Quản lý việc kinh doanh, sử dụng thuốc trừ cỏ

Thuốc trừ cỏ hiện nay vẫn chiếm vai trò quan trọng trong sản xuất nông nghiệp, giúp cải thiện sức lao động cho người nông dân. Tuy nhiên, ngày càng xuất hiện tình trạng lạm dụng thuốc trừ cỏ đem đến nhiều hệ lụy tác hại cho sản xuất, môi trường, sức khỏe cộng đồng, đe dọa sự phát triển bền vững của nông nghiệp.

Theo ông Hùng, Việt Nam là một trong những quốc gia sử dụng thuốc bảo vệ thực vật nhiều và khó kiểm soát. Thuốc diệt cỏ dùng trên mọi đối tượng cây trồng; trong đó, dùng trên lúa là nhiều nhất.

Thời gian gần đây có nhiều ý kiến khác nhau về việc nên hay không nên sử dụng thốc trừ cỏ ở Việt Nam; thực trạng và tác hại của từng loại thuốc đến đâu cũng cần được sớm làm sáng tỏ.

Trong số các loại thuốc bảo vệ thực vật, thuốc trừ cỏ hóa học được sử dụng nhiều và phổ biến do chi phí thấp, hiệu lực sinh học cao. Hiệu quả sử dụng thuốc trừ cỏ đạt trên 75%, cao hơn so với thuốc trừ sâu bệnh (35-45%). Sản xuất nông nghiệp hữu cơ không sử dụng thuốc trừ cỏ hóa học phải chi phí gấp 20 lần cho phòng trừ cỏ dại so với sản xuất thông thường.

Ông Nguyễn Xuân Hồng, nguyên Cục trưởng Cục Bảo vệ thực vật, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đánh giá, khó khăn, thách thức trong quản lý thuốc trừ cỏ là sản xuất manh mún, số lượng người sử dụng tiếp xúc trực tiếp với thuốc trừ cỏ nhiều, trong khi đó hiểu biết kỹ thuật, nhận thức về trách nhiệm của người sử dụng thuốc hạn chế.

Cùng với đó là số lượng cửa hàng và người buôn bán thuốc quá nhiều, điều kiện kinh doanh còn lỏng lẻo; vai trò của chính quyền cơ sở trong việc tuyên truyền, hướng dẫn, kiểm tra, giám sát việc buôn bán, sử dụng thuốc trên địa bàn quản lý chưa được quan tâm đúng mức; thiếu cán bộ và cơ chế tư vấn lựa chọn, sử dụng thuốc cho người sản xuất.

Ông Hồng cho rằng, cần đẩy mạnh tuyên truyền nâng cao nhận thức, hiểu biết của người sản xuất và cộng đồng. Đồng thời, hoàn thiện các quy định của pháp luật về quản lý thuốc theo hướng chặt chẽ và chế tài đủ sức dăn đe.

Ngoài việc loại bỏ các thuốc độc hại cần đánh giá, phát hiện các thuốc kém chất lượng, hiệu lực thấp… để có cơ sở khoa học và thực hiện loại bỏ khỏi Danh mục thuốc được sử dụng tại Việt Nam. Có chính sách khuyến khích nghiên cứu, áp dụng các giải pháp khoa học công nghệ thân thiện với môi trường nhằm giảm thiểu thuốc hóa học.

Ông Nguyễn Văn Tuất, nguyên Viện trưởng Viện Khoa học nông nghiệp Việt Nam khuyến cáo, chỉ sử dụng thuốc trừ cỏ khi thật cần thiết và lựa chọn những loài thuốc có nguồn gốc, thời hạn sử dụng rõ ràng, hiệu lực phù hợp với từng đối tượng. Từng bước tiến dần đến sử dụng thuốc trừ cỏ sinh học được chiết suất từ cây cỏ, thảo dược. Sử dụng các biện pháp lựa chọn khác như vật lý, che phủ mặt luống… Khi sử dụng thuốc trừ cỏ phải nghiêm túc thực hiện theo quy tắc 4 đúng.

Tại hội thảo, các đại biểu đều cho rằng, song song với việc thắt chặt phương thức quản lý để chọn lọc các sản phẩm thuốc trừ cỏ an toàn và phù hợp điều kiện canh tác của Việt Nam, việc tiếp tục tiến hành các hoạt động hướng dẫn, đào tạo nông dân sử dụng các sản phẩm thuốc một cách có trách nhiệm, an toàn và hiệu quả, thay đổi tập quán canh tác cũ là giải pháp bền vững.