Thẻ hành nghề nghệ sĩ: Bãi bỏ trong băn khoăn

Theo Bộ VHTT&DL, yêu cầu về tấm thẻ hành nghề trong lĩnh vực biểu diễn nghệ thuật đã không được đưa vào nghị định sửa đổi bổ sung một số điều của nghị định số 79/2012/NĐ-CP qui định về biểu diễn nghệ thuật, trình diễn thời trang, thi người đẹp và người mẫu…

Một tiết mục trong đêm Gala chung kết Nhí tài năng 2015. (Ảnh: TL).

Lắng nghe dư luận

Một thời gian dài câu chuyện về tấm thẻ hành nghề của giới nghệ sĩ Việt từng là đề tài “nóng” của truyền thông. Giờ qui định về tấm thẻ hành nghề không còn là yêu cầu bắt buộc nữa, rất nhiều người trong giới… thở phào. Ông Phan Đình Tân- Chánh văn phòng Bộ VHTT&DL, người phát ngôn của cơ quan này cho rằng, nói bãi bỏ việc cấp thẻ hành nghề là chưa chính xác. Bởi việc qui định cấp thẻ hành nghề lâu nay mới chỉ ở dạng dự thảo, xin ý kiến đóng góp của các cơ quan chức năng, của người dân. Trong quá trình lấy ý kiến, cũng còn nhiều quan điểm trái ngược nhau. Do đó, trong nghị định sửa đổi bổ sung một số điều của nghị định số 79/2012/NĐ-CP ngày 5-10-2012 của Chính phủ qui định về biểu diễn nghệ thuật, trình diễn thời trang; thi người đẹp và người mẫu; lưu hành kinh doanh bản ghi âm, ghi hình ca múa nhạc sân khấu, được Thủ tướng Chính phủ ký thông qua ngày 15-3, đã không đề cập đến nội dung cấp thẻ hành nghề biểu diễn cho nghệ sĩ. Từ đó, Bộ VHTT&DL đã dừng đề cập đến nội dung này dự thảo thông tư qui định chi tiết về việc cấp thẻ hành nghề biểu diễn nghệ thuật, trình diễn thời trang cho các nghệ sĩ ở Việt Nam.

Theo lý giải của ông Tân: Bất kỳ văn bản pháp luật nào ra đời cũng đều phải xuất phát từ thực tiễn cuộc sống và phải được đa số ủng hộ. Trong trường hợp này đa số thành viên Chính phủ cho rằng qui định cấp thẻ hành nghề biểu diễn cho các nghệ sĩ thực chất là một dạng giấy phép con, không phù hợp với xu hướng cải cách, đơn giản hóa các thủ tục hành chính.

Như vậy có thể thấy việc tạm dừng đề cập yêu cầu về qui định cấp thẻ hành nghề- trong trường hợp này cũng là cách mà cơ quan quản lý đã lắng nghe, tiếp thu và tôn trọng những đóng góp từ dư luận.

Bỏ yêu cầu cấp thẻ hành nghề, giới biểu diễn đều ủng hộ.

Sẽ nghiên cứu để đưa vào Luật

Dẫu vậy, khi xây dựng dự thảo về việc cấp thẻ hành nghề, nó từng được kỳ vọng là cây gậy pháp lý góp phần “siết” quản lý thị trường biểu diễn nghệ thuật đang quá ư bát nháo. Giờ đây, nếu không cần đến tấm thẻ hành nghề nữa thì quản lý ở lĩnh vực này sẽ theo phương thức nào? Ông Tân cho hay đây cũng đang là băn khoăn của những người trong giới. Bởi có những nghệ sĩ chân chính luôn cảm thấy họ bị xúc phạm khi bất kể ai cũng có thể lên sân khấu nhận mình là nghệ sĩ. Theo đó, trước mắt trong thời gian tới Bộ sẽ yêu cầu các địa phương phải tăng cường kiểm tra giám sát hoạt động nghệ thuật biểu diễn tại địa phương. Và khi có vấn đề xảy ra trên địa bàn thì các địa phương phải chịu trách nhiệm.

