Tăng huyết áp: Nhận diện kẻ giết người thầm lặng

Ảnh minh họa.

Thông điệp này cũng đã được nhắc lại mạnh mẽ trong buổi lễ Hưởng ứng ngày Thế giới phòng, chống tăng huyết áp vừa được Bộ Y tế và Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tổ chức tại Hà Nội.

Tăng huyết áp là nguyên nhân chính gây tai biến mạch máu não, nhồi máu cơ tim, suy tim, suy thận.... và những bệnh tim mạch này đang là nguyên nhân tử vong hàng đầu trên thế giới. Theo Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến, hiện nay Việt Nam có khoảng 12 triệu người bị tăng huyết áp, tức là cứ trong 5 người trưởng thành thì có 1 người mắc. Tăng huyết áp là nguyên nhân chủ yếu làm cho hàng trăm ngàn người bị liệt, tàn phế hoặc mất sức lao động mỗi năm và các bệnh tim mạch này đang là nguyên nhân tử vong số một tại Việt Nam, chiếm tới 33% tổng số ca tử vong toàn quốc. Hầu hết người bị tăng huyết áp không có biểu hiện triệu chứng nào cả và thậm chí họ còn không biết mình bị bệnh. Vì vậy tăng huyết áp được gọi là “kẻ giết người thầm lặng”.

Cũng theo PGS.TS Nguyễn Thị Kim Tiến: “bệnh tăng huyết áp đang gia tăng trong cộng đồng có nguyên nhân quan trọng là do các hành vi nguy cơ như hút thuốc, uống rượu bia, dinh dưỡng không hợp lý và thiếu vận động thể lực. Kết quả điều tra của Bộ Y tế năm 2015 cho thấy hiện có 45% nam giới hút thuốc, 77% nam giới uống rượu bia trong đó gần một nửa uống ở mức nguy hại, người dân ăn muối nhiều gấp hai lần so với khuyến nghị của Tổ chức Y tế thế giới và có khoảng 1/3 dân số thiếu hoạt động thể lực. Đặc biệt, trong 12 triệu người mắc tăng huyết áp ở cộng đồng hiện nay thì có tới gần 60% chưa được phát hiện và trên 80% chưa được điều trị.

Rất nhiều người trong chúng ta đều đã ít nhất một lần chứng kiến trường hợp một người đang bình thường nhưng đột ngột chỉ sau một cơn tăng huyết áp dẫn đến tai biến mạch máu não và hậu quả là bị tử vong hoặc nếu qua khỏi thì bị tàn phế, nằm liệt giường, thậm chí phải chăm sóc suốt cuộc đời. Nguyên nhân của hầu hết những trường hợp này là do khi mắc bệnh không được phát hiện sớm, hoặc người bệnh vẫn hút thuốc, lạm dụng rượu bia, ăn mặn.... và không tuân thủ việc dùng thuốc cũng như các lời khuyên của thầy thuốc”.

Theo Đại diện Văn phòng WHO tại Việt Nam, hệ thống y tế cần tiếp tục cải cách trong đó tập trung vào tăng cường hệ thống y tế công cộng để tham mưu cho Chính phủ và các ban, ngành xây dựng và thực thi các chính sách y tế công cộng. Đồng thời giáo dục cho người dân về phòng chống bệnh không lây nhiễm. Hệ thống y tế công cộng cần đảm bảo cung cấp dịch vụ chăm sóc lâu dài dựa vào trạm y tế xã và cộng đồng trong điều trị quản lý tăng huyết áp lồng ghép với các bệnh mãn tính khác. Đặc biệt là đái tháo đường, một loại bệnh không lây nhiễm nhưng cũng là một yếu tố nguy cơ quan trọng của bệnh tim mạch.

Thông điệp được Bộ Y tế đưa ra năm nay là kêu gọi cộng đồng để dự phòng tăng huyết áp nói riêng cũng như các bệnh không lây nhiễm nói chung, mỗi người dân cần có chế độ dinh dưỡng lành mạnh, tăng cường ăn rau và trái cây, giảm ăn muối xuống dưới 5 gam/ngày, tích cực vận động thể lực ít nhất 30 phút mỗi ngày, không hút thuốc và không lạm dụng rượu bia. Thực hiện những hành vi nêu trên sẽ giúp chúng ta phòng tránh được ít nhất 80% các bệnh tim mạch, đái tháo đường týp II và trên 40% các bệnh ung thư.