Nỗ lực của Trung tâm phòng chống HIV/AIDS tỉnh Quảng Nam

Trao đổi với chúng tôi, bà Chế Thị Việt Hoa - Giám đốc Trung tâm cho biết, trên địa bàn Quảng Nam đến thời điểm này, lũy tích số trường hợp nhiễm HIV là 992 trường hợp, lũy tích số bệnh nhân AIDS là 548, lũy tích số người nhiễm HIV đã tử vong 459. Riêng 6 tháng đầu năm 2018 số trường hợp mới phát hiện nhiễm HIV 16, số chuyển sang bệnh nhân AIDS là 5 và số trường hợp tử vong do AIDS 3 người. Nếu so sánh với cùng kỳ năm 2017 số người nhiễm HIV, số bệnh nhân AIDS, số tử vong do AIDS tương tự nhau. Tỷ lệ nhiễm HIV trong cộng đồng tại Quảng Nam dưới 0,1% dân số (toàn quốc 0,3%).

“Phân tích số trường hợp nhiễm 6 tháng đầu năm 2018 về các đặc điểm dịch tể học nhiễm HIV/AIDS cơ bản giống với năm 2017. Đó là đa số là nam giới, độ tuổi 20-39, lây truyền chủ yếu qua đường máu do dùng chung bơm kim tiêm trong tiêm chích ma tuý”- bà Hoa cho biết.

Để người dân hiểu hơn về sự nguy hiểm của HIV/AIDS, Trung tâm đã tích cực tuyên truyền bằng nhiều cách, ban hành các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn triển khai các hoạt động phòng chống HIV/AIDS; các văn bản hướng dẫn, đôn đốc người nghiện tham gia chương trình Methadone; Tham mưu Sở Y tế ban hành kế hoạch hoạt động Phòng, chống HIV/AIDS năm 2018.

Trong hoạt động thông tin, giáo dục, truyền thông đã có sự phối hợp tích cực của các ban, ngành đoàn thể từ tỉnh đến cơ sở trong công tác thông tin, giáo dục, truyền thông phòng chống HIV/AIDS. Để hiệu quả, các nội dung truyền thông lồng ghép phòng, chống HIV/AIDS với phòng, chống các tệ nạn xã hội; về các biện pháp can thiệp dự phòng lây nhiễm HIV; về chống kỳ thị phân biệt và đối xử... Thông tin về HIV/AIDS được đăng tải qua các kênh thông tấn báo chí. Hình thức và đối tượng truyền thông cũng đa dạng, phong phú như: truyền thông trực tiếp qua các thành viên trong nhóm nhân viên tiếp cận cộng đồng; tuyền thông qua các cuộc thi tìm hiểu, giao lưu văn nghệ; tuyên truyền qua tờ rơi, pa no, áp phích...

Đáng chú ý, Trung tâm đã đẩy mạnh hoạt động can thiệp giảm thiểu tác hại. Cụ thể như chương trình điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế Methadone tiếp tục triển khai mạnh mẽ. Số người tham gia điều trị bằng Methadone gia tăng nhanh chóng. Hiện đang có 392 người nghiện chất dạng thuốc phiện tham gia điều trị bằng Methadone.

Cùng với đó là hoạt động tư vấn xét nghiệm tự nguyện được triển khai tại các phòng tư vấn của Trung tâm và các Trung tâm Y tế huyện. Cùng với đó là đẩy mạnh công tác chăm sóc, hỗ trợ điều trị HIV/AIDS. Hiện tại Quảng Nam có 2 phòng khám ngoại trú: 1 tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh và 1 tại Bệnh viện Nhi Quảng Nam. Hoạt động chăm sóc, hỗ trợ, điều trị tại cộng đồng thông qua đội ngũ chuyên trách, cộng tác viên, nhân viên tiếp cận cộng đồng…

Theo bà Hoa: Nhìn chung, dịch HIV/AIDS ở Quảng Nam đã có dấu hiệu chững lại, tuy nhiên chưa thật sự bền vững. Số người nhiễm HIV phát hiện hàng năm có giảm nhưng không nhiều. Dịch HIV/AIDS vẫn tiếp tục lây lan với một số thay đổi đáng lưu ý như: gia tăng sự lây nhiễm HIV qua quan hệ tình dục; gia tăng số người nhiễm vốn được coi là những người ít có nguy cơ như phụ nữ mang thai, công nhân…; một một bộ phận cán bộ và người dân chưa nhận thức đầy đủ về phòng, chống HIV/AIDS, còn có sự kỳ thị, phân biệt đối xử với người nhiễm HIV/AIDS. Cán bộ làm công tác phòng chống HIV/AIDS thiếu về số lượng và yếu về chất lượng, đặc biệt tuyến y tế cơ sở. Nguồn nhân lực có trình độ đại học để bổ sung cho hệ thống phòng, chống AIDS trong thời gian trước mắt còn rất khó khăn…

Chương trình Methadone tuy có thu được một số kết quả khả quan nhưng quy mô còn nhỏ, toàn tỉnh chỉ có 1 cơ sở điều trị và 5 cơ sở cấp phát thuốc Methadone. Việc lồng ghép chương trình hoạt động phòng, chống HIV/AIDS vào chương trình phát triển kinh tế-xã hội ở các cấp các ngành còn hạn chế. Công tác phối hợp liên ngành chưa chặt chẽ, thiếu đồng bộ.

Trước những khó khăn tồn tại, nhưng Trung tâm vẫn nêu quyết tâm: “Chúng tôi quyết tâm tăng cường các hoạt động phòng, chống HIV/AIDS, hướng đến mục tiêu 90% người nhiễm HIV biết được tình trạng nhiễm của bản thân; 90% người nhiễm HIV đủ điều kiện được điều trị ARV; 90% người nhiễm HIV điều trị ARV có tải lượng virus dưới ngưỡng lây truyền; khống chế tỷ nhiễm HIV trong cộng đồng dân cư dưới 0,1% vào năm 2018, giảm tác động của HIV/AIDS đối với sự phát triển kinh tế - xã hội”- bà Chế Thị Việt Hoa khẳng định.