Khủng hoảng Vùng Vịnh: Thổ Nhĩ Kỳ quyết không rút quân khỏi Qatar

Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ cho rằng yêu cầu rút quân khỏi Qatar là “thiếu tôn trọng” Ankara. (Nguồn: AFP).

Bác bỏ tối hậu thư

Trong bài phát biểu trước báo giới hôm cuối tuần qua, Tổng thống Erdogan còn nói rằng tối hậu thư mà các nước Vùng Vịnh do Arab Saudi dẫn đầu gửi tới Qatar hồi tuần trước là “vi phạm luật pháp quốc tế”.

“Chúng tôi hoan nghênh quan điểm của Qatar bởi chúng tôi xem danh sách yêu cầu 13 điểm này là vi phạm luật pháp quốc tế” - hãng thông tấn nhà nước Anadolu dẫn lời ông Erdogan, nói.

Tổng thống Erdogan, người đã có cuộc họp báo ngay sau khi ông có buổi cầu nguyện tại một nhà thờ Hồi giáo ở Istanbul, đã nói rằng các yêu sách đưa ra đối với đồng minh trong khu vực của họ, Qatar, là một bước đi “quá mức”.

“Điều mà chúng tôi đang nói đến ở đây chính là một vụ tấn công nhằm vào chủ quyền của một quốc gia” - ông Erdogan nói - “Luật pháp quốc tế không cho phép một vụ tấn công nhằm vào chủ quyền của một quốc gia được phép diễn ra như vậy”.

Tuyên bố của Tổng thống Erdogan được đưa ra sau khi chính quyền Qatar hôm 24/7 tuyên bố bác bỏ tối hậu như mà liên minh do Arab Saudi dẫn đầu gửi cho họ, coi đây là một hành động vi phạm tới chủ quyền của họ.

Arab Saudi, Bahrain, Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE) và Ai Cập trước đó đã gửi cho Qatar một tối hậu thư gồm 13 điểm, đồng thời yêu cầu chính quyền Doha phải thực hiện đủ các yêu cầu trên mới có thể được gỡ bỏ các lệnh trừng phạt ngoại giao-kinh tế mà họ áp đặt suốt 3 tuần qua.

Chính phủ các nước Arab nói trên đã trao tối hậu thư trên cho Qatar thông qua nước hòa giải Kuwait từ hôm thứ Năm tuần trước, tức hơn 2 tuần lễ sau khi mọi mối quan hệ ngoại giao giữa khối liên minh trên với Qatar đã bị cắt đứt, đồng thời các nước trên cũng áp đặt lệnh trừng phạt kinh tế đối với Doha.

Dù không được công bố chính thức, nhưng bản tối hậu thư trên đã bị rò rỉ và được một số hãng truyền thông đăng tải. Trong số các yêu cầu được đưa ra, đáng chú ý nhất là việc đóng cửa hãng thông tấn al-Jazeera, được xem là một nguồn xung đột lâu năm giữa Qatar và các nước láng giềng - các bên cáo buộc Qatar khuấy đảo tình hình trong khu vực. Chính quyền Doha cũng được yêu cầu phải đóng cửa một căn cứ quân sự của Thổ Nhĩ Kỳ trên lãnh thổ của họ.

“Thiếu tôn trọng”

Trong tháng này, Quốc hội Thổ Nhĩ Kỳ đã bỏ phiếu thông qua một dự luật cho phép chính quyền nước này triển khai tới vài nghìn binh sỹ tới căn cứ quân sự ở Qatar. Thêm vào đó, đã có hàng chục binh sỹ nước này đã được triển khai thêm tới Qatar trong bối cảnh Ankara tăng cường hiện diện quân sự của họ ở nước này nhằm hỗ trợ chính quyền Doha trong cuộc khủng hoảng nghiêm trọng đang diễn ra ở Vùng Vịnh.

Trong cuộc họp báo hôm Chủ nhật vừa qua, Tổng thống Erdogan đã chỉ trích yêu cầu rút quân của các nước Arab do Arab Saudi dẫn đầu là một hành động “thiếu tôn trọng Thổ Nhĩ Kỳ”.

Ông Erdogan cũng nhắc lại một đề nghị với phía Arab Saudi nhằm xây dựng một căn cứ quân sự ở nước này, tương tự như căn cứ mà họ từng xây dựng ở nước láng giềng Qatar. Đề nghị này từng bị chính quyền Riyadh phản bác trước đây, thêm rằng một căn cứ quân sự Thổ Nhĩ Kỳ ở nước họ sẽ không được chào đón và “không cần thiết”.

“Nếu Arab Saudi muốn chúng tôi xây dựng một căn cứ ở nước họ, chúng tôi có thể đi một bước nữa theo hướng đó” - Tổng thống Erdogan nói, thêm rằng chính quyền Riyadh đã không đáp trả lại đề xuất mà họ đưa ra.

Ngoài ra, trong một tuyên bố cứng rắn khác, ông Erdogan cũng nói rằng chính quyền Ankara luôn giữ vững cam kết của mình trong hiệp ước phòng thủ đã ký kết với Qatar.

“Liệu chúng tôi có cần sự cho phép của nước khác khi chúng tôi hợp tác quốc phòng với một nước hay không? Không có ý công kích, nhưng Thổ Nhĩ Kỳ không phải một quốc gia tầm thường, không phải một nhà nước tầm thường” - ông Erdogan nói.

Tuần trước, Bộ trưởng Quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ Fikri Isik cũng tuyên bố đưa thêm quân đến Qatar là hữu ích. “Việc tăng cường sức mạnh của căn cứ Thổ Nhĩ Kỳ sẽ là bước đi tích cực đối với an ninh Vùng Vịnh. Xem xét lại thỏa thuận về căn cứ của Thổ Nhĩ Kỳ (ở Doha) không nằm trong chương trình nghị sự của chúng tôi”, ông Isik khẳng định.

Kể từ khi cuộc khủng hoảng ở Vùng Vịnh bùng nổ giữa Qatar và các nước láng giềng trong khu vực, Tổng thống Erdogan đã tuyên bố sẽ hậu thuẫn Qatar và bác bỏ mọi lời cáo buộc cho rằng chính quyền Doha đang bảo trợ cho chủ nghĩa khủng bố. Tuy nhiên, chính quyền Ankara cũng tránh gia tăng căng thẳng, không trực tiếp lên án hành động của Arab Saudi mà chỉ kêu gọi Riyadh đóng vao trò dẫn đầu trong việc giải quyết cuộc khủng hoảng này.