Nga cáo buộc Mỹ thu lợi trái phép từ dầu mỏ Syria

Dầu mỏ Syria thu hút sự quan tâm của những tập đoàn xuyên quốc gia.

Hoạt động phi pháp

Bà Maria Zakharova nói rằng, chính quyền Trump đang tham gia vào hoạt động buôn lậu, và ước tính rằng Washington có thể kiếm hàng chục triệu USD mỗi tháng nhờ vào việc trích xuất dầu khí ở Syria.

Theo Hãng thông tấn nhà nước TASS, bà Zakharova nói rằng Mỹ đang “vi phạm chính các lệnh trừng phạt của họ” khi rút lượng dầu - trị giá trên 30 triệu USD mỗi tháng - từ Syria. Bà cũng nói rằng các lực lượng Mỹ được triển khai tại đây “sẽ không rời khỏi các khu vực này trong tương lai gần”.

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Mark Esper hồi tháng trước xác nhận rằng binh sĩ Mỹ, được hộ tống bởi các xe thiết giáp, sẽ được triển khai tới bảo vệ các giếng dầu. Mục đích của nhiệm vụ này là ngăn chặn khả năng phiến quân IS chiếm được các mỏ dầu. Tuy nhiên, Tổng thống Trump còn nói ông sẽ mang các công ty năng lượng lớn của Mỹ tới khai thác các mỏ dầu này.

Sau khi chính quyền Trump quyết định rút hết binh sĩ khỏi khu vực Đông Bắc Syria hồi tháng trước, Nga đã trỗi dậy như một thế lực trung tâm trong cuộc chiến kéo dài nhiều năm ở Syria.

Điện Kremlin đang hỗ trợ Tổng thống Bashar al-Assad, và cả Moscow cùng Damascus đều tuyên bố rằng họ quyết tâm thống nhất trọn vẹn lãnh thổ của Syria. Việc Mỹ rút quân khỏi chiến trường Syria được xem là một chiến thắng cho ông Assad và Tổng thống Nga Vladimir Putin, thế nhưng quyết định để lại một lượng binh sĩ gác mỏ dầu lại khiến cả Nga và Syria bất bình.

Bà Zakharova nói rằng cộng đồng quốc tế có quyền nêu nghi vấn về chiến lược của Mỹ. Bà mô tả việc Mỹ triển khai binh sĩ trở lại ở Syria là “rút dầu mỏ khỏi khu vực Đông Bắc Syria” cùng lúc “che đậy các hoạt động phạm pháp bằng cách lấy cớ là chống IS”. Trong khi đó, Mỹ “luôn tuyên bố có hệ thống về các cam kết của họ đối với giá trị dân chủ và luật pháp quốc tế” - bà Zakharova nói.

Dù Syria là nước có dự trữ dầu khí nhất định, nhưng trữ lượng dầu mỏ của nước này không là gì nếu so sánh với các nước khác như Iraq hay Arab Saudi. Đó là chưa kể sau nhiều năm nội chiến, ngành công nghiệp dầu khí của Syria đang trong tình trạng hết sức ngặt nghèo.

Theo Bloomberg, trong năm ngoái Syria chỉ đủ khả năng sản xuất mỗi ngày khoảng 24.000 thùng dầu, giá trị khoảng 1,5 triệu USD theo thời giá. Sản lượng dầu của nước này đã giảm tới hơn 90% do cuộc nội chiến cùng các lệnh trừng phạt.

“Quân bài” mới của Mỹ

Dầu mỏ ở Syria bấy lâu nay bỗng trở thành một chủ đề nóng tại thủ đô Washington D.C. của Mỹ, sau khi Tổng thống Donald Trump bất ngờ thông báo sẽ triển khai vài trăm quân cùng xe thiết giáp để bảo vệ các mỏ dầu ở Đông Bắc nước này.

Với trữ lượng dầu mỏ thấp, nằm rải rác và cách xa các cơ sở xuất khẩu ở Địa Trung Hải, nguồn tài nguyên dầu của Syria nhìn chung chỉ nằm bên lề “cuộc chơi dầu mỏ” ở Trung Đông và ngành công nghiệp dầu mỏ thế giới.

Dù vậy, Mỹ có một số lý do để duy trì lực lượng bám trụ tại các mỏ dầu nước này, trong đó lý do quan trọng nhất được Washington nêu ra là sự hiện diện của lính Mỹ đảm bảo rằng các mỏ dầu này không rơi vào tay IS một lần nữa.

Dù thủ lĩnh IS Abu Bakr al-Baghdadi đã bị tiêu diệt, IS vẫn còn hàng nghìn tay súng ở Iraq và Syria, cộng thêm một lượng lớn phiến quân đang bị giam trong các nhà tù do người Kurd kiểm soát. Kể cả khi IS không có khả năng “trở lại thời hoàng kim”, các tay súng của tổ chức này vẫn có thể phá hoại các mỏ dầu, nguồn tài nguyên đáng giá nhất của Syria.

Lý do thứ hai là việc bám trụ ở các mỏ dầu này khiến Mỹ nắm trong tay một “quân bài mặc cả” với cả Nga lẫn chính quyền Assad trong quá trình đàm phán sau này. Việc nắm trong tay các mỏ dầu, vốn là nguồn thu quan trọng nhất của chính quyền Assad, sẽ giúp Mỹ có tiếng nói trong quá trình đàm phán hậu nội chiến và đảm bảo quyền lợi cho phe đối lập cũng như dân quân người Kurd.