Thưởng tết có thể bằng hiện vật: Lo doanh nghiệp lách thưởng

Quy định doanh nghiệp có thể thưởng Tết bằng hiện vật hiện được người lao động rất quan tâm.

Người lao động thấp thỏm

Mặc dù còn hơn 1 năm nữa, quy định trên mới có hiệu lực thi hành, nhưng việc thưởng Tết bằng hiện vật đã nhận được sự chú ý đặc biệt của người lao động. Thậm chí trên diễn đàn nhiều người còn có những hình ảnh chế vui, hài hước khi quy định trên có hiệu lực thi hành.

Khi được hỏi về quy định doanh nghiệp có thể thưởng Tết bằng hiện vật, chị Kim Thu Hạnh, công nhân khu công nghiệp Bá Thiện 2, huyện Bình Xuyên (Vĩnh Phúc) thẳng thắn cho biết, nếu doanh nghiệp làm ăn thua lỗ thì việc thưởng Tết bằng hiện vật có thể xuê xoa được, nhưng nếu sản xuất, kinh doanh được vẫn thưởng Tết bằng hiện vật thì ra Tết chắc chắn công ty sẽ phải tuyển dụng lại lao động. “Năm ngoái Công ty Kim khí gần công ty tôi làm chỉ thưởng Tết cho người lao động 2 triệu đồng cùng với hiện vật là quà Tết sang năm mới các công ty khác đã vào guồng hoạt động thì bên đó phát loa đi tuyển lại lao động” – chị Hạnh kể.

Cũng giống như chị Hạnh khi chia sẻ về thưởng Tết, chị Dung công nhân nhà máy may TNG Thái Nguyên cũng cho biết: “Thưởng Tết bằng hiện vật thì công nhân sẽ không thích, vì nhu cầu, sở thích của mỗi công nhân mỗi khác. Ví dụ như Công ty tôi chuyên sản xuất, gia công hàng may mặc cao cấp nếu thưởng Tết bằng hiện vật cũng sẽ rất giá trị nhưng dù vậy công nhân chúng tôi vẫn không thích vì cuộc sống chúng tôi đa phần còn nghèo, ăn còn chưa đủ thì làm sao dám mặc bộ đồ hiệu?”.

Người lao động không nên quá lo

Trước những băn khoăn của người lao động, ý kiến nhiều chuyên gia cho rằng, không phải bây giờ mới có quy định này mà trước đó quy định người sử dụng lao động có hai hình thức trả thưởng bằng hiện vật hay bằng tiền đều đã diễn ra trong thực tiễn. Tuy nhiên, tiền thưởng là giá trị gia tăng của người lao động khi hoàn thành tốt công việc, việc quy đổi tiền thưởng bằng hiện vật có thể gây ảnh hưởng đến tâm lý người lao động. Chính vì vậy để bảo đảm quyền lợi của mình, người lao động nên xem kỹ những điều khoản, tiền thưởng và phúc lợi ngay khi ký hợp đồng chính thức. Bên cạnh đó khi Bộ luật Lao động chính thức có hiệu lực thì ngành chức năng cần có những quy định hướng dẫn cụ thể để tránh tình trạng doanh nghiệp dựa vào đó để lách thưởng, đẩy sản phẩm tồn kho cho người lao động.

Ở góc độ khác, trao đổi với báo chí, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Các vấn đề xã hội của Quốc hội Bùi Sỹ Lợi cho rằng, người lao động không nên quá lo lắng, lo ngại về quy định này bởi sẽ có các quy định hướng dẫn cụ thể theo hướng NLĐ có thể lấy bằng dịch vụ, sản phẩm hoặc bằng tiền. DN chỉ được trả sản phẩm đó khi nào NLĐ hoàn toàn thỏa mãn.

“Tôi cũng đã đề nghị Bộ LĐTB&XH khi hướng dẫn thực hiện Bộ luật Lao động phải có hướng dẫn rất cụ thể về vấn đề này. Theo đó, người sử dụng lao động phải hết sức lưu ý quan tâm đến tiền thưởng của NLĐ mà không bắt chẹt, bắt ép và làm giảm giá trị tiền thưởng của NLĐ. Công đoàn hoặc tổ chức đại diện NLĐ tại DN phải có trách nhiệm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của NLĐ. Coi tiền thưởng cũng là khoản thu nhập mà chủ sử dụng lao động không được ăn bớt của NLĐ. Cuối cùng phải có cơ chế để thanh tra, kiểm tra xử lý khi DN không thực hiện đúng việc chi thưởng cho NLĐ bằng đúng giá trị tiền thưởng. Nếu DN trả mà đúng thứ tôi cần, tôi nhượng cho gia đình hoặc tôi đi bán ít ra bằng tiền thưởng thì quá tốt”- ông Lợi phân tích.

Đồng quan điểm, nguyên Thứ trưởng Bộ LĐTB&XH Doãn Mậu Diệp, Phó trưởng Ban Soạn thảo Bộ luật Lao động 2012 sửa đổi (nay là Bộ luật Lao động sửa đổi) cũng cho rằng, việc quy định nhiều hình thức thưởng thay vì chỉ thưởng bằng tiền nhằm mở rộng phạm vi, đáp ứng nhu cầu của thực tiễn cuộc sống. Ngoài tiền mặt, doanh nghiệp trong nước đã và đang có nhiều hình thức khuyến khích người lao động, gồm: Thưởng cổ phiếu, các chuyến tham quan du lịch, các dịch vụ khác, thậm chí có doanh nghiệp đã thưởng bằng hiện vật có giá trị như tủ lạnh, tivi, ô tô hay xe máy…

Theo ông Doãn Mậu Diệp, người lao động không nên quá lo lắng, bởi bên cạnh quy định đa dạng hình thức thưởng, Bộ luật Lao động sửa đổi cũng quy định, quy chế thưởng do người sử dụng lao động quyết định và công bố công khai tại nơi làm việc sau khi tham khảo ý kiến của tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở đối với nơi có tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở. Như vậy, khi chủ sử dụng lao động xây dựng và ban hành quy chế thưởng đối với người sử dụng lao động, tập thể người lao động có thể kiến nghị khi cho rằng không hợp lý.