Thông điểm nghẽn cải tạo chung cư cũ

Thực trạng ì ạch trong cải tạo chung cư cũ không chỉ là “nỗi niềm” của riêng Thủ đô Hà Nội mà của nhiều địa phương trên cả nước hiện nay. Sở dĩ Hà Nội được “quan tâm” nhất là bởi đây là nơi có số lượng chung cư cũ lớn nhất nhì cả nước. Có những tòa nhà chung cư cũ đã tồn tại từ những năm 1970 đến nay, có tình trạng sụt lún, nứt toác, xuống cấp trầm trọng, gây nguy hiểm đến tính mạng của người dân, tuy nhiên, dường như cả người dân, nhà đầu tư lẫn nhà quản lý dường như vẫn khá thờ ơ với thực tế này.

Năm 2016 là năm Hà Nội bắt tay vào cuộc một cách mạnh mẽ nhất với công cuộc cải tạo chung cư cũ. Hà Nội bắt đầu lên danh sách các công trình nhà ở nguy hiểm, trong đó cấp độ D là cấp độ buộc phải di dời dân khẩn cấp vào năm này. Tuy vậy, đã hơn 4 năm trôi qua, mọi thứ vẫn giậm chân tại chỗ. Chính quyền cảnh báo nguy hiểm cứ cảnh báo, người dân vẫn quyết tâm không rời khỏi nơi mình đang sinh sống, bất cấp nguy hiểm.

Đơn cử, tòa nhà G6A của tập thể Thành Công (quận Ba Đình, Hà Nội) đã xây dựng cách đây hơn 30 năm, được thành phố liệt kê vào danh sách công trình cấp độ D (mức nguy hiểm nhất). UBND phường Thành Công đã có phương án di dời dân đến nhà tạm cư từ năm 2016 nhưng từ đó đến nay các hộ dân tại chung cư này vẫn không dịch chuyển, hàng ngày vẫn sinh hoạt trong khu chung cư, mặc kệ cảnh báo của nhà quản lý.

Cách đó không xa, một tòa nhà ở Ngọc Khánh - tòa nhà A - cũng được liệt vào diện xuống cấp trầm trọng, cảnh báo mức độ nguy hiểm song cư dân ở đây vẫn thản nhiên như không có chuyện gì xảy ra.

Từ nhiều năm nay, câu chuyện cải tạo chung cư cũ đã được nói đi nói lại quá nhiều lần, song, vẫn chưa có nhiều thay đổi. Dân cứ sống bất chấp nguy hiểm và bỏ ngoài tai những khuyến cáo từ phía nhà quản lý. Nguyên do được giới chuyên gia nhiều lần mổ xẻ, là bởi các quy định, chính sách chưa khuyến khích nhà đầu tư, vì thế nhiều nhà đầu tư không mấy mặn mà. Trong khi đó, người dân cũng không nhìn thấy quyền lợi khi họ phải di dời đi, thành ra mục tiêu cải tạo chung cư cũ của nhà quản lý bế tắc lâu nay vẫn hoàn bế tắc.

Giới chuyên gia nhận định, muốn tháo gỡ điểm nghẽn của công cuộc cải tạo chung cư cũ, chính sách phải xác định rõ ràng quyền lợi của các bên gồm: người dân, nhà đầu tư và Nhà nước. Người dân cũng sẽ không chấp hành di dời, không đồng thuận nếu thấy rằng quyền lợi của mình không được giải quyết thỏa đáng; nhà đầu tư chẳng ai mặn mà nếu như họ bỏ vốn, bỏ công sức ra mà không nhìn thấy lợi nhuận và Nhà nước thì luôn muốn tạo được bộ mặt đô thị đẹp, phù hợp quy hoạch. Khi giải quyết hài hòa được lợi ích của các bên, may ra điểm nghẽn mới được thông suốt…