ICC phán quyết Nam Phi không tuân thủ quy chế của tòa

Tổng thống Sudan Omar al-Bashir. (Nguồn: EPA/TTXVN).

Thẩm phán Cuno Tarfusser, Chủ tọa phiên tòa, cho biết việc Nam Phi không bắt giữ Tổng thống Omar al-Bashir trong khi ông này đang ở trên lãnh thổ của mình là không tuân thủ yêu cầu của ICC về bắt giữ nhân vật này và trái với Quy chế Rome của ICC khi không tạo điều kiện để truy tố Bashir về tội ác chiến tranh, tội diệt chủng, tội ác chống lại loài người... đã từng xảy ra ở khu vực xung đột Darfur của quốc gia Đông Phi này.

Tuy nhiên, theo Thẩm phán Tarfusser, ICC sẽ không chuyển vấn đề này lên Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc xem xét vì động thái này sẽ "vô ích" do Hội đồng Bảo an đã không hành động hiệu quả đối với vấn đề liên quan đến ông Omar al-Bashir trong nhiều năm qua.

Trước đó, trong cuộc điều trần tại trụ sở ICC ở La Hay (Hà Lan) vào tháng Tư vừa qua, chính phủ và các luật sư Nam Phi đã bác bỏ cáo buộc của các công tố viên ICC rằng Pretoria đã vi phạm các quy định và nghĩa vụ đối với ICC mà nước này đã cam kết khi trở thành thành viên vào năm 2002.

Quan hệ giữa Nam Phi và ICC đã trở nên căng thẳng sau những cuộc tranh cãi gay gắt từ năm 2015 khi chính phủ Pretoria từ chối bắt giữ ông Bashir khi ông này tham dự Hội nghị thượng đỉnh Liên minh châu Phi (AU) tại thành phố Johannesburg vào tháng 6/2015, bất chấp lệnh bắt giữ của ICC đối với nhân vật này.

Theo các luật sư Nam Phi, Tổng thống Sudan được hưởng quy chế miễn trừ ngoại giao với tư cách là người đứng đầu nhà nước tham dự hội nghị cấp cao của châu lục. Tuy nhiên, các công tố viên ICC lại cho rằng Nam Phi, một quốc gia thành viên của ICC, phải có nghĩa vụ bắt giữ và chuyển giao ông Bashir theo lệnh của tòa án này.

Đến nay, Tổng thống Sudan vẫn bác bỏ cáo buộc phạm tội cũng như lệnh bắt giữ của ICC đối với ông và tiếp tục đến các nước khác mà không bị trừng phạt. Hiện ông Bashir vẫn đang phải đối mặt với 10 tội danh, trong đó có tội diệt chủng, tội ác chiến tranh, tội ác chống lại loài người... diễn ra trong cuộc xung đột đẫm máu ở khu vực Darfur vào năm 2003, khiến ít nhất 300.000 người thiệt mạng và 2,5 triệu người phải rời bỏ nhà cửa đi lánh nạn.