Tạo đà cho khởi nghiệp nông nghiệp

Sản xuất rau thủy canh tại trang trại Phong Thúy, huyện Đức Trọng, Lâm Đồng.

Khó khăn về vốn, mặt bằng đất đai... là những rào cản đã và đang trói buộc các doanh nghiệp khởi nghiệp nói chung và các DN khởi nghiệp trong lĩnh vực nông nghiệp công nghệ cao nói riêng. Đó là đánh giá của giới chuyên gia tại buổi tọa đàm “Tạo đà cho khởi nghiệp công nghệ cao”, do Cổng Thông tin điện tử Chính phủ tổ chức chiều 24/2 tại Hà Nội.

Chỉ 10% DN khởi nghiệp thành công

Khởi nghiệp nông nghiệp công nghệ cao đang được Chính phủ, các nhà quản lý rất quan tâm. Ngay từ đầu năm nay, nhiều quỹ đầu tư khởi nghiệp đã thông báo rót vốn vào các dự án khởi nghiệp ngành nông nghiệp công nghệ cao và đang tiếp tục tìm dự án triển vọng để đầu tư trong thời gian tới. Thủ tướng Chính phủ mới đây cũng đã quyết định sẽ rót 100.000 tỷ đồng vốn vào nông nghiệp công nghệ cao với kỳ vọng sẽ thúc đẩy nền nông nghiệp - lĩnh vực chủ chốt của nền kinh tế sẽ phát triển mạnh mẽ, ổn định và bền vững trong thời gian tới. Đây cũng là hướng đi tất yếu của thời kỳ hội nhập.

Theo đánh giá của giới chuyên gia, tinh thần khởi nghiệp đang ngày càng lan tỏa ở giới trẻ. Đặc biệt, với các chính sách đang được đưa ra nhằm hỗ trợ đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp, lĩnh vực kinh tế này được kỳ vọng sẽ thu hút được nhiều DN tham gia và khởi nghiệp trong thời gian tới.

Tuy nhiên, một con số thống kê cho biết, cứ khoảng 10 DN khởi nghiệp thì có chỉ có 1 DN thành công (tương đương con số 10% DN thành công). Điều này cho thấy, các DN gặp không ít khó khăn khi bước chân vào lĩnh vực kinh doanh. “Kể cả khi họ đã có ý tưởng, hoài bão, nhưng những rào cản từ chính sách, khả năng tiếp cận vốn... vẫn luôn là những điểm nghẽn khiến cho số lượng DN khởi nghiệp không thành công gia tăng”- ông Đậu Anh Tuấn, Trưởng ban Pháp chế (Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam - VCCI) chia sẻ tại buổi tọa đàm. “Tôi đã gặp và tiếp xúc với nhiều DN sản xuất nông nghiệp, họ bơ vơ dù chính sách rất nhiều”- ông Tuấn nói.

Ý tưởng thôi, chưa đủ

Một trong những khó khăn lớn nhất của các DN khởi nghiệp hiện nay chính là nguồn vốn. Nhiều DN khởi nghiệp cho biết, họ gặp rất nhiều trở ngại trong việc tiếp cận nguồn vốn vay ngân hàng, về thủ tục vay, yêu cầu về tài sản thế chấp. Bên cạnh đó là điều kiện về đất đai. Vẫn theo ông Đậu Anh Tuấn, làm nông nghiệp, yếu tố quan trọng nhất là mặt bằng đất đai. Thế nhưng, các DN cho hay, họ tìm quỹ đất để khởi nghiệp rất khó.

Đồng quan điểm, ông Trần Lệ, Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần Hoa Anh Đào cho biết, DN, đặc biệt là DN thuộc lĩnh vực nông nghiệp muốn kinh doanh phải có diện tích, mặt bằng kinh doanh lớn. Không thể phát triển mạnh nếu cứ manh mún, nhỏ lẻ. Ông Lệ cho biết, muốn tìm một quỹ đất để phát triển hoa, rau, ông phải đi rất nhiều địa phương và cuối cùng mới có thể dừng chân ở tỉnh Vĩnh Phúc để thực hiện ước mơ khởi nghiệp bằng nông nghiệp công nghệ cao của mình.

“Tìm được một diện tích đất đủ lớn để làm nông nghiệp đã khó, làm sao để làm ăn suôn sẻ còn khó hơn. Chúng tôi khi thực hiện dự án hoa, rau sạch tại địa phương đã gặp phải rất nhiều rắc rối từ thủ tục, cơ chế hoạt động” - ông Lệ cho hay và nhấn mạnh: Khởi nghiệp chỉ có ý tưởng thôi chưa đủ, phải có sự đồng hành của người thân, bạn bè và cả sự liên kết với các nhà chuyên môn, nhà khoa học cũng như ưu đãi, tạo điều kiện từ phía nhà quản lý, chính quyền địa phương mới có thể thành công.

Trở lại với con số chỉ có 10% DN khởi nghiệp thành công, ông Đậu Anh Tuấn cho rằng, việc DN khởi nghiệp rồi lại phá sản cũng là quy luật thị trường. Nếu anh kinh doanh không hiệu quả thì anh phải chấp nhận phá sản. Sự phá sản đó cũng là bài học để DN có thể khởi nghiệp lần sau. Tuy nhiên, ông Tuấn nêu vấn đề: Nếu DN phá sản do chưa chuẩn bị tốt kế hoạch kinh doanh, chưa tính toán kỹ các phương án, chiến lược phát triển cũng là điều dễ hiểu.

Song, với những DN phá sản vì rào cản chính sách, vì thủ tục hành chính thì rất đáng quan tâm, cần tìm ra những điểm nghẽn để giải tỏa, gỡ bỏ. Bởi vậy, ông Tuấn cho rằng, để thúc đẩy khởi nghiệp nông nghiệp công nghệ cao, thời gian tới còn rất nhiều việc phải làm, trong đó cần phải rà soát lại các chính sách về ưu đãi cho cộng đồng DN khởi nghiệp. “Về lâu dài, Nhà nước cần khuyến khích hình thành các loại quỹ đầu tư như quỹ đầu tư mạo hiểm, quỹ cho khởi nghiệp... để tạo điều kiện, động lực cho các DN khởi nghiệp”- theo ông Tuấn.