Người xóa nghèo từ rừng

Ông Lương Văn So- người tiên phong trong việc xóa nghèo từ trồng rừng ở Mường Lát.

Ngày tôi đến thăm, ông và gia đình đang sở hữu 8 ha xoan và lát chuẩn bị cho thu hoạch với mỗi ha lên đến 80 triệu đồng. Ngoài số tài sản từ rừng kể trên, gia đình ông So còn có trang trại kết hợp nuôi gà, vịt, 1.500 m2 và đàn dê, trâu, bò... lên đến hàng chục con. Chỉ nhìn vào nụ cười hiền hòa trên khuôn mặt sạm đen, gân guốc này thôi đã cảm nhận được phần nào ý chí vượt khó, vươn lên làm giàu ở con người ông.
“Ôi gương sáng gì đâu! Đất mình nghèo nên phải cố gắng vươn lên vậy mà!”- vừa thoăn thoắt phát những nhánh lát không mọc đúng lối ông vừa cười nói. Rồi ông kể: Ông vốn là bộ đội, nhiều năm tham gia chiến đấu bảo vệ cầu Hàm Rồng. Khi hòa bình lập lại, ông trở về quê ở bản Poong, xã Quang Chiểu.

Ngày ấy, không riêng bản Poom nghèo mà cả vùng biên giới này, bà con đều rơi vào cảnh thiếu ăn quanh năm. Với bản chất kiên cường của người được tôi luyện qua quân ngũ, không cam chịu nghèo đói, ông quyết định khai hoang rừng nghèo kiệt để trồng xoan và lát là hai loại cây thích hợp với với vùng đất khắc nghiệt này. Cùng thời gian đó, năm 2009, Đoàn Kinh tế quốc phòng 5 (Bộ chỉ huy Quân sự tỉnh Thanh Hóa) đã về xã Quang Chiểu vận động bà con dân bản nơi đây trồng xoan, lát để xóa đói, giảm nghèo. Ban đầu, người dân chưa mặn mà vì cho rằng trồng cây xoan, cây lát phải mất đến 8-10 năm mới cho thu hoạch. Điều mà bà con cần nhất lúc ấy là cơm gạo, khoai, sắn để qua cơn đói. Nếu trồng cây lấy gỗ, trong quãng thời gian chờ đợi, lấy gì mà ăn. Hơn nữa bà con nơi đây vẫn còn tâm lý trông chờ, ỷ lại vào trợ cấp gạo hàng tháng của Nhà nước. Ông nghĩ khác! Với ông đây là cơ hội để gia đình thoát nghèo và vươn lên làm giàu. Nghĩ vậy, ông đã mạnh dạn đăng ký trồng xoan trên diện tích đã khai hoang.

Không quản gian khó, ông cùng vợ và 3 người con làm việc cật lực từ khi mặt trời hừng đông đến tối mịt. Được Đoàn Kinh tế quốc phòng 5 hỗ trợ giống và hướng dẫn kỹ thuật trồng, chăm sóc, cây xoan lại rất thích hợp với điều kiện thổ nhưỡng khí hậu ở vùng miền núi Mường Lát, nên cây phát triển rất nhanh. Nhìn những vạt xoan xanh mướt mát chạy từ đầu rẫy đến cuối rẫy, ông mạnh dạn tiếp tục đầu tư giống, phân bón, trồng thêm 6 ha xoan và lát, đến năm 2015, gia đình ông So tiếp tục trồng thêm 2,5 ha xoan, lát nữa, nâng tổng số diện tích rừng trồng của gia đình ông lên 10,5 ha. Gia đình ông So đã trở thành một trong những hộ có diện tích trồng xoan, lát lớn nhất huyện và là người tiên phong trong trồng rừng lấy gỗ ở Mường Lát.

Đến nay, những cây xoan, lát trồng lứa đầu đã có đường kính 15 cm. Với chất lượng gỗ tốt, diện tích xoan này sẽ cho gia đình ông thu nhập lên đến 80 triệu đồng/1ha. “Tiếng lành đồn xa”, từ thành công của mô hình trồng xoan, lát trên đất rừng nghèo kiệt ở sườn núi của ông So, nhiều đoàn công tác của huyện Mường Lát và tỉnh Thanh Hóa đã về tham quan, học tập kinh nghiệm trồng rừng kinh tế bằng cây xoan, cây lát.

