Đổi mới để phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam

Đoàn viên thanh niên ra quân làm sạch biển. Ảnh: Đinh Hương/TTXVN.

Trong bối cảnh hiện nay, biển và đại dương đóng vai trò đặc biệt quan trọng đối với sự phát triển bền vững về kinh tế, bảo đảm quốc phòng, an ninh và đối ngoại, hợp tác quốc tế. Thế kỷ 21 được xem là “Thế kỷ của đại dương”. Nhận thức rõ tầm quan trọng nêu trên, thời gian qua, Việt Nam đã và đang triển khai nhiều chủ trương, chính sách, giải pháp để đưa nước ta trở thành quốc gia biển mạnh, vào năm 2045.

Mặc dù trong những năm qua, kinh tế biển của Việt Nam đã đạt được những thành tựu hết sức đáng khích lệ tuy nhiên, quá trình phát triển ẩn chứa không ít nguy cơ và thách thức như gây tình trạng ô nhiễm môi trường khu vực biển ven bờ; ô nhiễm rác thải, nhất là rác thải nhựa đang trở thành vấn đề cấp bách.

Đáng lo ngại, các hệ sinh thái biển, đa dạng sinh học biển ngày càng suy giảm; một số tài nguyên biển bị khai thác quá mức; công tác ứng phó biến đổi khí hậu, nước biển dâng, biển xâm thực còn nhiều hạn chế; đồng thời chưa hình thành được văn hóa sinh thái biển, với sự tham gia rộng rãi của cộng đồng.

Để khai thác hiệu quả các cơ hội mà biển đem lại, cũng như giảm những thách thức và nguy cơ đối với tài nguyên và môi trường biển ở nước ta, Hội nghị Trung ương 8 (khóa XII) đã ban hành Nghị quyết số 36-NQ/TW về Chiến lược phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Ông Tạ Đình Thi, Tổng cục trưởng Tổng cục Biển và Hải đảo Việt Nam.

Ông Tạ Đình Thi, Tổng cục trưởng Tổng cục Biển và Hải đảo Việt Nam (Bộ Tài nguyên và Môi trường), cho biết, để triển khai thực hiện Nghị quyết số 36-NQ/TW của Hội nghị lần thứ tám Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá XII về Chiến lược phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, Tổng cục Biển và Hải đảo Việt Nam đã tham mưu với Ban Cán sự Đảng Bộ TN&MT và Đảng ủy Bộ ban hành Kế hoạch số 646-KH/BCSĐTNMT ngày 4/5/2020.

Theo đó, đã xác định rõ các nhiệm vụ trọng tâm, cấp bách, cần ưu tiên thực hiện trong giai đoạn đến năm 2025; việc thực hiện tốt Kế hoạch 5 năm đến năm 2025 là điều kiện căn bản và quan trọng để thực hiện thành công Kế hoạch tổng thể đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Tổng cục Biển và Hải đảo Việt Nam được giao làm đầu mối giúp Ban Cán sự Đảng Bộ tổ chức theo dõi, đôn đốc, phối hợp, tổng hợp triển khai Kế hoạch hành động và triển khai các nhiệm vụ: Chương trình phổ biến, giáo dục chính sách, pháp luật về tài nguyên, môi trường biển và hải đảo; chương trình thương hiệu Biển Việt Nam; xây dựng Đề án thành lập Giải thưởng Việt Nam về biển và đại dương; định kỳ tổ chức diễn đàn phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam; rà soát, hoàn thiện hệ thống cơ chế, chính sách, pháp luật về tài nguyên, môi trường biển và hải đảo để triển khai thực hiện tốt Nghị quyết số 36-NQ/TW và Nghị quyết số 26/NQ-CP; sơ kết, tổng kết việc thi hành và đề xuất sửa đổi, bổ sung Luật Tài nguyên, môi trường biển và hải đảo.

Bên cạnh đó, Tổng cục sẽ xây dựng và thực hiện bộ chỉ số tổng hợp quản lý vùng biển cấp tỉnh, thành phố ven biển theo chuẩn mực quốc tế; chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển bền vững kinh tế biển; trình Quốc hội thông qua Nghị quyết về tăng cường nguồn lực đầu tư cho công tác điều tra cơ bản và quản lý tổng hợp và thống nhất về biển, hải đảo phục vụ phát triển bền vững kinh tế biển; rà soát, điều chỉnh, bổ sung và lập mới các chiến lược, quy hoạch, kế hoạch liên quan đến biển và hải đảo bảo đảm phù hợp với Nghị quyết số 26/NQ-CP; trọng tâm là lập Quy hoạch không gian biển quốc gia giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2045, Quy hoạch tổng thể khai thác, sử dụng bền vững tài nguyên vùng bờ giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Đồng thời, tăng cường năng lực, kiện toàn chức năng, nhiệm vụ và cơ cấu tổ chức để thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ về quản lý tổng hợp tài nguyên, bảo vệ môi trường biển và hải đảo và nhiệm vụ Văn phòng Cơ quan thường trực của Ủy ban chỉ đạo quốc gia về thực hiện Chiến lược phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; tăng cường năng lực và hiện đại hoá cơ sở vật chất kỹ thuật phục vụ công tác quản lý tổng hợp tài nguyên và bảo vệ môi trường biển, hải đảo đến năm 2030…

Từ nay đến hết tháng 6/2020, các địa phương đồng loạt tổ chức các hoạt động Tuần lễ Biển và Hải đảo Việt Nam và hưởng ứng Ngày Đại dương Thế giới năm 2020.

Năm nay, chủ đề Ngày Đại dương Thế giới đã được Liên hợp quốc lựa chọn là “Đổi mới vì một đại dương bền vững”. Tại Việt Nam, Bộ Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) lựa chọn chủ đề hưởng ứng Ngày Đại dương Thế giới và Tuần lễ Biển và Hải đảo Việt Nam năm 2020 là “Đổi mới để phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam”.

Với tư cách là một quốc gia biển, Thủ tướng Chính phủ giao Bộ TN&MT chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành liên quan và các địa phương có biển tổ chức Tuần lễ Biển và Hải đảo Việt Nam, từ ngày 1-8/6 hằng năm để hưởng ứng Ngày Môi trường Thế giới và Ngày Đại dương Thế giới.

Việc tổ chức Tuần lễ Biển và Hải đảo Việt Nam hằng năm đã được quy định trong Luật tài nguyên, môi trường biển và hải đảo và có ý nghĩa rất lớn trong lĩnh vực quản lý Nhà nước tổng hợp và thống nhất về biển và hải đảo không chỉ ở nước ta mà cả đối với cộng đồng đại dương thế giới.

Đây chính là dịp để các địa phương ven biển, các cơ quan, doanh nghiệp thể hiện cam kết bảo vệ biển và hải đảo, phát huy thế mạnh của biển, đảo để phát triển kinh tế; bảo tồn và giữ gìn giá trị to lớn của biển và đại dương.

Theo ông Tạ Đình Thi, Tổng cục trưởng Tổng cục Biển và Hải đảo Việt Nam, đưa ra chủ đề “Đổi mới để phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam”, chính là một cách để nhấn mạnh hơn yêu cầu đổi mới công tác xây dựng, thực hiện kế hoạch của các bộ, ngành và địa phương nhằm cụ thể hóa các nội dung trong Nghị quyết số 36-NQ/TW ngày 22/10/2018 của Hội nghị lần thứ tám Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về Chiến lược phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2045 và Nghị quyết số 26/NQ-CP của Chính phủ ban hành Kế hoạch tổng thể và Kế hoạch 5 năm của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 36-NQ/TW.