Ngân hàng Nhà nước bị truy vấn về 1.500 tỷ thiệt hại của OceanBank

Sáng 9/9, phiên xét xử vụ đại án OceanBank bước sang ngày làm việc thứ 9, ngay từ những phút đầu tiên nhiều luật sư đã đặt câu hỏi dồn dập với ông Trần Thanh Hùng, đại diện Ngân hàng Nhà nước và ông Đỗ Anh Quân, đại diện đoàn giám định tư pháp Ngân hàng Nhà nước về việc OceanBank chi 1.500 tỷ đồng lãi ngoài hợp đồng cho các khách hàng.

Theo kết luận giám định và nội dung cáo buộc của VKSND Tối cao, cựu Chủ tịch Oceanbank Hà Văn Thắm ra chủ trương chi lãi suất ngoài hợp đồng để huy động vốn. Ông Thắm đã chỉ đạo hơn 40 thuộc cấp dưới quyền để triển khai thực hiện hoạt động này trong nhiều năm. VKS cho rằng hoạt động chi lãi suất ngoài trái quy định pháp luật này đã làm OceanBank thiệt hại 1.500 tỷ đồng khi chi số tiền trên.

Trả lời luật sư, ông Đỗ Anh Quân khẳng định "toàn bộ kết luận được đánh giá khách quan trung thực".

"Tôi muốn biết cơ sở pháp lý của kết quả giám định này. Giả sử ở giai đoạn xét xử này, cần làm rõ một số nội dung trong kết quả giám định thì ai có thẩm quyền làm rõ?", luật sư hỏi. Ông Quân cho hay ông được Thống đốc chỉ đạo làm đại diện đoàn giám định tại phiên toà.

Căn cứ xác định OceanBank bị thiệt hại 1.500 tỷ đồng được nhiều luật sư truy vấn, song người đại diện không trả lời vì cho rằng "đã nói rõ ở phiên toà trước". "Nếu ông từ chối trả lời, tôi buộc phải đề nghị toà triệu tập giám định viên độc lập khác", luật sư gay gắt hơn.

Luật sư hỏi: "Ông có thể cung cấp cho HĐXX tờ trình của tổ chức giám định lên Thống đốc, biên bản làm việc, nhật ký làm việc của đoàn giám định?". Ông Quân đáp "đó là văn bản nội bộ báo cáo cho Thống đốc, không thể cung cấp". Luật sư nói "nếu cần, chúng tôi đề nghị với HĐXX và khi đó ông buộc phải cung cấp".

Một luật sư khác hỏi: "Các giám định viên có phải làm việc kiêm nhiệm?". Ông Quân trả lời: "Chúng tôi kiêm nhiệm, làm nhiều chuyên môn khác, hưởng lương công chức, theo chức vụ mình đang giữ. Đoàn giám định đã làm việc 194 ngày, lúc ban đầu có 5 người, sau bổ sung 4 người".

Luật sư này ngay lập tức công bố lại câu trả lời của ông Quân ở phiên thẩm vấn ngày 5/9 khi đó nói: "Tổ giám định chúng tôi không có chức danh và nhiệm vụ xác định thiệt hại vụ án OceanBank".

"Xin ông làm rõ câu trả lời này nghĩa là thế nào?", luật sư hỏi. Ông Quân đáp kết quả thiệt hại đã thể hiện rõ trong kết luận và lập tức bị HĐXX yêu cầu trả lời thẳng vào câu hỏi.

Ông Quân khi đó giải thích: "Ý của tôi là toàn bộ nội dung trong kết luận đã ban hành đã thể hiện đầy đủ việc xác định thiệt hại. Hồ sơ số liệu do cơ quan điều tra cung cấp. Cơ quan điều tra đã xác định thiệt hại rồi nên chúng tôi không xác định nữa”.

Ông vừa dứt lời, khán phòng rộn tiếng vỗ tay của một số người. Còn luật sư mỉm cười nói "cám ơn câu trả lời của người đại diện".

Với ông Trần Thanh Hùng, trước nhiều câu hỏi truy vấn của luật sư về trách nhiệm quản lý của Ngân hàng Nhà nước đã liên tục đáp: "Tôi xin trả lời sau".

Sau phần trả lời của hai người đại diện Ngân hàng Nhà nước, bị cáo Hà Văn Thắm, cựu chủ tịch HĐQT OceanBank, được gọi lên đối chất. "OceanBank có khả năng thu hồi được hơn 1.500 tỷ không? Đó có phải nguyên nhân dẫn đến âm vốn điều lệ?", luật sư nói.

Ông Thắm trả lời: "Đó không phải là nguyên nhân gây âm vốn điều lệ vì vốn chủ sở hữu ngân hàng khác với tiền kinh doanh. Việc nhầm lẫn hai loại tiền này nên mới dẫn đến việc cho rằng có thiệt hại từ việc chi lãi ngoài hợp đồng".

Bị cáo Thắm giải thích, vốn chủ sở hữu thì không cho phép đụng đến. Còn khoản chi lãi ngoài hợp đồng là khoản thu từ khách hàng vay tiền để trả cho người gửi tiền.

