạo mọi điều kiện thuận lợi cho các thành phần kinh tế đầu tư, sản xuất, kinh doanh; người tiêu dùng gia tăng sự lựa chọn,… song cạnh tranh sẽ diễn ra gay gắt tại thị trường trong và ngoài nước. DN không chuyển đổi, tái cơ cấu, vươn lên chắc chắn ảnh hưởng nhưng mức độ đến đâu thì phụ thuộc vào từng DN.

“Kinh tế thành phố phát triển ổn định, tín dụng tăng trưởng hợp lý, cải cách thủ tục hành chính khá thuận lợi cho cộng đồng DN. Cùng với đó là các chương trình hỗ trợ kết nối về vốn, chương trình kích cầu theo nghị định 50 để đổi mới công nghệ.

Tuy nhiên vẫn cần DN chủ động sáng tạo để cạnh tranh theo xu hướng bền vững giữ thị trường trong nước, phát triển thị trường nước ngoài”, ông Kiên nhấn mạnh. Không phủ nhận các chính sách hỗ trợ DN từ Chính phủ và địa phương song ông Phạm Bình An – Giám đốc Trung tâm WTO TP HCM cho rằng, chương trình hỗ trợ không diễn ra đồng bộ, ít giao cho Bộ - ngành, hiệp hội thực hiện, cần thay đổi nhiều để phát huy hiệu quả. TPP chính thức có hiệu lực Việt Nam bị đặt vào vị trí cạnh tranh khốc liệt.

Liên quan đến hỗ trợ cộng đồng DN trong hội nhập, ông Antony Nezic – Chủ tịch Hiệp hội DN Canada cho rằng, trong tất cả các hiệp định thương mại phải chú ý đến khu vực DN tư nhân vì đó là động lực để tăng trưởng. Đặc biệt cần hỗ trợ DN nhỏ và vừa vì các DN này là nền tảng phát triển thành DN lớn. “Việt Nam phải hành động nhiều hơn. DN Việt nên cầu thị DN nước ngoài, hiệp hội DN nước ngoài, đổi mới sáng tạo tăng tính cạnh tranh cho sản phẩm. Chính phủ nên có những quyết định mạnh mẽ để mở đường cho DN phát triển” - ông Antony Nezic khuyến nghị.