Tai họa từ trên trời rơi xuống

Hiện trường vụ tai nạn tại công trường xây dựng Trung tâm Thương mại và văn phòng cho thuê (phường Nhân Chính, quận Thanh Xuân, TP Hà Nội).

Dư luận chưa hết bàng hoàng về việc thi công cẩu thả, tắc trách của công trình xây dựng Trung tâm Thương mại và văn phòng cho thuê (gồm 2 tầng hầm và 16 tầng nổi) trên đường Lê Văn Lương (Hà Nội) khiến một người đi xe máy tử vong khi đang lưu thông trên tuyến đường này vào tối 27/9 vừa qua. Việc đang đi đường, bỗng nhiên tử nạn khiến không ít người đi đường rùng mình.

Chỉ trước vụ tai nạn thương tâm ở Hà Nội vài ngày, tại TP HCM liên tiếp xảy ra vụ việc 3 công nhân đang thi công công trình Trung tâm thương mại Giga Mall trên đại lộ Phạm Văn Đồng (Q.Thủ Đức, TPHCM) bị rơi xuống đất, gặp chấn thương nặng ngày 24/9. Trước đó, một loạt vụ việc khác cũng xảy ra tại các địa phương trên cả nước, khiến những người trong cuộc, dư luận xã hội lên tiếng cảnh tỉnh tình trạng coi thường an toàn lao động tại các công trình xây dựng cao tầng hiện nay. Điển hình là vụ tai nạn xảy ra trong quá trình thi công Khu Trung tâm thương mại và căn hộ Saigon Homes (Q. Bình Tân, TP HCM), khiến 2 người tử vong.

Nghiêm trọng nhất là vụ thi công công trình tại địa chỉ 162 Phạm Văn Đồng (Q.Gò Vấp) mới đây đã khiến hàng chục người lưu thông trên đoạn đại lộ Phạm Văn Đồng đi qua công trình này một phen hoảng hốt tháo chạy. Nguyên nhân, công trình đang xây dựng thì xảy ra sự cố gãy cần cẩu vào trưa 19/9. Rất may tại thời điểm này không có tàu hỏa chạy qua và nhiều người đi đường kịp thời phát hiện sự cố và tháo chạy, nếu không hậu quả đã vô cùng lớn về nhân mạng.

Càng xót xa hơn khi nhìn vào các số liệu của Cục An toàn lao động, Bộ LĐTBXH, riêng TP HCM trong năm 2017 đã xảy ra 1.492 vụ tai nạn lao động, làm 123 người chết, 306 người bị thương nặng. Trong khi nếu chỉ tính riêng trong 3 tháng đầu năm 2018, toàn thành phố này đã xảy ra tới 15 vụ tai nạn làm chết người. Trong tháng 9 cũng diễn ra hàng chục vụ tương tự, dẫn đến thương vong đau lòng.

Về tình trạng để xảy ra tai nạn chết người tại các công trình xây dựng, vì nhiều lý do những thông tin này được bưng bít, hoặc xử lý nội bộ. Một phần của thực trạng trên cũng là do một số cán bộ phụ trách lĩnh vực thanh tra xây dựng ở không ít địa phương thiếu trách nhiệm trong chuyên môn, nghiệp vụ được giao, thậm chí “thông đồng” cùng nhà thầu và chủ đầu tư các công trình, dẫn đến lơ là nhiệm vụ.

Tuy tòa án các cấp thời gian qua cũng đưa ra xét xử một số vụ liên quan đến trách nhiệm của các cá nhân, tập thể trong một số các vụ việc tai nạn lao động, dẫn đến chết người tại các công trình cao tầng. Tuy nhiên, trên thực tế tình trạng sai phạm trong thi công xây dựng diễn biến hết sức phức tạp. Vấn đề cốt lõi nằm ở cơ quan thanh tra, kiểm tra, giám sát thi công xây dựng, rộng hơn là trách nhiệm của người đứng đầu chính quyền các địa phương trong quá trình giám sát.

Tình trạng thiếu sót trong công tác quản lý nhà nước về an toàn lao động tại các công trình cao tầng đã trực tiếp tạo điều kiện cho các chủ đầu tư, tư vấn giám sát, nhà thầu cố tình phớt lờ các quy định về an toàn lao động. Và, chỉ khi để xảy ra các sai phạm, dẫn đến chết người, dư luận lên tiếng mới vào cuộc xử lý từng vụ việc một. Đây là vấn đề tồn tại từ nhiều năm nay, thiết nghĩ hơn bao giờ hết, việc xử lý trách nhiệm trong quan lý nhà nước; xử lý trách nhiệm các chủ đầu tư, nhà thầu để xảy ra tai nạn lao động, dẫn đến chết người là cần thiết. Trong đó, nếu phát hiện công trình sai phạm, cơ quan chức năng cần có trách nhiệm làm rõ, sai đến đâu xử nghiêm đến đó, chuyển hồ sơ sang cơ quan công an điều tra hình sự nếu xảy ra sự cố nghiêm trọng. Chỉ có như vậy mới ngăn ngừa được những “tai họa từ trên trời rơi xuống”.