Tăng cường đối thoại

Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Đức Chung với người dân xã Đồng Tâm, ngày 22/4. Ảnh: TTXVN.

Vụ việc căng thẳng ở xã Đồng Tâm, huyện Mỹ Đức vừa qua đã làm không ít người lo lắng, băn khoăn. Không ít các trang mạng xã hội nhân việc này thổi gió, xuyên tạc càng đẩy sự việc nóng thêm. Hiển nhiên chỉ nhìn vào hình thức, những hành vi xảy ra, khi chưa hiểu hết vấn đề, chưa hiểu hết lòng dân, hiểu hết sự việc, người ta thấy một vấn đề quá nóng, những mâu thuẫn lớn tưởng như rất khó giải quyết.

Nào những hành vi của dân từ chống đối, bắt cả cán bộ, chiến sĩ công an, đến dựng vật cản, nội bất xuất, ngoại bất nhập... Nào những hành vi do những trang mạng nào đó thêu dệt như tưới xăng, tự thiêu…Ngay người dân trong cuộc, ai cũng biết rằng mình đang vi phạm pháp luật, dễ bị kẻ xấu lợi dụng, lo ngại bị hiểu lầm, muốn tháo gỡ cái nóng, càng lo lắng hơn, nếu như sự việc căng thẳng kéo dài, đẩy đi xa hơn…

Và rồi, cả người dân nơi xảy ra điểm nóng, cho đến các cán bộ lãnh đạo, có trách nhiệm từ thành phố cho đến Trung ương đều nhẹ lòng khi vụ việc căng thẳng được cởi nút chỉ từ một cuộc đối thoại. Cũng từ đây, những bất cập, những tiêu cực, hạn chế, trắng đen rồi sẽ được công khai, minh bạch. Hơn ai hết, phấn khởi trước hết là người dân. Người dân chỉ muốn được thực sự tuân theo pháp luật, được phán xử công bằng.

Điểm nóng ở Đồng Tâm, việc đối thoại ở Đồng Tâm cũng chỉ là một trong nhiều vụ việc xảy ra gần đây được giải quyết nhanh chóng thông qua đối thoại, thông qua việc cán bộ lãnh đạo có chức, có quyền trực tiếp đến với dân, sâu sát với cơ sở. Cách đây mấy năm, đầu tháng 10/2013, từng đã xảy ra chuyện hàng trăm người dân thôn Bôi Câu, Kim Bôi (Hòa Bình) khi tập trung ngăn chặn việc đào đãi vàng, thậm chí còn bắt, trói 6 cán bộ, trong đó có 3 cảnh sát môi trường.

Cuối tháng 10/2013, cũng xảy ra chuyện hàng ngàn người dân huyện Tư Nghĩa, tỉnh Quảng Ngãi đã kéo đến UBND huyện, tràn ra Quốc lộ 1A để phản ứng việc chính quyền cho các doanh nghiệp nạo hút cát ven biển Cửa Đại.

Mới một năm trước, vào tháng 3/2016 đã xảy ra vụ khiếu nại của hàng ngàn người dân ở thị xã Sầm Sơn, hay tháng 10/2016 hàng ngàn hộ kinh doanh ở chợ TP Hà Tĩnh cũng tập trung khiếu nại.

Trong đa số các sự vụ nói trên, trực tiếp các lãnh đạo từ Chủ tịch UBND tỉnh hay Bí thư Tỉnh uỷ đều đã phải vào cuộc, trực tiếp nói chuyện, đối thoại với dân. Những vụ việc tưởng chừng quá phức tạp, quá nóng, đều đã được giải quyết trong sự vui mừng, phấn khởi của đôi bên.

Trong các vụ việc, điểm nóng, đã có không ít vụ việc xuất phát từ việc người dân lạm dụng dân chủ quá trớn, bị lôi kéo do chưa nắm được thông tin, hiểu lầm, thậm chí quá khích dẫn đến vi phạm pháp luật. Thế nhưng đa số vụ việc đã nảy sinh từ những việc làm không vì dân.

Ví như các doanh nghiệp tại Quảng Ngãi khai thác cát đã làm sạt lở nặng, làm thiệt hại đến đất sản xuất, hồ nuôi tôm của dân. Rồi các tiểu thương TP Hà Tĩnh lo chính quyền sẽ bán chợ. Hay ở Đồng Tâm là những băn khoăn trong việc thu hồi đất chưa được làm rõ đâu là đất nông nghiệp trong quỹ đất còn lại, đâu là đất quốc phòng đã được thu hồi?