Nhưng cho dù thế thì câu chuyện về tấm thẻ hành nghề của giới biểu diễn nghệ thuật luôn được xã hội quan tâm. Ông Tân cho biết, chủ đề này chưa hẳn đã dừng lại mà nhiều ý kiến đang đề xuất: nên chăng đưa qui định về tấm thẻ hành nghề vào Luật nghệ thuật biểu diễn khi trình Quốc hội thông qua. Khi đó, Bộ sẽ một lần nữa trưng cầu ý kiến dư luận, nghệ sĩ, nhà quản lý…

Có điều việc xây dựng Luật nghệ thuật biểu diễn vẫn đang còn ở phía trước. Theo đề cương của Bộ VHTT&DL, hiện cơ quan này đang tiến hành lấy ý kiến đóng góp rộng rãi của các cá nhân, đơn vị nghệ thuật trong và ngoài công lập. Dự kiến đến tháng 5-2018, Dự án Luật nghệ thuật biểu diễn sẽ được trình lên Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét và cho ý kiến thông qua.

Nghệ sĩ Trần Quang Khải - Nhà hát Cải lương Việt Nam: Người mẫu nên có thẻ hành nghề Dưới góc độ một nghệ sĩ đang công tác tại một đơn vị nghệ thuật chuyên nghiệp trực thuộc Bộ VHTT&DL, theo tôi việc cấp thẻ hay không cấp thẻ hành nghề đối với các nghệ sĩ là không quá cần thiết. Bởi khi nghệ sĩ đã công tác tại một đơn vị nghệ thuật thì thương hiệu của nhà hát cũng như của nghệ sĩ đã thể hiện rõ vai trò này. Ngoài ra, nghệ sĩ cũng là một nghề như bao như nghề khác và không phải nghề nào cũng cấp thẻ trừ các ngành đặc thù như công an, báo chí... Tuy nhiên, với lĩnh vực nghệ thuật biểu diễn bao hàm nhiều lĩnh vực khác nhau, theo cá nhân tôi thì như nghề người mẫu có thể nên cấp thẻ hành nghề. Bởi nghề người mẫu tại Việt Nam hiện nay mới đang trong giai đoạn phát triển thì cấp thẻ sẽ dễ dàng hơn trong việc quản lý. NSƯT Công Lý - Nhà hát Kịch Hà Nội: Ủng hộ cơ chế cởi mở của cơ quan quản lý Thực ra với giấy phép hành nghề, tôi nghĩ không cần thiết. Tôi nghĩ khi một tác phẩm nghệ thuật muốn đưa ra công chúng đã được phê duyệt, xét duyệt cẩn thận. Nên không nhất thiết yêu cầu phải là những người được cấp giấy phép hành nghề mới đủ tư cách tham gia chương trình. Việc cấp giấy phép hành nghề ở đây không thể hiểu như việc cấp giấy phép lái xe, không có không có được lấy xe. Tôi hết sức ủng hộ khi Bộ VHTT&DL đã bác bỏ việc này. Ca sĩ Phạm Thu Hà: Nên mạnh tay xử lý những nghệ sĩ vi phạm Việc cấp thẻ hành nghề theo tôi nghĩ là công cụ để “thanh lọc” những nghệ sĩ không đạt tiêu chuẩn, tránh tình trạng “vàng thau lẫn lộn”. Nhưng cũng không cần thiết bằng việc cơ quan có thẩm quyền quản lý có triệt để và “mạnh tay” hay không với những người không được cấp thẻ. Vì dù có cấp thẻ hành nghề mà không quản lý triệt để thì việc đó chỉ là hình thức và giải quyết “phần ngọn” còn cái “gốc”, mặt hạn chế vẫn tồn tại thì không giải quyết được gì. Quy định đã bị bãi bỏ, thì cơ quan quản lý chỉ có cách phải mạnh tay xử lý những nghệ sĩ vi phạm mới có thể giảm “shock, sex, trang phục biểu diễn phản cảm”, không “giơ cao đánh khẽ” như thời gian qua thì tôi nghĩ mọi chuyện sẽ tích cực hơn.