Mỹ áp thuế 300 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc

Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trong cuộc họp bên lề thượng đỉnh G20 tổ chức tại Osaka, Nhật Bản hôm 30/6.

“Lệnh ngừng bắn” chấm dứt

Sau quyết định áp thuế mới, hai nền kinh tế lớn nhất thế giới giờ đã áp thuế lẫn nhau đối với lượng hàng hóa lên tới 660 tỷ USD - một tình huống gửi đi tín hiệu đầy quan ngại đến các nhà kinh tế học và làm thị trường Phố Wall chao đảo. Quyết định áp thuế 10 % mà ông Trump đưa ra sẽ có hiệu lực từ ngày 1/9, và tiếp nối đòn thuế 25% đối với lượng hàng 250 tỷ USD của Trung Quốc đang có hiệu lực. Ngoài ra, ông Trump còn cảnh báo sẽ áp mức thuế cao hơn trong thời gian tới.

“Mức thuế 10% chỉ áp dụng trong thời kỳ ngắn hạn, sau đó tôi có thể nâng mức thuế hoặc cũng có thể giảm, dựa trên những diễn biến sắp xảy ra đối với thỏa thuận thương mại” - ông Trump nói trong cuộc họp báo tại Nhà Trắng và thêm rằng “mức thuế có thể lên tới 25%”.

Sau khi nối lại các vòng đàm phán thương mại tại Thượng Hải (Trung Quốc) trong tuần này, các nhà đàm phán thương mại dự kiến sẽ tổ chức thêm vòng họp tiếp theo tại Washington vào đầu tháng 9 tới, có nghĩa rằng họ sẽ thảo luận ngay sau khi đòn áp thuế mới có hiệu lực.

Khi tuyên bố trên Twitter quyết định áp thuế mới, Tổng thống Trump nói rằng Bắc Kinh từng nhất trí “mua thêm nông sản của Mỹ với số lượng lớn, nhưng đã không làm như vậy”.

“Thêm vào đó, người bạn của tôi là Chủ tịch Tập đã nói rằng ông ấy sẽ ngừng bán Fentanyl cho Mỹ - điều này chưa từng xảy ra, và nhiều người dân Mỹ tiếp tục chết!” - ông Trump nói, nhắc tới một loại chất gây nghiện có hại.

Quan hệ thương mại Mỹ-Trung luôn đầy biến động và thảm họa. Các vòng đối thoại giữa hai nước đã sụp đổ hồi tháng 5 vừa qua, và được phục hồi lại 2 tháng sau đó, sau khi lãnh đạo hai nước có cuộc gặp bên lề Hội nghị thượng đỉnh G20 tổ chức tại Nhật Bản. Thời điểm đó, hai nhà lãnh đạo đã tuyên bố lệnh “ngừng bắn” thương mại.

“Động lực chính của các vòng đàm phán vừa qua rõ ràng đã không thể đi đến đâu mà không có sức ép nhằm vào phía Trung Quốc” - Derek Scissors, chuyên gia về quan hệ kinh tế Mỹ-Trung tại Viện Doanh nghiệp Mỹ, nhận định - “Giờ đây, các bên có thể phản ứng tiêu cực, và các vòng đàm phán rủi ro bị chấm dứt hoàn toàn”.

Người tiêu dùng hứng chịu

Trước khi ông Trump ra quyết định áp thuế mới, giới chức Mỹ đã nỗ lực ngăn chặn việc đội chi phí các sản phẩm tiêu dùng ở trong nước. Nhưng hiện nay, lệnh áp thuế mới xuất hiện ngay trước mùa mua sắm chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến nhiều mặt hàng phổ biến nhập khẩu từ Trung Quốc - bao gồm các thiết bị điện tử gia dụng, smartphone, xe đẩy trẻ em, đồng hồ và đồ chơi...

Tổng thống Trump từng tuyên bố rằng Trung Quốc sẽ phải trả giá vì các đòn áp thuế. Nhưng đảng Dân chủ tại Quốc hội cùng các hội doanh nghiệp cho rằng các biện pháp áp thuế đang gây gánh nặng tài chính cho người tiêu dùng trong nước, khiến giá cả các loại hàng hóa gia dụng trở nên đắt đỏ hơn.

Trong lúc nhiều phần của nền kinh tế Mỹ bắt đầu tăng trưởng chậm lại, thì khu vực bán lẻ đang là một điểm sáng, giúp thúc đẩy đà tăng trưởng Mỹ trong lúc phần lớn các nước công nghiệp phát triển trên thế giới đang trên đà suy giảm. Nhiều ngành công nghiệp trong nước từng kêu gọi ông Trump “ngừng bắn”, cảnh báo về tầm ảnh hưởng của đòn áp thuế.

Washington cáo buộc Trung Quốc sử dụng các mô hình kinh tế định hướng nhà nước, bảo hộ các doanh nghiệp trong nước một cách không công bằng và đánh cắp công nghệ của Mỹ. Giới kinh tế học cho rằng, cuộc chiến thương mại giữa hai nước đang gây ảnh hưởng trầm trọng tới ngành công nghiệp chế tạo toàn cầu, đe dọa nền kinh tế thế giới ngay trong lúc nó đang trên đà suy yếu.