Tháng 5 ở Làng Sen

Ngoài ra, nhân dân còn hiến đất để mở đường, xây dựng các công trình công cộng. Dáng dấp NTM kiểu mẫu ở Kim Liên đến nay đã cơ bản hình thành. Chất lượng cuộc sống của người dân được cải thiện; các giá trị truyền thống được giữ gìn và phát triển theo hướng văn minh, hiện đại; ý thức của người dân về vệ sinh, bảo vệ môi trường được nâng lên...

Một góc Làng Sen quê Bác

Trở lại làng quê Kim Liên, Nam Đàn (Nghệ An) giữa cái nắng chói chang, khắp các ngả đường cờ hoa rợp một màu đỏ. Và lần này về, chúng tôi được nghe những câu chuyện về Bác, sự trân quý, cảm động, yêu thương... dành cho Bác-một người con Làng Sen làm rạng danh đất Việt.

Hồi ức không thể nào quên

Câu chuyện cảm động mà chúng tôi được của ông Nguyễn Thanh Xuân (SN 1931) trú tại xóm Liên Sơn, xã Kim Liên, Nam Đàn- người quay những thước phim cuối cùng về Hồ Chủ tịch kể lại.

“Vào sáng 29/8/1969, tôi và anh Trần Anh Trà được Tổng cục Chính trị điều đi làm nhiệm vụ đặc biệt mà không biết đi đâu, làm gì. Nhận lệnh, hai người cẩn thận lau chùi lại máy móc, chuẩn bị phim nhựa rồi lên ôtô. Xe chở chúng tôi tới Phủ Chủ tịch. Một cảm giác thật lạ, một chút hồi hộp cùng lo lắng xen trong tôi. Gặp Bác, ai cũng lệ nhòa nước mắt. Ông Vũ Kỳ, thư ký của Bác cho biết sức khỏe của Bác rất yếu. Bộ Chính trị yêu cầu tổ làm phim quân đội ghi lại những giây phút có lẽ là cuối cùng của Người”- ông Xuân nhớ như mới hôm qua.

Uống ngụm chè xanh, ông tiếp tục câu chuyện: Ngày 30/8, đoàn làm phim được thông báo “Bác đỡ hơn”. Nhưng đến sáng 1/9, ông Vũ Kỳ lại thông báo sức khỏe Hồ Chủ tịch tiến triển không tốt. Chiều hôm đó, 2 nhà quay phim Nguyễn Thanh Xuân, Trần Anh Trà được mang máy vào phòng bệnh để ghi hình. Chủ tịch Hồ Chí Minh nằm đó trong lặng im, đứng quanh là lãnh đạo Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Quân ủy Trung ương…, ai cũng lặng thinh, xúc động.

“Và điều không muốn cũng đã đến, sáng 2/9, ông Vũ Kỳ thông báo sức khỏe Bác rất yếu và yêu cầu chúng tôi mang máy vào. 9h47, Bác trút hơi thở cuối cùng trong tiếng nấc nghẹn ngào, thương xót của những người có mặt. Chúng tôi cố gắng ghi lại hình ảnh thiêng liêng này, nhưng cứ đưa máy lên là nước mắt giàn giụa, ướt nhòa cả thước ngắm máy quay. Khi đó, chúng tôi mở ống kính ở độ rộng nhất và cứ thế mà quay, nhưng cứ đưa máy lên là nước mắt giàn giụa, ướt nhòa cả thước ngắm máy quay”- ông Xuân rơm rớm nước mắt nhớ lại. Đến trưa, khi xe cứu thương chở thi hài Hồ Chủ tịch về Viện Quân y 108, ông Xuân lại được phân công ghi lại hình ảnh các chuyên gia Liên Xô tìm cách bảo vệ thi hài của Người. Sau khi quay xong gần 5.000 mét phim nhựa lịch sử về những giây phút cuối cùng của Chủ tịch Hồ Chí Minh, toàn bộ hình ảnh được giao lại cho Xưởng phim Quân đội. Đến nay, khi tuổi đã cao, nhưng nhớ lại giây phút ấy hay xem tivi nhìn những thước phim mình quay năm nào ông lại bồi hồi xúc động.

Ông Nguyễn Huy Dũng kể lại những kỷ niệm về Bác.

Trú tại làng Sen 2, xã Kim Liên còn có người cận vệ Nguyễn Huy Dũng (SN 1937) nguyên là chiến sĩ Cục Cảnh vệ, nguyên là Giám đốc Khu di tích Kim Liên. Với ông Dũng, hơn 5 năm phục vụ tại Phủ Chủ tịch với vai trò là cảnh vệ những câu chuyện đời thường giữa Bác Hồ vẫn được ông nhớ mãi. Ông nhớ lại, khi được phân công làm nhiệm vụ tại Phủ Chủ tịch thấy lâng lâng khó tả, chỉ nghĩ rằng sẽ luôn được gặp Bác, nhưng khi mới vào Phủ ông chỉ làm cận vệ vòng ngoài, mãi đến 1964 ông mới được bảo vệ Bác gần hơn. “Công việc lúc đó, chỉ là đứng gác quanh nơi Bác làm việc, vừa gác nhưng cũng là để lúc cần Bác gọi. Những lúc như vậy mới thấy tường tận được con người của Bác, thật giản dị và đặc biệt”- ông Dũng nhớ lại.

