Fidel Castro trong trái tim người dân Cuba

Ông Fidel Castro trong một bài phát biểu tại Havana hồi tháng 3-2006. (Nguồn: AP).

Nhưng hôm thứ Bảy vừa qua, người dân Cuba đã thức dậy và nhận ra rằng vị lãnh đạo đáng kính của họ, người không thể thay thế, đã ra đi mãi mãi.

“Cách mạng là sự hy sinh”, giọng nói run run đầy xúc động của Fidel Castro vẫn vang lên trên các tuyến phố của Old Havana vào chiều thứ Bảy, khi kênh phát thanh nhà nước Cuba bắt đầu phát lại những bài phát biểu của ông, một ngày sau khi ông qua đời một cách thanh thản.

Dani, một người đàn ông 37 tuổi chuyên chở khách du lịch, thức dậy trong sáng cuối tuần và nghe thông tin như chớp bên tai đến từ người hàng xóm. “Tôi không thể tin nổi”, Dani nói. Cũng giống như đại đa số người dân Cuba ở cùng thế hệ, ông Dani đã từng nghĩ rằng lãnh đạo trong lòng ông sẽ luôn luôn hiện hữu. Trong lần sinh nhật lần thứ 80 của Fidel Castro, cách đây 10 năm, người dân ở hòn đảo xinh đẹp này đã chúc mừng ông bằng các tấm biển có ghi dòng chữ: “Thêm 80 năm nữa”.

Bên ngoài một tòa nhà cổ kính, ông Mario Astonia, một nhân viên an ninh, ngồi thu mình trong một góc sau khi nghe tin nhà lãnh đạo đáng kính qua đời. “Tôi cảm thấy nỗi đau từ tận trong tim” - ông nói: “Khi ông Fidel mới lên nắm quyền, đất nước này chỉ là một hòn sỏi trên đại dương. Giờ mọi người đều biết đến chúng tôi”.

Trong tối trước đó, tại những địa điểm sôi động nhất của Havana, nơi hội tụ các phòng triển lãm nghệ thuật hay các hộp đêm, bầu không khí đã rất khác thường. Tất cả các quán xá đều đóng cửa mà không đưa ra lời giải thích. Thông tin chính thức về việc ông Castro qua đời sau đó mới xuất hiện, khiến mọi người đều bàng hoàng.

Liset, một vũ công 26 tuổi, thổn thức sau khi nghe tin sốc. Cũng giống như rất nhiều nghệ sỹ Cuba khác, cô đã từng có cơ hội được gặp gỡ ông Castro. “Tôi đã từng được gặp ông ấy một lần” - Liset nói: “Tôi bắt đầu nhớ lại những gì ông ấy từng nói”.

Fidel Castro qua đời vào lúc 22h29 hôm 25/11 (giờ địa phương), và đến nửa đêm thì người dân Cuba biết được thông tin này thông qua một kênh phát thanh của ông.

Tại một vùng ngoại ô phía Nam Havana, gia đình ông Rodrigueaz đã theo dõi tin tức trên và sự im lặng bao trùm họ trong một khoảng thời gian dài sau khi chương trình nọ kết thúc. “El Caballo đã qua đời”, ông Leo nói, nhắc tới Fidel Castro bằng biệt danh của ông, với giọng nói như vỡ òa.

Người nhân viên làm việc tại sân bay này trong những ngày lễ vẫn treo trước cửa sổ căn hộ của mình lá cờ cách mạng. Cả gia đình Rodriguez hiện giờ vẫn luôn biết ơn chính phủ Cuba vì đã cấp cho họ nhà ở, miễn phí giáo dục cấp Đại học và đặc biệt là chăm sóc y tế miễn phí - điều hết sức quan trọng với cô con gái của họ, người mà hàng tuần phải đến gặp bác sỹ để điều trị một chứng bệnh mãn tính.

Những đứa trẻ đeo khăn quàng đỏ hăm hở tới những ngôi trường học mà không phải trả bất kỳ khoản phí nào, chương trình hỗ trợ các hộ dân nghèo, người người được hưởng chương trình chăm sóc y tế miễn phí… tất cả đều mang dấu ấn của một người đàn ông.

Người dân Cuba tỏ ra buồn bã trước thông tin ông Fidel Castro qua đời. (Nguồn: AFP).

Tại khoa luật của trường Đại học Havana, nơi mà ông Castro đi học từ năm 1945, nhiều sinh viên đang học tập tại đây vẫn tiếp tục bày tỏ sự ngưỡng mộ và biết ơn đối với những thành tựu mà vị lãnh đạo của họ mang tới. “Điều tuyệt vời nhất mà ông Fidel đã làm cho chúng tôi là không phải trả phí học Đại học và chăm sóc y tế”, một sinh viên cho hay.

Với những lợi ích mà vị lãnh đạo vĩ đại của họ đã mang tới cho người dân, ông Leo dự đoán rằng sẽ có rất đông người dân đổ tới Quảng trường Cách mạng để bày tỏ sự tiếc thương của họ. “Quảng trường sẽ rất đông người tới”, ông Leo nói.

Trước đó, theo một tờ báo của Cuba, rất nhiều người dân nước này ban đầu còn tưởng rằng thông tin cựu Chủ tịch Fidel Castro qua đời là một trò lừa bịp. Ông Castro cũng từng nhiều lần nói bông đùa rằng vào ngày ông chết, “sẽ không ai tin chuyện đang diễn ra”.

Người hàng xóm của gia đình Rodriguez cũng tỏ ra rất sốc trước thông tin này. Cũng như nhiều người cùng thế hệ, bà Elena, 36 tuổi, đã rơi lệ khi nghe tin Fidel Castro qua đời. “Phải, tôi đã khóc. Người dân Cuba chúng tôi đều yêu quý ông Fidel”.

Ở nhiều nơi khác tại Havana, nhiều người dân cũng thể hiện nỗi buồn trước sự mất mát to lớn này.

“Tôi không có gì để nói nữa. Rất nhiều người Cuba đang mất hết tinh thần” - bà Mercedes Copa, 59 tuổi, nói - “Ông Fidel qua đời đã mở ra một thời kỳ bất định. Ngày hôm nay có thể là khởi đầu của một thời kỳ mới trong lịch sử của Cuba”.

Trước sự ra đi của ông Fidel Castro, nhiều lãnh đạo thế giới đã bày tỏ niềm tiếc thương, đồng thời gửi lời chia buồn tới đất nước và nhân dân Cuba.

Tổng thống Nga Vladimir Putin ca ngợi cựu chủ tịch Fidel Castro là “biểu tượng của thời đại”. Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình khẳng định Fidel Castro sẽ sống mãi. Thủ tướng Canada Justin Trudeau gọi Fidel Castro là “nhà cách mạng và hùng biện huyền thoại”. Tổng thống Venezuela kêu gọi “mọi nhà cách mạng trên thế giới tiếp tục kế thừa di sản và ngọn cờ độc lập, chủ nghĩa xã hội” của cựu Chủ tịch Fidel Castro.

Cuba đã bắt đầu 9 ngày quốc tang để tưởng nhớ tới vị lãnh đạo kiệt xuất của họ. Tro cốt của ông Fidel Castro sẽ được chuyển về quê hương của ông ở Biran, phía Tây của hòn đảo xinh đẹp trên vùng biển Caribbean, trở lại con đường cách mạng mà ông đã bắt đầu từ năm 1959.