Thủ tướng Nhật đưa ra thông điệp hòa giải trong chuyến thăm Trân Châu Cảng

Thủ tướng Nhật Shinzo Abe đặt vòng hoa tại Nghĩa trang
Tưởng niệm Quốc gia, đảo Honolulu hôm 27/12. (Nguồn: CBS).

Thủ tướng Abe không đưa ra tuyên bố nào mà chỉ đứng trong im lặng trước những vòng hoa đặt tài Nghĩa trang Tưởng niệm Quốc gia tại Thái Bình Dương, một đài tưởng niệm dành cho những binh sỹ thuộc quân đội Mỹ đã thiệt mạng.

Ngày 7/12/1941 quân đội Nhật Bản đã bất ngờ tấn công căn cứ hải quân của Mỹ tại Hawaii, đánh chìm rất nhiều tàu chiến của Mỹ và khiến 2.400 người tử nạn.

Trước đó, Mỹ vẫn đang cân nhắc về việc quyết định xem có nên tham gia cuộc chiến đã xảy ra và khiến châu Âu hỗn loạn hay không và cuộc tấn công của quân đội Nhật đã khiến họ dứt khoát hơn.

Ông Abe, cùng với 2 thành viên Nội các của mình, cũng đã thực hiện nghi lễ cúi đầu sau khi đặt vòng hoa tại tượng đài tưởng niệm tại Nghĩa trang Makiki, đảo Honolulu, nhằm tưởng nhớ những công dân Nhật Bản từng tới định cư ở đảo Hawaii trong khoảng những năm 1800.

Sự kiện chính trong chuyến công du lần này của Thủ tướng Nhật Bản sẽ là cuộc gặp giữa ông với Tổng thống Mỹ Barack Obama tại Trân Châu Cảng, nơi mà quân đội Nhật mở cuộc tấn công bất ngờ cách đây 75 năm mở màn Thế chiến II.

Tổng thống Obama, người được sinh ra tại đảo Hawaii, hiện đang có kỳ nghỉ đông tại đây.

Thủ tướng Abe không có kế hoạch đưa ra lời xin lỗi trong vụ tấn công năm 1941, tuy nhiên dự kiến sẽ có phát biểu tưởng nhớ những người bị thiệt mạng trong sự kiện năm đó; các cố vấn của ông trước đó cho hay.

Bằng chuyến công du này, Nhật Bản hy vọng sẽ thể hiện một mối quan hệ đồng minh mạnh mẽ với Mỹ trong bối cảnh có nhiều quan ngại về việc Trung Quốc tăng cường khả năng quân sự.

“Tôi đang rất mong chờ vào việc gửi đi một thông điệp mạnh mẽ về giá trị của sự hòa giải, cũng như lời cầu nguyện chân thành của chúng tôi đối với linh hồn những người đã chết trong chiến tranh” - ông Abe nói tại Trung tâm Hội nghị Hawaii trên đảo Honolulu.

Thủ tướng Abe gọi mối quan hệ Mỹ-Nhật là một “khối đồng minh của hy vọng” và nói rằng sự hủy diệt của chiến tranh không nên tái diễn một lần nữa.

Ở Trung Quốc, nơi mà chính phủ từng nhiều lần thúc giục Nhật Bản đưa ra lời xin lỗi chân thành hơn vì những gì nước này đã làm trong Thế chiến II, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Hoa Xuân Oánh nói rằng việc ông Abe mong muốn chuyến thăm này sẽ “gạt bỏ hết” tội ác chiến tranh chỉ là “suy nghĩ ảo tưởng”.

Giới lãnh đạo Nhật Bản hy cũng vọng sẽ gửi đi một thông điệp về tình đoàn kết tới Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump, người đã đưa ra nhiều tín hiệu đáng quan ngại trước ngày bầu cử 8/11 vừa qua bằng việc dọa rút khỏi Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) và thúc ép các nước đồng minh đóng góp nhiều hơn cho các binh sỹ đồn trú của họ.

Thủ tướng Abe đã nỗ lực thắt chặt mối quan hệ với Washington trong 4 năm nhiệm kỳ của mình, cố gắng gỡ bỏ các hạn chế đối với quân đội nước này do Hiến pháp Hòa bình gây nên và tăng mạnh chi tiêu quốc phòng.

Trong thời tiết mưa gió hôm 27/12, Thủ tướng Abe đã đến đặt vòng hoa tại đài tưởng niệm các lực lượng vũ trang tại Punchbowl Crater, đảo Honolulu. Sau một phút mặc niệm, ông đã ký tên vào một quyển sổ lưu danh và dừng chân tại phần mộ của cựu Thượng nghị sỹ Mỹ Daniel Inouye, người đã tham gia Thế chiến II ở châu Âu và có cha mẹ là người Nhật Bản. Ông qua đời vào năm 2012.

Chuyến thăm của Thủ tướng Abe diễn ra vào thời điểm 7 tháng sau khi ông Barack Obama trở thành vị Tổng thống đương nhiệm đầu tiên tới thăm thành phố Hiroshima của Nhật Bản, nơi mà Mỹ từng thả một quả bom nguyên tử xuống trong những ngày cuối của cuộc chiến vào năm 1945.

Tính đến nay đã có ít nhất 3 vị Thủ tướng Nhật Bản từng tới thăm Trân Châu Cảng, nhưng chính phủ Nhật Bản nói rằng ông Abe sẽ là vị Thủ tướng đầu tiên tổ chức lễ cầu nguyện cho những người chết trong chiến tranh cùng với một Tổng thống Mỹ tại đài tưởng niệm xây dựng trên ngay phần xác của chiến hạm bị chìm USS Arizona.