Chất vấn đại diện OceanBank, luật sư hỏi: "Căn cứ vào đâu để nói nhà băng bị thiệt hại 1.500 tỷ đồng?". Vị đại diện trả lời: Rút ra từ tài khoản hợp pháp của OceanBank, không có khả năng thu hồi. "Như vậy tiền cứ từ tài khoản chi ra mà không có khả năng thu hồi là thiệt hại đúng không?”, luật sư hỏi tiếp...

Đại diện VKS nhắc nhở các luật sư không nên lan man đi sâu vào việc hỏi "OceanBank có bị thiệt hại 1.500 tỷ không", cũng không gợi mở mà nên đặt thẳng vấn đề.

Thêm doanh nghiệp bị tố nhận ‘quà’

Sau giờ giải lao giữa buổi sáng, bị cáo Nguyễn Minh Thu, cựu tổng giám đốc OceanBank bất ngờ khai thêm doanh nghiệp nhận tiền chăm sóc khách hàng của nhà băng này.

Theo đó, khi làm Phó tổng giám đốc, bà Thu không trực tiếp chi lãi ngoài hợp đồng. Từ khi làm Tổng giám đốc (tháng 1/2011), bà nhận và chi trực tiếp cho ba khách hàng lớn là: Liên doanh dầu khí Vietsovpetro, Công ty Lọc hoá dầu Bình Sơn, Tổng công ty Dầu Việt Nam.

Cựu tổng giám đốc Nguyễn Minh Thu. Ảnh: Ngọc Thành

Với công ty Bình Sơn, bị cáo Thu khai đã chi tổng gần 19 tỷ đồng để chăm sóc Chủ tịch HĐQT, kế toán trưởng, người phụ trách tài chính. Theo lời khai, bà Thu đưa mỗi lần 500 triệu đồng đến một tỷ cho chủ tịch HĐQT; đưa 7-8 lần mỗi lần 500 triệu đồng cho tổng giám đốc; đưa bốn lần mỗi lần 500 triệu đến một tỷ đồng cho phó tổng giám đốc phụ trách kế toán; chi 300-500 triệu đồng cho kế toán trưởng.

Bà Thu khai còn khoản chi 11 tỷ đồng bị cơ quan điều tra cáo buộc song bà không được làm việc cụ thể về số liệu nên không rõ. Bà được cơ quan điều tra biết đây là số liệu theo dõi từ sổ sách kế toán.

Đối chất trước thông tin này, đại diện Bình Sơn nói đó "chỉ là lời khai của bị cáo Thu, còn lãnh đạo công ty không nhận". HĐXX đề nghị triệu tập các lãnh đạo bị tố nhận tiền trên tới phiên toà ngày 11/9.

Chiều nay, tòa không làm việc. Thứ hai (11/9), phiên xử sẽ tiếp tục ngày làm việc thứ 10 trong chuỗi 20 ngày.

Việc chi lãi ngoài hợp đồng 1.500 tỷ đồng bị VKSND Tối cao quy kết phạm tội thế nào?

Theo cáo trạng, đầu năm 2011, Hà Văn Thắm ra chủ trương về việc chi ngoài lãi suất huy động vốn cho các khách hàng trên toàn hệ thống OceanBank.

Theo chủ trương và chỉ đạo của ông Thắm, các bị can Nguyễn Minh Thu (tổng giám đốc), Lê Thị Thu Thuỷ, Nguyễn Thị Minh Phương (phó tổng Giám đốc) đã chỉ đạo lãnh đạo các khối, ban nghiệp vụ thuộc Hội sở ngân hàng Đại dương gồm: Nguyễn Thị Nga (trưởng ban kế toán), Vũ Thị Thuỳ Dương (Giám đốc ban kế toán và giao dịch trong nước), Nguyễn Hoài Nam (Giám đốc khối nguồn vốn), Nguyễn Thị Thu Ba (Giám đốc khối ngân hàng bán lẻ), Đỗ Đại Khôi Trang (Giám đốc khối khách hàng cá nhân), Nguyễn Xuân Thắng (Phó Giám đốc khối khách hàng lớn và đối tác chiến lược), Nguyễn Trà My (Phó giám đốc chi nhánh Thăng Long) và 34 giám đốc các chi nhánh trên cả nước, phòng giao dịch thực hiện việc chi lãi ngoài hợp đồng khi huy động vốn.

Từ năm 2010 đến cuối năm 2014, tổng số tiền OceanBank đã chi lãi ngoài hợp đồng cho các khách hàng gửi tiền là hơn 1.500 tỷ.

Trong số này, 34 cựu giám đốc các chi nhánh, phòng giao dịch phải chịu trách nhiệm với hơn 475 tỷ đồng. Họ bị cáo buộc là những người đã tiếp nhận chủ trương từ hội sở, sau đó phân công chỉ đạo nhân viên tại chi nhánh thực hiện chi tiền lãi ngoài cho khách hàng, giúp sức cho hành vi làm trái trong việc chi lãi ngoài, gây thiệt hại cho OceanBank.

Hành vi của những người này bị VKS cho rằng đã làm trái quy định của Ngân hàng Nhà nước về trần lãi suất huy động vốn. “Lũng đoạn thị trường tiền tệ và khiến an ninh tiền tệ bị đe doạ”, cáo trạng quy kết.