Ngăn chặn thao túng giá chứng khoán

Việc xử phạt vi phạm trong lĩnh vực chứng khoán vẫn chưa đủ sức răn đe.

Gây biến động trên thị trường chứng khoán

Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) vừa ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực chứng khoán và thị trường chứng khoán đối với ông Nguyễn Thanh Lâm. Ông Lâm bị phạt 550 triệu đồng do sử dụng tới 57 tài khoản tạo cung cầu giả, thao túng giá cổ phiếu DL1.

Theo quyết định xử phạt, ông Nguyễn Thanh Lâm bị phạt tiền 550 triệu đồng. Mức phạt này căn cứ theo quy định tại Điểm b Khoản 1 Điều 3 và Khoản 3 Điều 29 Nghị định số 108/2013/NĐ-CP ngày 23/9/2013 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực chứng khoán và thị trường chứng khoán, được sửa đổi tại Khoản 1 và Khoản 36 Điều 1 Nghị định số 145/2016/NĐ-CP ngày 1/11/2016 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 108/2013/NĐ-CP.

Thời gian qua, tình trạng nhà đầu tư sử dụng nhiều tài khoản để tạo cung cầu giả diễn ra khá phổ biến. Chẳng hạn qua căn cứ kết quả giám sát, kiểm tra của UBCKNN và kết quả xác minh của cơ quan Công an cho thấy bà Hoàng Thị Hoài (Địa chỉ: Phòng 306 ĐN1, 2A Vinaconex 7 Phú Diễn, Bắc Từ Liêm, Hà Nội), nguyên Chủ tịch HĐQT của Công ty cổ phần PIV (mã: PIV) đã sử dụng 42 tài khoản để liên tục mua bán, tạo cung cầu giả tạo, thao túng giá cổ phiếu PIV.

Trước đó, UBCKNN đã ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với ông Chu Trường Giang - nguyên nhân viên môi giới Công ty TNHH MTV Chứng khoán Ngân hàng Đông Á. Ông Chu Trường Giang cũng đã bị phạt tới 600 triệu đồng do sử dụng 43 tài khoản để liên tục mua, bán, tạo cung cầu giả tạo, thao túng cổ phiếu VAT. Hoặc mới đây, UBCKNN cũng ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với 1 khách hàng tên là Nguyễn Thị Nhung đã sử dụng 18 tài khoản để mua, bán, tạo cung, cầu giả tạo đối với cổ phiếu của Công ty cổ phần Sản xuất kinh doanh dược và trang thiết bị y tế Việt Mỹ (AMV).

Hàng chục trường hợp nhà đầu tư đã bị UBCKNN đưa ra quyết định xử phạt từ đầu năm 2019 đến nay. Và chính Ủy ban Chứng khoán đã ra thông điệp sẽ mạnh tay hơn với các hành vi thao túng giá cổ phiếu để minh bạch thị trường. Thế nhưng, giới chuyên gia cho rằng, vì còn nhiều kẽ hở trong quản lý, cũng như kẽ hở trong công bố thông tin thì tình trạng thao túng giá vẫn tiếp diễn. Điều này gây biến động bất lợi trên thị trường chứng khoán.

Tăng quyền cho cơ quan giám sát

Trên sàn chứng khoán hiện nay có không ít mã cổ phiếu có dấu hiệu bị “làm giá”, thường tập trung vào những mã penny (cổ phiếu mệnh giá nhỏ). Biểu hiện của những mã cổ phiếu này là thường có mức tăng giá “thần tốc”, trong khi kết quả kinh doanh của doanh nghiệp không mấy khả quan. Có những mã cổ phiếu lạ hoắc nhưng có mức tăng hàng trăm phần trăm chỉ trong vài tuần, vài tháng, trong khi thanh khoản có khi chỉ ở mức vài trăm cổ phiếu mỗi phiên.

Nhiều chuyên gia phân tích chỉ ra rằng, việc xử phạt vi phạm trong lĩnh vực chứng khoán vẫn chưa đủ sức răn đe, còn chưa tương xứng với hậu quả gây ra. Điều này khiến nhiều đối tượng bất chấp kiếm lợi, nếu có bị phạt thì cũng sẵn sàng nộp phạt.

Vì vậy, UBCKNN cho biết trong quá trình sửa Luật Chứng khoán, UBCKNN cũng đã kiến nghị tăng mức phạt tiền tối đa trong lĩnh vực chứng khoán, bổ sung vào luật này các hình thức xử phạt mới có tính răn đe cao. Hiện Luật chứng khoán hiện hành đang giám sát theo 2 cấp. Tuyến đầu tại Sở giao dịch Chứng khoán, nếu phát hiện dấu hiệu bất thường sẽ báo cáo UBCKNN để kiểm tra thanh tra và thu thập thông tin, xử lý theo quy định.

Luật Chứng khoán sửa đổi sẽ giám sát theo 3 cấp, bắt đầu từ công ty chứng khoán, trong quá trình cung cấp dịch vụ cho khách hàng thấy có dấu hiệu giao dịch bất thường có trách nhiệm báo cáo cho Sở Giao dịch Chứng khoán và Ủy ban Chứng khoán. Trung tâm lưu ký chứng khoán không phải là đơn vị trực tiếp giám sát giao dịch nhưng là đơn vị cung cấp dữ liệu để Ủy ban Chứng khoán có thông tin phân tích.

Giới chuyên gia cũng cho rằng cần nâng cao thẩm quyền cho Ủy ban Chứng khoán trong việc giám sát thị trường; tạo cơ chế xử lý CTCK hoạt động kém hiệu quả và thúc đẩy tổ chức kinh doanh chứng khoán phát triển.