Để có được thành công như ngày hôm nay, ông So đã cùng gia đình vượt qua rất nhiều khó khăn, gian khổ khai khẩn đất rừng. Để giải quyết được bài toán lương thực, lấy ngắn nuôi dài. Trước tiên gia đình ông khai hoang đất làm ruộng bậc thang với diện tích 0,5 ha để trồng lúa. Vào thời điểm đó, ông So cũng là người tiên phong đưa máy cày về làm ruộng trong khi bà con dân bản còn rất xa lạ với việc canh tác ruộng nương bằng máy cơ giới. Từ thành công này nhiều gia đình ông, nhiều hộ dân trong bản đã mua máy cày góp phần nâng cao năng suất, hiệu quả trong sản xuất nông nghiệp, giải phóng sức lao động cho bà con dân bản.

Ngoài ra ông cũng vay mượn tiền của Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn để xây dựng trang trại nuôi gia súc, gia cầm. Cũng có những năm ông mạnh dạn trồng dưa hấu cho thu nhập 200 triệu đồng/năm.

Nói về thành công của ông So, ông Vi Văn Lượng, Trưởng bản Poong cho biết: Từ thành công của gia đình ông So, nhiều bà con dân bản đã thay đổi tư duy, nếp nghĩ để noi gương ông So, bắt tay vào trồng rừng. Đến nay, bà con đã trồng được 160 ha cây xoan, lát trên đất rừng nghèo kiệt ở bản Poom, góp phần xóa đói, giảm nghèo. Đồng thời xóa đi suy nghĩ trông chờ ỷ lại vào trợ cấp của Nhà nước.

Ông Cao Văn Cường- Chủ tịch UBND huyện Mường Lát cũng khẳng định: Thành công của mô hình trồng xoan trên sườn núi của gia đình ông So đã góp phần không nhỏ trong việc thay đổi tư duy, tập quán sản xuất của bà con Mường Lát. Huyện cũng đã tích cực vận động, nhân rộng mô hình này. Tính đến thời điểm hiện tại, toàn huyện đã trồng được 15.000 ha rừng xoan và lát. “Nếu cứ đà này, ít năm nữa, Mường Lát không chỉ phủ xanh lại được toàn bộ diện tích rừng nghèo kiệt, rừng trọc mà bà con đồng bào nơi đây còn có thể làm giàu lên nhờ rừng!”- ông Cường vui vẻ tâm sự.

Với những cống hiến của mình, năm 2015, ông Lương Văn So đã được UBND tỉnh Thanh Hóa tặng Bằng khen về điển hình tiên tiến trong phát triển kinh tế rừng.

Ban đầu, người dân chưa mặn mà vì cho rằng trồng cây xoan, cây lát phải mất đến 8-10 năm mới cho thu hoạch. Điều mà bà con cần nhất lúc ấy là cơm gạo, khoai, sắn để qua cơn đói. Nếu trồng cây lấy gỗ, trong quãng thời gian chờ đợi, lấy gì mà ăn. Hơn nữa bà con nơi đây vẫn còn tâm lý trông chờ, ỷ lại vào trợ cấp gạo hàng tháng của Nhà nước. Ông So nghĩ khác! Với ông đây là cơ hội để gia đình thoát nghèo và vươn lên làm giàu. Nghĩ vậy, ông đã mạnh dạn đăng ký trồng xoan trên diện tích đã khai hoang.

Từ thành công của gia đình ông So, nhiều bà con dân bản đã thay đổi tư duy, nếp nghĩ, bắt tay vào trồng rừng. Đến nay, bà con đã trồng được 160 ha cây xoan, lát trên đất rừng nghèo kiệt ở bản Poom, góp phần xóa đói, giảm nghèo. Đồng thời xóa đi suy nghĩ trông chờ ỷ lại vào trợ cấp của Nhà nước.