Nâng chất lượng cải cách

Chính vì vậy, môi trường kinh doanh của chúng ta được cải thiện từng ngày, nhưng trong con thuyền cải cách ấy, không phải bộ ngành nào, địa phương nào cũng tận lực xóa bỏ những rào cản cho DN. Để tiếp tục đẩy mạnh cải cách như cam kết, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc vừa ký Chỉ thị số 30/CT-TTg về nâng cao chất lượng giải quyết TTHC tại các bộ, ngành, địa phương.

Có thể nói, thời gian qua, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã có những chỉ đạo quyết liệt các bộ, ngành, địa phương đẩy mạnh CCHC, CCTTHC và tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin để nâng cao chất lượng giải quyết TTHC phục vụ người dân, DN. Theo đó nhiều bộ, ngành, địa phương đã triển khai và đạt được một số kết quả quan trọng trong việc đơn giản hóa TTHC, cắt giảm các điều kiện đầu tư kinh doanh, thiết lập và vận hành nền hành chính phục vụ vì quyền lợi chính đáng của người dân và DN.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, việc giải quyết TTHC cho người dân, DN của các cơ quan nhà nước các cấp vẫn còn nhiều hạn chế. Vẫn còn những TTHC là rào cản ảnh hưởng tới nỗ lực cải cách TTHC và quyết tâm tạo lập môi trường kinh doanh thông thoáng. Thực tế thì chất lượng thực hiện cơ chế một cửa, một cửa liên thông trong giải quyết TTHC ở một số địa phương còn hình thức; người dân, DN vẫn phải đi lại nhiều lần đến cơ quan nhà nước để giải quyết một công việc. Rõ ràng môi trường kinh doanh đã có nhiều cải tiến nhưng việc gây khó dễ từ cơ quan quản lý nhà nước, của chính cán bộ nắm giữ các TTHC trong tay đối với người dân và DN vẫn là vấn đề mang tính thời sự.

Dẫn chứng về việc gây khó này, ông Nguyễn Đình Cung, Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương liệt kê nhiều những cái khó do rừng TTHC, điều kiện kinh doanh đang hành DN. Chẳng hạn Dự thảo 43 trang của Bộ Giao thông vận tải về Nghị định quy định về kinh doanh và điều kiện kinh doanh vận tải bằng xe ô tô vẫn còn có nhiều điều kiện gây khó cho DN.

“Tại sao cơ quan nhà nước phải quy định taxi tính cước theo đồng hồ tính tiền (hoặc thông qua phần mềm) căn cứ vào km xe lăn bánh, thời gian chờ đợi... Cách tính cước thế nào là do DN tự quyết định. Đây cũng là cách tạo dư địa cho các DN cạnh tranh, nhờ đó người tiêu dùng sẽ hưởng lợi, thì tại sao phải quy định cứng? Các hãng hàng không đã được quyền tự quyết định giá, tại sao taxi thì không?” - ông Cung đặt câu hỏi.

Vì sao Bộ Giao thông vận tải lại quy định đơn vị kinh doanh bến xe có quyền kiểm tra điều kiện đối với xe ô tô, lái xe và xác nhận vào lệnh vận chuyển; cho xe xuất bến vận chuyển hành khách nếu đủ điều kiện, không cho xe xuất bến đối với các trường hợp không đủ điều kiện? Tại sao không tư duy theo hướng, đơn vị kinh doanh bến xe là DN, cũng phải đặt mục tiêu tối đa hóa lợi nhuận, sẽ phải tìm cách phục vụ tốt nhất cả nhà xe để họ chọn làm bến đỗ. Quản lý nhà nước là tạo điều kiện để các bến xe cạnh tranh, thu hút nhà xe, chứ không thể bắt bến xe làm việc của cơ quan quản lý nhà nước?” - ông Cung phân tích. Tất nhiên, vì những điều kiện vô lý kia mà cán bộ có cớ hành DN.

Tất nhiên câu chuyện cải cách, cắt giảm TTHC, bỏ những điều kiện kinh doanh còn bất hợp lý chưa bao giờ là dễ dàng. Bởi cắt giảm các TTHC tức là cơ quan quản lý nhà nước phải tự nhận cái khó về mình. Mà những điều kiện đó ngoài gây khó cho quản lý thì việc cởi bỏ những “lợi ích” chứa trong nó không phải bộ, ngành nào cũng dám dũng cảm để cắt bỏ. Thế nên mới có tình trạng cứ hô hào cải cách TTHC, cắt giảm thủ tục với số lượng không nhỏ nhưng rút cục những người thực thi công vụ - những người nắm giữ những thủ tục đó - vẫn cố tình trì hoãn, câu giờ chắc chắn sẽ kéo lùi bánh xe cải cách.

Tại nhiều cuộc kiểm tra của Tổ công tác của Thủ tướng về CCTTHC Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng cũng chỉ ra rằng, “nếu chúng ta không đồng bộ, không áp từ trên xuống thì không ai muốn cải cách, vì cán bộ thực thi thủ tục không muốn rời bỏ quyền lợi”. Chỉ có công khai, minh bạch thì chi phí lót tay sẽ giảm đi, mới giảm những cái cách oái ăm mà cán bộ nhân danh cơ chế và các TTHC để hành DN như vậy.

Nắm rất rõ sự chậm trễ phần lớn là do cán bộ thực thi công vụ, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc từng nêu, “không thể để tình trạng cán bộ không làm cũng không sao hoặc làm không tốt cũng không sao. Chúng ta không thể dung túng cho sự thờ ơ, thiếu trách nhiệm, không cần nỗ lực của cán bộ. Cần cơ chế đánh giá cán bộ tốt hơn, công bằng hơn”. Và tất nhiên, trước khi có những giải pháp đánh giá cán bộ sát thực tiễn hơn, rất cần giảm tới mức tối đa sự tiếp xúc trực tiếp của người dân, DN với cán bộ. Bởi nếu liên thông các TTHC, chính quyền điện tử, người ta có muốn đưa phong bì cảm ơn cũng chẳng tìm được người nhận.

Tại Chỉ thị 30, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ, Thủ trưởng cơ quan thuộc Chính phủ, Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương và người đứng đầu các tổ chức hành chính, đơn vị sự nghiệp công lập trực tiếp chỉ đạo việc tổ chức thực hiện công tác CCHC, CCTTHC, ứng dụng công nghệ thông tin phục vụ xây dựng Chính phủ điện tử, Chính quyền điện tử trong phạm vi bộ, ngành, địa phương mình.

Cần chấn chỉnh việc giải quyết TTHC tại cơ quan, đơn vị mình, hạn chế tối đa việc người dân, DN phải đi lại nhiều lần. Thường xuyên đôn đốc, kiểm tra việc giải quyết TTHC khắc phục tình trạng thiếu công khai, minh bạch thông tin về TTHC. Nghiêm túc xử lý các phản ánh, kiến nghị của cá nhân, tổ chức về quy định TTHC; khắc phục tình trạng quá hạn trong giải quyết TTHC; thực hiện nghiêm việc xin lỗi cá nhân, tổ chức khi xảy ra tình trạng chậm, muộn trong giải quyết TTHC…

Hy vọng với quyết tâm gỡ khó cho DN, cải thiện môi trường kinh doanh không chỉ ta so với ta mà phải cải thiện rõ ràng so với khu vực và thế giới của Chính phủ thời gian qua, sẽ tiếp tục có những bước đi hiệu quả để hoàn thành mục tiêu xây dựngmột Chính phủ kiến tạo, hành động vì người dân và DN.