Ông Dũng kể tiếp: “Những ngày cuối cùng trước lúc Bác mất, chứng kiến việc Bác hỏi ông Vũ Kỳ mà tôi thấy tình Bác bao la quá. Số là, vào ngày 2/9/1969, theo như những năm trước đó là khoảng 7h sáng là sẽ làm tổ chức mít tinh kỷ niệm Ngày thành lập nước. Khoảng 6h sáng, Bác hỏi ông Vũ Kỳ, “năm nay có làm mít tinh kỷ niệm không chú Kỳ để Bác ra gặp đồng bào ít phút”. Nhưng Bác đã yếu lắm rồi”.

Trong những lần Bác về thăm quê, bà con quê hương Kim Liên là người vui nhất. Nhớ lại những giây phút ấy, bà Dương Thị Vân (90 tuổi) trú tại xóm Sen 2 bồi hồi: “Mặc dù đã gần 60 năm trôi qua tính từ lần Bác Hồ về thăm quê lần thứ 2, những người năm ấy nay đã không còn nhiều, bản thân tôi lúc ấy cũng chỉ cùng đoàn người chạy theo để nhìn rõ Bác, vì lâu lắm rồi Bác chưa về thăm quê. Mỗi lần về quê, khi gặp dân làng bác đều hỏi về cuộc sống, cơm ăn có no không, bà con có đoàn kết không... Mỗi lần Bác hỏi như vậy, dân Kim Liên chỉ đồng thanh một lời là có. Rồi Bác còn nói sẽ về thăm quê lần nữa. Nhưng rồi Bác đã không kịp... Người dân Kim Liên chúng tôi đau buồn và thương Bác vô cùng”.

Kim Liên ngày mới

Giờ đây, Kim Liên đã thay da đổi thịt, người dân nơi đây tự nhủ với lòng mình phấn đấu vươn lên, luôn ghi nhớ lời dạy của Bác, cùng đưa Kim Liên trở thành xã nông thôn mới (NTM) kiểu mẫu, xứng đáng là quê hương của vị lãnh tụ kinh yêu của dân tộc.

Để hoàn thành sứ mệnh ấy, trong nhiều năm qua, tỷ lệ hộ nghèo đã giảm đáng kể. Đến cuối năm 2019, tỷ lệ hộ nghèo trên địa bàn xã còn 25 hộ nghèo, tỷ lệ 0,73 % (trong đó 24/25 hộ nghèo thuộc diện bảo trợ xã hội). Trong xây dựng NTM, sau 5 năm triển khai thực hiện, toàn xã Kim Liên đã huy động được 322,744 tỷ đồng. Nhân dân đầu tư, đóng góp hơn 226,2 tỷ đồng (chiếm 70%), nguồn ngân sách khác là 96,544 tỷ đồng (chiếm 30%). Điều đó chứng tỏ, nội lực trong dân rất lớn, họ không trông chờ, ý lại mà tự mình vươn lên.

Ông Nguyễn Thanh Xuân - người quay những thước phim cuối đời về Bác Hồ hiện đang sống tại xã Kim Liên, Nam Đàn (Nghệ An).

Sau khi đạt xã NTM năm 2014, Kim Liên được UBND tỉnh Nghệ An lựa chọn là 1 trong 3 xã thực hiện xây dựng xã NTM kiểu mẫu giai đoạn 2015 - 2020. Qua 4 năm triển khai thực hiện đề án xây dựng xã NTM kiểu mẫu, Kim Liên đã huy động được 288,514 tỷ đồng. Ngoài ra, nhân dân còn hiến đất để mở đường, xây dựng các công trình công cộng. 3 hộ ở xóm Mậu 3 hiến 60m bờ rào, 30m2 nhà ở và 160m2 đất vườn làm đường giao thông xóm; nhân dân xóm Mậu 4 hiến 47m tường rào và 94m2 đất vườn. Người dân các xóm: Sen 2, Mậu 2, 4, 5, Hoàng Trù 1, 2 và Liên Minh hiến hơn 10.000m2 đất sản xuất để thi công tuyến đường từ QL 46 vào Nghĩa trang Cồn Mơng và tuyến đường từ QL 46 vào Nghĩa trang Mụ Bà, bãi xe quê Ngoại. Dáng dấp NTM kiểu mẫu ở Kim Liên đến nay đã cơ bản hình thành. Chất lượng cuộc sống của người dân được cải thiện; các giá trị truyền thống được giữ gìn và phát triển theo hướng văn minh, hiện đại; ý thức của người dân về vệ sinh, bảo vệ môi trường được nâng lên.

Ngoài việc xây dựng NTM kiểu mẫu, công tác bảo vệ và tôn tạo Khu di tích Làng Sen luôn được chính quyền và người dân tỉnh Nghệ An quan tâm. Chính vì vậy nhiều công trình hạng mục mới được xây dựng nhằm hướng tới kỷ niệm 130 năm ngày sinh của Bác Hồ kính yêu. Trao đổi với chúng tôi, ông Trần Khắc Nghĩa- Chủ tịch MTTQ xã Kim Liên cho biết, với những cơ sở hiện có, Kim Liên sẽ trở thành xã NTM kiểu mẫu vào dịp cuối năm. Đây là những hành động thiết thực mà người dân Kim Liên dâng tặng Bác Hồ kính yêu.