Nhiều vụ việc, dân kêu, nhưng đơn từ kiến nghị chưa được giải quyết dứt điểm, sự không giải quyết rõ ràng, xử lý minh bạch, càng gây bức xúc, không ít nơi, cán bộ cơ sở làm mất lòng tin của dân, còn thách thức với dân, làm thêm giọt nước tràn ly.

Thực tế sau nhiều sự vụ xảy ra, người ta càng thấy được lòng yêu nước, sự hy sinh của người dân. Hầu hết người dân đều muốn yên ổn làm ăn, muốn đóng góp sức mình vào công cuộc xây dựng đất nước. Nhiều người sẵn sàng hiến đất, hiến nhà vì sự nghiệp chung. Tuy nhiên, sẽ không ai chấp nhận trước những hiện tượng tiêu cực, tham nhũng, sách nhiễu, hành dân. Ai cũng mong tất cả đều phải minh bạch, công bằng.

Để đảm bảo sự công bằng, minh bạch, đối thoại đôi bên là một giải pháp hết sức cần thiết. Pháp luật đã rất coi trọng vấn đề này. Đối thoại ngay từ khi việc xảy ra, khi hoà giải cho đến khi điều tra, tranh tụng xét xử. Luật Khiếu nại số 02/2011/QH13, Điều 30, Điều 39 đã quy định rõ về việc

Tổ chức đối thoại, một quy định bắt buộc, căn cứ để giải quyết khiếu nại, từ giải quyết khiếu nại lần đầu đến giải quyết lần hai. Việc đối thoại của cán bộ lãnh đạo với dân không chỉ giải quyết nguyện vọng, kiến nghị của dân mà còn thể hiện sự gần dân, quan tâm đến dân của các cán bộ công bộc với dân.

Cũng sau mỗi những sự vụ, điểm nóng, khiếu tố đông người xảy ra, người ta thường trăn trở: Trách nhiệm các cấp uỷ đảng, chính quyền, các đoàn thể ở địa phương ở đâu? Công tác tuyên truyền, việc đại diện cho người dân ra sao? Đành rằng ở nhiều địa phương, không ít cán bộ chính quyền đã vi phạm pháp luật, tiêu cực, tham nhũng. Tuy nhiên còn đó các tổ chức đảng, đoàn thể như MTTQ, Hội Cựu chiến binh, Hội Nông dân…

Không kể nhiều quy định pháp luật khác, Điều 6 Luật Khiếu nại cũng đã quy định: “MTTQ Việt Nam và các tổ chức thành viên có trách nhiệm giám sát việc thực hành pháp luật về khiếu nại theo quy định của luật này, động viên nhân dân nghiêm chỉnh thi hành pháp luật về khiếu nại; tổ chức việc tiếp công dân đến khiếu nại; khi nhận được khiếu nại thì nghiên cứu, hướng dẫn người khiếu nại đến cơ quan, tổ chức có thẩm quyền giải quyết khiếu nại”.

Điều 9 Hiến pháp năm 2013, tiếp tục nhấn mạnh làm rõ thêm vai trò, nhiệm vụ của MTTQ: “Mặt trận Tổ quốc Việt Nam là cơ sở chính trị của chính quyền nhân dân; đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của Nhân dân…”.

Rõ ràng, không ít các vụ khiếu tố, những điểm nóng đã xảy ra, các đoàn thể nơi đây chưa thể hiện được vai trò, trách nhiệm của mình. Nếu như các cấp uỷ đảng, tổ chức đoàn thể làm hết trách nhiệm, thể hiện vai trò của mình,việc khiếu nại chắc chắn sẽ hạn chế. Những điểm nóng sẽ được dập tắt ngay từ khi nhen nhóm. Không ít điểm nóng, vụ việc lớn trước đó như ở Thái Bình, Tây Nguyên…

MTTQ Trung ương đã trực tiếp vào cuộc, trực tiếp xuống gặp dân lắng nghe tâm tư, nguyện vọng của dân, phản ánh, kiến nghị của dân, phối hợp với chính quyền giải quyết và giám sát việc giải quyết có lý, có tình, đúng pháp luật, vì quyền lợi của nước, của dân. Không có việc gì khó khi Đảng, chính quyền, các đoàn thể, cùng dân mở lòng, cùng chung sức, chung lòng vì sự nghiệp dân giàu, nước mạnh, xã hội dân chủ, công bằng, văn minh.