Rau sắng Bắc Kạn

Rau sắng hay còn gọi là cây rau ngót rừng, cây mỳ chính, rau ngót quế. Không giống như các loại rau khác chỉ cần trồng ngày một ngày hai là được hái lá, rau sắng từ khi trồng đến khi được hái lá lần đầu tiên phải sau ít nhất là 3-5 năm mới có thể thu hoạch.

Khi mùa Xuân đến, cây sắng rụng hết lá già và bắt đầu ra những ngọn lá non đầu tiên, và đến 2, tháng 3 âm lịch mùa thu hoạch ngọn, lá và cả những chùm hoa. Những chồi non xanh mơn mởn vươn lên đón ánh nắng mặt trời cũng chính là thời điểm ngon nhất của món rau này.

Lá rau sắng có mầu xanh thẫm, óng ả, ra hết lớp này đến lớp khác. Vào mùa thu hoạch, người dân vùng cao Bắc Kạn thường lên núi gùi từng gùi rau nặng trĩu vai. Những bó rau xanh mướt được bảo quản cẩn thận trong giậu phủ lá chuối để chuẩn bị cho phiên chợ sớm hôm sau. Rau sắng thường được bó thành những bó dài như ngọn rau bí, su su, bày bán nhiều trong các phiên chợ và được rất đông các bà, các chị mua về để chế biến thành các món ăn trong bữa cơm gia đình. Điều đặc biệt hơn đây không chỉ là loại rau dùng để nấu canh ăn rất ngon, bổ dưỡng mà còn là bài thuốc chữa trị được nhiều bệnh, tốt cho sức khỏe, nhất là phụ nữ mang thai.

Rau sắng chế biến rất đơn giản, rau mua ngoài chợ về chỉ cần tuốt lấy những đọt lá non, rửa sạch, vò qua rồi đun nước sôi, thả lá ngót vào nấu là đã có một món canh với vị ngọt đậm đà tự nhiên. Rau sắng nấu với thịt nạc hay cá đều thơm ngon. Mùa nắng nóng, bát cơm dẻo thơm chan với canh rau sắng, kèm theo chút dưa chua hay quả cà pháo thì quả là không gì ngon hơn. Khi ăn, cần nhai chậm, kỹ thưởng thức thật sâu, thật kỹ vị ngọt, vị bùi thì mới cảm nhận được hết hương vị đặc biệt của cây rau sắng bởi khác với rau ngót nhà, rau ngót rừng có vị ngọt hơn và có mùi vị đặc trưng rất riêng.

Không chỉ rau mới có thể chế biến thành món ăn mà quả sắng hình bầu dục, to như quả nhót, khi chín có màu vàng sẫm, ăn có vị ngọt như mật ong. Hạt của quả sắng sau khi bóc vỏ cũng có thể đem ninh với xương rất thơm ngon, có vị ngọt, bùi.

Do là loại rau đặc sản, lại phải mất thời gian rất lâu mới có thể cho thu hoạch nên giá của loại rau này cũng không hề rẻ, có khi lên tới 100.000đồng/kg. Có lẽ vì thế mà khi giới thiệu các món ngon, người dân Bắc Kạn thường hay nói nhiều về món rau đặc sản nơi vùng núi cao này.